Мактабни бошқаришнинг назарий-педагогик асослари

Бошқариш тамойиллари (принциплари)

1. 
   Демократик тамойил.
   
2. 
   Бошқаришнинг илмийлик тамойили.
   
3. 
   Бошқаришнинг жамоатчилик ва шахсан масъуллик тамойили.
   
4. 
   Бошқаршда ижрони текшириш тамойили.
   
5. 
   Бошқаришнинг режалилик тамойили.
   
6. 
   Бошқаришнинг самарадорлик ва тежамкорлик тамойили.
   

Бошқариш усуллари.

1. 
   Бошкаришнинг ташкилий – маъмурий усуллари.
   
2. 
   Бошқаришнинг социал (ижтимоий) – психологик усуллари.
   
3. 
   Бошқаришнинг ҳуқуқий усуллари.
   
4. 
   Бошқаришнинг бевосита кўрсатма бериш усуллари.
   
5. 
   Бошқаришда рағбатлантиришдан фойдаланиш усуллари.
   
6. 
   Кадрларни маънавий жихатдан ривожлантириш усуллари.
   
7. 
   Бошқаришда кузатиш усули.
   
8. 
   Бошқаришда сухбат усули.
   
9. 
   Мактаб хужжатларини таҳлил қилиш усули.
   

Бошқариш актлари икки турга бўлинади:

• 
  норматив актлар. - шахсий актлар.
  

Мактаб ичидаги бошқарув тизими.
Мактаб ички бошқарув тизимида ҳам бошқарувчи ва бошқарилувчи тизимчалар мавжуд. Мактаб ички бошқарув тизимида директор бошлиқ унинг ўқув, тарбия ва хўжалик ишлари бўйича ўринбосарлари бошқарилувчи тизмчага киради. Лекин бу тизимча ўз фаолиятида мактабдаги ташкилотларга суянган ҳолда, улар билан яқиндан ҳамкорликда бошқарув ишларини амалга оширади. Бошқарилувчи тизимча эса ўз йўлида бир қанча бошқариш манбаларига бўлинади. Уларга қуйидаги манбалар киради:

1. 
   Мактабнинг ўқув-моддий ва техникавий базасига тааллуқли ишлар.
   
2. 
   Мактабни ўқитувчи ва тарбиячи ҳамда техник ходимлар билан таъмин этиш, уларни жой-жойига тўғри қўйиш ва улар билан ишлаш.
   
3. 
   Мактаб жамоаси фаолиятида бошланғич, умумий ўрта таълимни амалга ошириш.
   
4. 
   Мактабнинг ўқув тарбия ишлари.
   
5. 
   Синфдан ва мактабдан ташқари тарбиявий ишлар.
   
6. 
   Мактабнинг методик ишлари.
   
7. 
   Синф раҳбарлари.
   
8. 
   Мактаб ўқувчилари билан олиб бориладиган ишлар.
   
9. 
   Мактаб кутубхонаси ишлари.
   
10. 
    Ота-оналар қўмитаси ишлари.
    
11. 
    Ўқувчиларга тиббий хизматни ташкил қилиш бўйича ишлар.
    
12. 
    Мактабнинг молия-хўжалик ишлари.
    
13. 
    Мактабнинг ҳамкорликдаги ишлари:
    

• 
  ота-оналар ва жамоатчилик билан.
  
• 
  оталиқ ва база корхоналари билан
  
• 
  тиббиёт ва савдо ташкилотлари билан.
  
• 
  китоб савдоси ташкилотлари билан
  
• 
  ўқув юртлари билан.
  
• 
  мактабдан ташқари болалар муассасалари билан.
  
• 
  қурилиш-таъмирлаш ташкилотлари билан ва хоказолар.
  

14.