Maktabgacha yosh davri psixologiyasi

Mavzu: Maktabgacha yosh davrida bilish jarayonlarining va nutqning rivojlanishiga hos hususiyatlar

R e j a :

1. 
   Go`daklik yoshining psixik taraqqiyoti.
   
2. 
   Ilk bolalik davrida psixik rivojlanish.
   
3. 
   Maktabgacha yosh davrda psixik taraqqiyot.
   
4. 
   Bolaning maktab ta`limiga psixologik tayyorligi muammosi.
   

Kirish

SHaxs individual taraqqiyotining muxim omillaridan biri uning yoshiga bog’liq bo’lgan xususiyatlaridir. CHunki xar bir yosh o’zining rivojlanish omillariga, qonuniyatlariga, yangiliklariga va o’zgarishlariga e’ga bo’lib, ular shaxsning xarakteri, temperamenti, iktidorli, bilim jarayonlariga bevosita ta’sirini o’tkazadi.

YOsh taraqqiyoti davrlarining xam sifat, xam mikdor o’zgarishlariga e’ga bo’lgan ko’rsatkichlar bor. Xar bir bosqichda shaxsning fazosiga e’rishadi. Ms: olamni sensar jixatdan bilish etuklik fazosi 18-25 yosh, inteletual ijobiy etuklik-35 yoshlarda, shaxsning etukligi 50-60 yoshlarda e’ng yukori nuktasiga e’rishadi. Ammo jismoniy etuklik qayta boshlaydi.

YOsh tarakkiyot davrining yana bir o’ziga xosligi shundaki, xar bir yoshda biror funktsiyalarning rivojlanishi boshqa bir funktsiyalarning susayishi xisobiga ruy beradi.

Psixologiyaning maxsus tarmogi xisoblanmish yosh davrlari psixologiyasining e’ng asosiy muammolaridan biri shuki, inson psixik tarkkiyotida xar qanday omillar-genetik- tugma va orttirilgan-ijtimoiy omillar roli etakchi e’kanligi masalasidir.

Bu muammolar utsida bosh kotirgan olimlar (L. Vjgotskiy, J. Piaje, S.Rubinshteyn, A.Leontev va b.) ikkala omil rolini xam inkor qilmagan xolda ijtimoiy muxitning etakchi ta’siri to’g’ri sidagi fikrni baravar yoklaganlar. Negaki inson dunyoga kelgandan so’ng uni o’rab olgan muxitning roli katta (maxala, oila, maktab, kasbi va x.). shu boyisdan xam mutsaqillikning birinchi yillaridanok «soglom avlod uchun» shiorining utsiga tashlanishi, anashu bolalar tarbiyasiga ta’sir e’tuvchi ijtimoiy ta’sirni ularni yanada soglomlashtirish borasidagi davlatimiz Prezidenti boshlab bergan datslabki kadam e’di.
Predmetli faoliyat – ilk bolalik davrida etakchi faoliyat turi bulib, bola atrofidagi predmetlarning ijtimoiy mohiyati va funkciyalarini o`zlashtirishdan iborat.

Motivlar ierarxiyasi – Tarbiya sharoitiga qarab turli motivlarning ahamiyatliligiga ko`ra tabaqalanishi.