|
Darsning mavzusi. “Tuyalar karvoni” mavzusida Haykal ishlash.
Darsning vazifalari: O`quvchilarni loydan Haykal ishlash malakalarini o`stirish. Badiiy fikr doirasini kengaytirish. SHakl, o`lchov, mutanosiblik orqali estetik tarbiyalash. Jamoa tarbiyasini amalga oshirish. Bolalarni badiiy fikrlashga o`rgatish, ularni ijodiy qobiliyatlarini o`stirish.
Darsning jiHozlanishi. Haykaltaroshlik darslari uchun kerak bo`ladigan o`quv qurollar, badiiy ashyolar, dars mavzusiga aloqador bo`lgan san`at asarlarining reproduksiyalari. O`yinchoq tuyalar. Katta o`lchovdagi tuya rasmi.
Darsning mazmuni. Darsda avvalo o`qituvchi saHro zonalarinig tabiati va iqlimi, Hayvon va qushlari Haqida to`xtaladi. O`quvchilarga buni cho`lda o`suvchi o`simliklardan – saksovul, tikan, saHro jonivorlaridan tuya, echkimar, ilon kabilar Haqida atroflicha so`zlab beradi va ularning rasmlarini ko`rsatadi. Tuyalarning Hayoti Haqida aloHida to`xtaladi. Tuyani saHroning kemasi deb Ham ataydilar. Tuyalar juda chidamli Hayvon bo`lib, bir oygacha suv ichmasdan va ovqatlanmasdan yura oladi. Bunday paytlarda ular o`z o`rkachlaridagi yog`laridan foydalanadilar. Tuyalar Haqida gap borganda, o`qituvchi bolalar e`tiborini ularning tuzilishi, shakli, o`lchovlari, o`lchov nisbatlariga qaratadi. Buning uchun u katta o`lchovdagi odam, eshak, tuya tasvirini, shu mavzudagi suvratlarning reproduksiyalarini yoki diapozitivlarini ko`rsatadi. Ana shu xildagi tushuntirishlardan so`ng o`qituvchi tuyalar shaklini loydan ishlashni amaliy tarzda bajarib ko`rsatadi. 34-rasm.
Tuya shakli aloHida loy bo`laklaridan ishlanadi. Buning uchun tuyaning tanasi, orqa va old oyoqlari Hamda bosh qismlari uchun loy bo`laklari tayyorlab olinadi. Ularga kerakli ko`rinishlar berilgach, o`z o`rinlariga yopishtirib chiqiladi. Odatda tuyalarning o`rkachlari bitta yoki ikkita bo`lishi mumkin. O`quvchilar o`z xoxishlariga ko`ra ularni bir yoki ikki o`rkachli qilib ishlaydilar. Tuyaning sirtidagi mayda detallar steklar yoki barmoqlar bilan silliqlab chiqiladi.
Bolalar “Tuyalar karvoni” kompozitsiyasini ishlashlari uchun sinfda aloHida 3-4 ijodiy guruH tashkil etiladi va ularga guruH boshlig`i tayinlanadi. Bu boshliqlar guruH ishi uchun javob beradilar.
GuruH a`zolari o`rtasida vazifalar taqsimlanadi. Har bir kompozitsiya uchun bir karvonboshi, eshak yoki ot, it, 5-10 tagacha yuklar ortilgan tuyalar, tuya ustida o`tirib ketadigan 2-3 ta odam Haykallarini yasash kerak bo`ladi. Ularning Haykalini yasash guruH a`zolari orasida bo`lashib olinadi. Har bir bolaga bittadan Haykalni yasash tavsiya etiladi. Har bir o`quvchi o`z vazifasini bajarib bo`lganidan so`ng, Har bir guruH a`zosi kompozitsiya ustida ishlaydi. Kompozitsiya uchun taxminan 30-40 sm kattalikdagi fanercha kerak bo`ladi. Fanerning ustiga Har bir figura quyidagi tartibda joylashtirib chiqiladi. Karvonning eng oldida it, so`ngra eshak mingan karvonboshi, tuyalar tasvirlanadilar. Tuyalarning ba`zilarida odamlar o`tirib olgan bo`lishlari mumkin. Karvonboshi kompozitsiyada eshakni etaklab ketayotgan Holda tasvirlanishi Ham mumkin.
Mazkur mavzu ikki darsga mo`jallangan bo`lib, birinchi darsning ko`proq qismi o`qituvchining karvon Haqida suHbati, shuningdek, it, eshak, tuya, odamlarning shakli, o`lchovi, tuzilishi Haqida bo`ladi. SHu bilan birga topshiriq mazmuni, guruH a`zolarining o`z vazifalarini belgilab olishlari va kompozitsiya mazmunining o`zaro kelishib olishlari Haqida bo`ladi. Ikkinchi dars to`laligicha o`quvchilarning mustaqil ishlariga bag`ishlanadi. Ish yakuni ikkinchi dars oxirida amalga oshiriladi. Bunda ijodiy guruHlar tomonidan tayyorlangan ishlar muHokama etilib, yaxshi ko`rsatkichga erishgan bolalar rag`batlantiriladi.
Uyga “Tuya va bo`taloq“ mavzusida Haykal ishlash vazifa qilib topshiriladi.
Darsning mavzusi. Ajdar Haykalini ishlash.
Darsning vazifalari. O`quvchilarda badiiy ijodiy qobiliyatlarni, tasavvurni (fantaziya) o`stirish. Haykaltaroshlik loyi, stek va qo`l bilan ishlash malakalarini o`stirish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
