Ma'lumki, axborot tеxnologiyalarining inson faoliyati hamma jabxalarga kirib borish jarayoni borgan sari rivojlanib chuqurlashib bormoqda

Optimallash vositalar.

Qattiq va yumshoq disklarga fayillar klasterlarga yoziladi. Bunda quydagi hollar bo`lishi mumkin:

-fayillarning hajmi klaster sig`imida kichik bo`lishi mumkin, bunda klasterlarda bo`sh joylar hosil bo`ladi.

-fayilning hajmi klaster sig`imidan katta bo`lish mumkin, bunda shu fayil bir nechta klasterlarga bo`lib yoziladi.

Diskka bir marta ma`lumotlar yozilayotganda bitta klasterga sig`magan fayillarni bo`lib yozish tartib bilan amalag oshiriladi, ya`ni fayilning ortib qolgan qismi qo`shni klasterga yoziladi. Diskdan ko`p marta foydalanilganda ko`p marta ma`lumotlar yozib yoki o`chirilganda disk ma`lumotlar yozmagan bo`sh joylar hosil bo`lishi hamda fayillarni klasterlarga bo`lib yozish tartibi buzilishi mumkin, natijada bitta fayilning bo`laklari butun disk bo`ylab tartibsiz ravishda sochilib ketishi mumkin. Bunday holatda frakmentasiya diyeiladi. Buning natijasida diskning umumiy sig`imi bo`sh joylar hisobiga kamayadi va fayillarni izlab topish murakablashadi, kompyuterning ish surati sezilarli darajada kamayadi.

Fragmentasiyalarni yo`qotish, ya`ni bosh joylarni malumotlar bilan to`ldirish, fayillarning bo`laklarini klasterlarga tartib bilan joylashtirishga defragmentasiya yoki oftemallashtirish diyiladi. Buning uchun SpeeDisk, Fast Trax kabi dasturlqardan foydalaniladi.