Malaka ishi Мавзу: “Ingliz tilini òrgatishda tinglab tushunish metodikasini qòllash

Mundarija

KIRISH ASOSIY QISM

1 Chet tilini o’qitishda zamonaviy innоvatsion texnologiyalaridan foydalanish va uning samaradorligi

2 .Ingliz tilida tinglab tushunishga o’rgatish.. a. Ingliz tilini tinglab tushunishdagi qiyinchiliklarb.

b. Ingliz tilinda tinglab tushunishni tez o’rganish uchun 5 metod

3. O'qituvchilarning qarashlari orqali yosh o'quvchilarni tinglashni o'rganishdagi qiyinchiliklar

XULOSA ADABIYOTLAR RO’YXATI

3

Umumta’lim maktablarining asosiy vazifasi qilib hozirgi kunda xorijiy tillarni o’qitish metodikasi eng muhim omillardan biridir. Bu masala Respublika Xalq Ta’limi Vazirligining markazida turibdi. Umumta’lim maktablarining o’quvchilarini tarbiyalashda va ularni xorijiy tillarini mukammal bilishi uchun barcha sharoitlar mavjud. Mutaxassislar xorijiy tillarni o'qitish sohasida ulkan ishlarni bajarmoqdalar. Barcha sinflar uchun o’quv dasturlari yaratildi. Bilim, malaka, ko’nikmalarni o’quvchilarda namoyon qilish maqsadida pedagogik texnologiyalar yaratilmoqda. Xorijiy tillarni o’qitish jarayoni aniq spetsifikani talab qiladi. Til o’rganish materiali ma’lum bir jarayonni o’zida aks ettiruvchi jarayon hisoblanadi. O’quvchilar amaliy tarzda bilim va ko’nikmalarni mustaqil amaliyotda qo’llay boshlashlarini rivojlantirish talab etadi.

Darsda o’qituvchi turli metodik yondashish bilan o’quvchida Bilim- Malaka- Ko’nikmalarni rivojlantirishini talab etiladi. Birinchi navbatda o’qituvchi;

a) O’qitishning metodik ma’nosini va maqsadini anglash.

b) O’qitishni ko’rgazmalilik asosida olib borish.

c) O’qituvchi va o’quvchilarning o’zaro munosabati hamda sinf o’quvchilarining o’zaro munosabati va shu kabi jihatlarga e’tibor berishi lozim. Bu komponentlarning har biri o’z ichiga turli metodik yondashish zahiralariga egadir. Darsni loyihalashda asosan o’qituvchidan ijodkorlikni turlicha metodik usullardan foydalanish talab etiladi.

b) O’qitishni ko’rgazmalilik asosida olib borish.

c)O’qituvchi va o’quvchilarning o’zaro munosabati hamda sinf o’quvchilarining o’zaro munosabati va shu kabi jihatlarga e’tibor berishi lozim.

Bu komponentlarning har biri o’z ichiga turli metodik yondashish zahiralariga egadir. Darsni loyihalashda asosan o’qituvchidan ijodkorlikni turlicha metodik usullardan foydalanish talab etiladi. Metodika oqituvchining dunyoqarashini boyitadi va turli metodik yo’nalishlarni o’rgatadi. Dars jarayoni shunday tashkil qilinishi kerakki, u dars oxirida o’z savollariga javob olishi kerak.
4

Yosh avlodni chet tillarini chuqur o’rgatish, jahon sivilizatsiyasi yutuqlari hamda

axborot resurslaridan keng ko’lamda foydalana oladigan mutaxassislarni tayyorlash, xalqaro hamkorlik va muloqotni rivojlantrish orqali mamlakatimizning jahon hamjamiyatiga yanada integratsiyalashuvini kuchaytrishga xizmat qiladi. Bir necha tilni bilish faqat ahborot olish uchun hizmat qilibgina qolmay, kishining aqliy faolyati va fikrlash qobilyatini ham rivojlantradi.

O’zbekiston Respublikasi birinchi Prizidenti I. A. Karimovning” 2012 yil 10 dekabrdagi to’g’risida”gi 1875–sonli yoshlarning xorijiy tillarni o’zlashtirish darajasini oshirishda muhim omil bo’lib xizmat qilmoqda.

