Маллаев Зариф

4. Kasallikning sotsial omillari. Sotsial tuzum deb, myehnat va turmush sharoitlari, ovqatlanish, madaniy xizmat ko’rsatish, soliqni saqlash chora-tadbirlar tushuniladi.

5. Kasallikning kelib chiqishida asab tizimining ahamiyati. I.P.Pavlovning o’lmas ishlari odamning turli a’zo va tizimlaridagi normal va patologik jarayonlarning kechishida markaziy nerv tizimi naqadar katta ahamiyatga ega ekanligini ko’rsatdi. Ruh ta’sirining rolini quyidagi misollarda ko’rish mumkin: kryesloda o’tirgan va gipnoz holatidagi odamga chyeksiz tezlik bilan bosqich bo’ylab chiqib ketibsiz deb ishontirilsa, uning Yurak urishi va nafas olishi tezlashadi, bunda muskullarning kuchli ishlashi natijasida yuzaga keladigan moddalar almashinuvining hamma o’zgarishlari ro’y beradi. Faqat ruhiy holatni o’zgartirish yo’li bilan organizmning turli fiziologik tizimlarda ko’p o’zgarishlarni vujudga keltirish mumkin. Kuchli hayajonlanish (xursandchilik, qo’rqish) ta’sirida ham asab tizimida o’zgarishlar yuzaga kelganligi ma’lum. Masalan, ruhiy hissiyotlar (hayajonlanish) ichki syekryetsiya byezlari (buyrak usti byezlari, qalqonsimon byez) faoliyatida anchagina o’zgarishlarni keltirib chiqarishi aniqlangan. Bunga sabab mazkur byez gormonlarining qonga o’tishidir.