"Maktabgacha ta'lim" fakulteti

Unda atrofimizni o‘rab turgan moddiy dunyodagi turli narsalar aks etadi. Har bir topishmoq o‘ziga xos shakl va mazmunga ega bo‘lgan mustaqil bir asardir.Unda falsafiy, tarixiy, etnografik belgilar, tushunchalar, hodisalarning mohiyati nihoyatda go‘zal, obrazli ifodalar bilan aksettiriladi. Bu janr ikki kishi yoki jamoa o‘rtasida berilgan jumboqli savolga javob qaytarish tarzida ijro etiladi. An’anaviy topishmoqlarning savol qismi tabiat, tabiat hodisalari, umuman,har bir obyektga badiiy tus berilgan holda obrazlashtirish,taqqoslash, o‘xshatish orqali jumboqlanadi. Javob qismi esa obrazlar orqali jumboqlangan obyekt —narsa yoki tabiat hodisalarning otini aytib berish, ma’nosini topish, yashiringan narsani yechish, bilishdan iborat.Shu narsa diqqatga sazovorki, har bir topishmoq turmush bilan chambarchas bog‘langan bo‘ladi. Topishmoqda atrofimizdagi narsalarning badiiy-estetik tomonlari, xalqning urfodatlari aks etadi. Shuningdek, tabiat, tabiat hodisalari vanarsalarni bir-biriga taqqoslash, o‘xshatish orqali borliqni,undagi mavjud narsalarning mohiyatini yaxshiroq tushunishga katta yordam beradi. Xalq og‘zaki ijodining eng boy janrlaridan biri bo‘lgan topishmoq ikki qismdan iborat bo‘lib, topishmoqning asosiy qismi bo‘lgan javob obrazlar orqali jumboqlangan obyekt narsaning otini aytib berishdan iboratdir. Uning savol-jumboq qismi tabiat, tabiat hodisalari va narsalarni, umuman, obyektni badiiy tus berilgan holda obrazlashtirish, taqqoslash, o‘xshatishorqali jumboqlashdan tashkil topgan.Topishmoqning jumboq qismi bilan javobi birgalikda bir butunlikni tashkil etadi.Topishmoq o‘z ichiga borliqdagi hamma narsa va hodisalarni,ularning turli-tuman ko‘rinishlarini qamrab oladi. Osmon,quyosh, oy, yulduzlar, tabiat hodisalari; odam, uninga’zolari; hayvonot dunyosi; qushlar, hasharotlar; daraxt, turli xil o‘simliklar, meva, sabzavotlar; uy- ro‘zg‘or buyumlari;mehnat qurollari, umuman, hamma narsalar haqida ko‘plab topishmoqlar yaratilgan. Zero, topishmoq hozirgi vaqtda ham o‘zining g‘oyaviy,tarbiyaviy ahamiyatini yo‘qotmagan.