Malakani himoya qilish ishi

Davlat budjeti g’azna ijrosining asosiy elementlari va huquqiy asoslari

Respublikamizda g‘aznachilik tizimini tashkil topishida va uning keyingi faoliyatida huquqiy asos bo‘lib xizmat qiluvchi quyidagi asosiy me’yoriy- huquqiy hujjatlarni keltirishimiz mumkin:

• 
  O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Budjet kodeksi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasining “Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarni
  

faoliyatining shartnomaviy - huquqiy bazasi to‘g‘risida” gi Qonuni;

• 
  O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Davlat budjetining g‘azna ijrosi tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Budjet tashkilotlarini
  

mablag‘ bilan ta’minlash tartibini takomillashtirish to‘g‘risida”gi Qarori;

• 
  O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G‘aznachiligi to‘g‘risidagi
  

Nizom;

• 
  Davlat budjeti g‘azna ijrosi Qoidalari;
  
• 
  va boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlar.
  

O‘zbekiston Respublikasining 2013 yil 26-dekabrida qabul qilingan va 2014 yil 1-yanvaridan e’tiboran kuchga kirgan Budjet kodeksi O‘zbekiston Respublikasining budjet tizimi budjetlarini shakllantirish, tuzish, ko‘rib chiqish, qabul qilish, tasdiqlash, ijro etish, davlat tomonidan mablag‘ jalb qilish va budjet to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ijrosini nazorat qilish sohasidagi munosabatlarni tartibga soladi.
Budjet kodeksi butun budjet jarayonini (Davlat budjetini shakllantirish, tasdiqlash, ijro etishni hamda nazoratni ta’minlashni) yagona va yaxlit qonun hujjatida tizimlashtirishni, Davlat budjetini ham, budjetdan tashqari maqsadli jamg‘armalarni ham tartibga solishning yagona prinsiplarini qo‘llashni, budjet jarayoni barcha qatnashchilarining vakolatlarini hamda ularning o‘zaro hamkorligi mexanizmlarini belgilashni, shuningdek, budjetlararo munosabatlarni takomillashtirib, mahalliy budjetlarning daromadlar manbalarini mustahkamlab qo‘yishni, barcha darajalardagi
budjetlar o‘rtasida vakolatlarni taqsimlashni va ularning hamkorligini nazarda tutadi.
Budjet kodeksi qonun hujjati bo‘lib, u mamlakat budjet tizimining asoslarini, uning tuzilishi, prinsiplari, huquqiy munosabatlari, budjet jarayoni asoslari va budjetlararo munosabatlarni belgilaydi. U mazkur sohadagi mamlakatning asosiy qonunlarini, shu jumladan «Budjet tizimi to‘g‘risida» va
«Davlat budjetining g‘azna ijrosi to‘g‘risida»gi qonunlarni konsolidatsiyalaydi, turli qonunosti hujjatlarida nazarda tutilgan me’yor va qoidalarni tizimlashtiradi hamda muvofiqlashtiradi, budjet qonunchiligida foydalaniladigan aniq tushunchalar va ta’riflarni beradi, yangi usullar va dastaklarni budjet jarayoniga joriy etish, shuningdek, xalqaro standartlar va me’yor-larni moslashtirish uchun asos yaratadi.
Budjet kodeksi qabul qilingandan so‘ng, 2013 yil 27-dekabrda “O‘zbekiston Respublikasining Budjet kodeksi qabul qilinishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek, ayrim qonun hujjatlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasining qonuni qabul qilindi. Unga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasining “Budjet tizimi to‘g‘risida”gi va “Davlat budjetining g‘azna ijrosi to‘g‘risida”gi Qonunlari o‘z kuchini yo‘qotdi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 28-fevralda qabul qilingan 594-sonli “Davlat budjetining g‘azna ijrosi tizimini yanada