Bugungi kunda zamonaviy muttaxassislarga qo’yilayotgan talablardan biri uning zamonaviy o’quv texnik vositalardan boxabarligi va ulardan ta’lim maqsadiga ko’ra foydalana bilish malakasidir. Texnik taraqqiyot qanchalik ilgarilab ketgani sayin yangi yangi texnik vositalar yaratilib amaliyotga tatbiq etilmoqda. Ta’limga oid texnik vositalar ham shular jumlasidan. Bu esa zamonaviy o’qituvchida ushbu texnik o’quv vositalaridan o’quv jarayonida shunchaki foydalanib qo’yishi emas, balki o’quv maqsadiga ko’ra yani ma’lum bir mavzuni o’rganishdan ko’zlangan maqsadga mos foydalanish kerakligini taqozo etadi. Bu deganimiz foydalanilayotgan o’quv texnik vositalarni qo’llash vaqti soni (ya’ni bir martali yoki takroriyli) xamda metodlarini to’g’ri tanlay bilish va qo’llashni ham nazarda tutadi. Bulardan tashqari ulardan foydalanish bilan bog’liq psixologik, pedagogik omillarni ham hisobga olish talab etiladi. Pedagogik amaliyot davomidagi kuzatuvlarimiz shuni ko’rsatadiki ko’p hollarda o’quv texnik vositalardan maqsadli foydalanish yo’lga qo’yilmagan. Bugungi kundagi eng so’ngi texnika sohasidagi yutuqlardan chet til o’qitish ta’limida samarali foydalanish yo’llarini ishlab chiqishning zarurligi shuningdek, zamonaviy texnik vositalardan maqsadli foydalanishga oid metodik ko’rsatmalar ishlab chiqishdur.
5

Bugungi kunda zamonaviy mutaxassislarga qo’yilayotgan talablardan biri uning zamonaviy o’quv texnik vositalardan boxabarligi va ulardan ta’lim maqsadiga ko’ra foydalana bilish malakasidir. Texnik taraqqiyot qanchalik ilgarilab ketgani sayin yangi yangi texnik vositalar yaratilib amaliyotga tatbiq etilmoqda. Ta’limga oid texnik vositalar ham shular jumlasidan. Bu esa zamonaviy o’qituvchida ushbu texnik o’quv vositalaridan o’quv jarayonida shunchaki foydalanib qo’yishi emas, balki o’quv maqsadiga ko’ra yani ma’lum bir mavzuni o’rganishdan ko’zlangan maqsadga mos foydalanish kerakligini taqazo etadi. Bu deganimiz foydalanilayotgan o’quv texnik vositalarni qo’llash vaqti soni [ya’ni bir martali yoki takroriyli] xamda metodlarini to’g’ri tanlay bilish va qo’llashni ham nazarda tutadi. Bulardan tashqari ulardan foydalanish bilan bog’liq psixologik, pedagogik omillarni ham hisobga olish talab etiladi. Pedagogik amaliyot davomidagi kuzatuvlarimiz shuni ko’rsatadiki ko’p hollarda o’quv texnik vositalardan maqsadli foydalanish yo’lga qo’yilmagan. Bugungi kundagi eng so’ngi texnika sohasidagi yutuqlardan chet til o’qitish ta’limida samaralifoydalanish yo’llarini ishlab chiqishning zarurligi shuningdek, zamonaviy texnik vositalardan maqsadli foydalanishga oid metodik ko’rsatmalar ishlab chiqish. Bo’lajak Chet til o’qituvchilarining zamonaviy texnik vositalardan foydalanish malakalarini shakllantrishning zaruratligi. Chet tili o’qituvchilarining texnik vositalardan foydalanish malakalarini shakllantrish psixalogik, lingvistik va didaktik omillar asosida metodik tashkillashtrishga qaratilgan tatqiqotning muhimligi. “Chet tillarni o’rganish tizimini yanada takomillashtrish chora tadbirlari . Mavzuning o’rganilganlik darajasi

Bu borada J.Jalolov va I.Yaqubov, kabi chet tili o’qitish metodikasi masalalari bilan shug’ullangan mamlakatimiz metodist olimlari, rus metodist olimlaridan Shatilov.S.F, RogovaG.V,Vershagina N.I, Strakov.A.P, kabi metodistlar ushbu masalada o’z qarashlarini bildirishgan. Oliy ta’limda chet til o’qitish bosqichlari, MK borodulina, A.S Lurelarning ishlarida ko’rib o’tilgan.

6