Maktabgacha ta`lim

2.1.  Maktabgacha ta`lim muassasasi uslubchisining g’ayaviy ma`naviy 
etukligi, umumiy madaniyati. 
 
Raxbarlik  odobi  yuksak  ma`naviy,  madaniy,  ahlokiy  me`yor,  talab  va 
tamoyillar  bo’lgan  erkinlikka  asoslanadi.  Raxbar  nafakat  o’zi  erkin  bo’lishi,  balki 
sherigining, o’zi ishlayotgan jamoa a`zolarining xam erkinligini xurmat qilishi lozim. 
Raxbar faoliyatiga hech  kim konunsiz aralashuvi mumkin emas. Shu bilan birga 
raxbar  xam  o’zi  raxbarlik  kilayotgan  a`zolarining  mexnat  faoliyatiga  konunsiz  xalaqit 
bermasligi zarur. 

---

 
20 
Raxbar bo’ysunuvchi xodimlarining mayda - chuyda kamchiliklariga bardoshli 
bo’lishi, ularga o’ziga ishonganday ishonishi lozim. O’zaro kelishmovchiliklarga yo’l 
ko’ymaslik raxbarlik odobining muhim tamoyilidir. 
O’zaro  munosabatlarda  ba`zan  xar  xil  kelishmovchiliklar,  fikrlar  xar  xilligi, 
karashlarning tula bo’lmagan moslig xam bo’lib turadi. Shuning uchun odob raxbarga 
juda  zarur  bo’lgan  eng  muxim  fazilatlardandir.  Raxbarlik  odobi  ayni  paytda  o’zaro 
tenglik  va  odillikka  asoslanadi.  Bu  narsa  tomonlarning  o’z  faoliyatini  ob`ektiv 
baholashiga yordam beradi. Ma`lumki, raxbarlik umuminsoniy qadriyat hisoblanadi.  
Butun  dunyo  ishbilarmon  raxbarlariga  xos  tadbirkorlar  odobining  yana  bir 
ma`naviy, ma`rifiyxususiyati - va`dagavafo qilish, uni so’zsiz bajarishdir. Unga ko’ra, 
ikki  tomon  bir  narsaga  ahdlashgan  shartnomani,  shartnomaiy  majburiyatni  bajarish 
shart. Bordiyu, ulardan biri bu majburiyatni buzsa, nafaqat majburiyat olgan tadbirkor 
yoki  raxbar,  balki  boshqa  barcha  tadbirkorlar  xam  u  bilan  munosabatini  uzishlari, 
boshqa  munosabat  o’rnatmasliklari  mumkin.  Zamon,  davr  talabi  shunaqa  bo’lib 
bormoqda. 
Yana  bir  muhim  holat  rahbarlik  faoliyatida  milliy  g’oya  negizlaridan 
foydalanish yo’llarini aniq bilish bilan bog’liq. Bu rahbar faoliyatining sohasi bilan 
uzviy  aloqador.  Inson  jamiyatda  yashar  ekan,  albatta  ma`lum  milliy  qadriyatlar, 
an`analar,  tafakkur  tarzi  tizimida  kamol  topali.  Butungi  rahbar  kadrlar  yangicha 
ishlashiga,  yangicha  o’ilashiga  to’g’ri  kelmokda.  Mamlakatimiz  istiqlolga 
erishgach,  oldimizga  qo’yilgan  maqsadlarga  erishish,  eski  mafko’raviy 
asoratlardan xalos bo’lish, g’oyaviy bo’shliq paydo bo’lishiga yo’l qo’ymaslik, har 
tomonlama  barkamol  avlodni  tarbiyalash,  voyaga  etkazishda  milliy  g’oya 
negizlaridan foydalanish muhim ahamiyat kasb etadi. Rahbarlik faoliyatida milliy 
g’oya to’g’risida fikr yuritilganda uning O’zbekiston jamiyati, o’zbek xalqi hayoti, 
turmush  tarzi,  tarixi,  madaniyati,  milliy  -  madaniy  merosi  va  qadriyatlari  bilan 
bog’-liq bo’lgan hamda milliy g’oyada aks etadigan, o’ziga xos qonuniyatlari ham 
mavjud.  
Rahbarlik faoliyatida milliy qadriyatlarga sodiqdik milliy g’oyaning tayanch 
negizlaridan  biridir.  O’tmishdan  qolgan  buyuk  madaniy  merosimiz,  mumtoz 
qadriyatlarimizni  hurmat  qilish,  ularni  ijodiy  jihatdan  o’rganish  bu  tamoyilning 
asosiy jihatidir. Fikr erkinligi va xilma - xilligi tamoyili milliy g’oya uchun muqim 
o’rin  tutadi,  jamiyat  taraqqiyotini  rivojlantiruvchi  omil  sifatida  namoyon  bo’ladi. 
Fikr erkinligi va fikrlar, g’oyalar xilma- xilligiga asoslanish taraqqiyotni ta`minlab 
turuvchi,  rahbarning  salohiyatini  oshirib  turuvchi  noyob  imkoniyatdir.  Rahbarlik 
faoliyatida  milliy  g’oyaga  asoslanish  yot,  zararli,  begona  g’oyalarning  ta`siridan 
saqlaydi, g’oyaviy immunitetni oshiradi. 
Prezidentimiz  aytganiqek,  "fikrga  qarshi  fikr  bilan,  g’oyaga  qarshi  g’oya 
bilan,  jaholatga  qarshi  ma`rifat  bilan"  ko’rashishni  talab  etadi.  Chunki  o’zining 
fikri, g’oyasi bo’lmagan odam yoki rahbar yot va begona, yovuz g’oyalarga qarshi 
ko’rasha olmaydi. 
Rahbarlik faoliyatida milliy g’oyaga tayanish orqali inson turli xil g’oyaviy 
ta`sirlarning maqsad va muddaoalarini bir - biridan farqlay oladi. Jamoada milliy - 
ma`naviy  qadriyatlarga  bo’lgan  sog’lom  muhitni  shakllantiradi  va  uni  hurmat 
qilishga asos yaratadi. 

---

 
21 
Ma`lumki, 
har 
qanday 
jamiyatning 
istiqboli, 
uning 
rivojlanishi 
mamlakatning akdiy intellektual salohiyati bilan bog’liq. Jamiyatda ta`lim - tarbiya 
shaklini,  uning  amal  qilish  uslubini,  hayotdagi  o’rni  va  ahamiyatini,  mohiyatini 
tushunmasdan  turib,  yosh  avlod  ongini  shakllantirish  mushkul.  Shu  sababli 
mamlakatimizda  jahon  andozalariga  har  tomonlama  javob  bera  oladigan,  qalbida 
Vatan  va  millat  g’uro’rini  ardoqlagan,  yuksak  va  mustahkam  e`tiqodiga  ega 
bo’lgan yoshlarni tarbiyalashga katta ahamiyat berilmoqda.