|
"Йўл - йўл кўринишдаги гиламча" Бу топши-риқни
бажариш жараёнида болалар чапдан ўнгга қарата
чизиқлар ўтказишни ўрганадилар. Бунда мўйқаламнинг
мўйна қисмини қоғоз юзасига босиб изини тушириш
орқали йўғон ва ингичка чизиқлар ўтказиш юзасидан
тажрибалар ҳосил қилинади. Болаларга машғулот
жараёнида мўйқаламни сувда ювиб туриш кераклиги ҳам
эслатиб турилади. Турли рангларда ишланган йўл-йўл
"Oriental Art and Culture" Scientific-Methodical Journal - (SI) II/2020
ISSN 2181-063X
213
http://oac.dsmi-qf.uz
гиламча расми намойиш этилади.
"Кузги баргларнинг учиши" Бу топшириқни
бажариш жараёнида болаларга мўйқалам билан
тўғридан тўғри барглар расмини тасвирлаш ўргатилади.
Бунда болалар сариқ, қизғиш, оч яшил ранглар ёрдамида
ҳавода учиб юрган барглар тасвирини мўйқаламнинг
бутун мўйна қисмини босиш орқали туширадилар. Бир
бурчагида дарахт шохчаси тасвирланган қоғоз сиртида
учиб юрган баргларнинг расмларини чизиш амалий
равишда кўрсатилади.
"Рангли
ипларни
ўраймиз"
Болалар
тўғри
чизиқларни чизишдан ташқари думалоқ кўринишдаги
ҳалқачаларни чизиш билан ҳам шуғулланишлари керак.
Бунда рангли қаламларни айланма ҳаракатлантириш
орқали рангли иплар ўрамини чиздириш керак.
Шунингдек, болалар ҳалқачаларни чизишдан ташқари
ипларни коптоксимон қилиб ўраш кераклиги ҳақида ҳам тушунчага эга
бўладилар. Бу расмни чизиш жараёни ҳам амалий равишда кўрсатилади.
"Тешиккулча"
Бу расмни чиздиришдан мақсад
болаларга доира кўринишидаги нарсаларни тасвирлашни
ўргатишдир. Бунда болалар дастлаб битта ҳалқа чизиб
оладилар ва унинг ўртасидан кичикроқ иккинчи ҳалқача
расмини чизадилар. Натижада икки чизиқли тешиккулча
расми тайёр бўлади. Энди ана шу чизиқлар орасини бўяб
чиқиш мумкин. Тешиккулча расмини чизиш тартиби амалий
равишда кўрсатилади.
"Олмалар катта ва кичик бўлади" Болалар думалоқ
кўринишдаги
нарсаларнинг
расмларини
чизишни
ўрганганларидан
сўнг,
олманинг
катта
ва
кичик
кўринишларини тасвирлашга ўтамиз. Бунда болалар ўзлари
ўрганганлари ёрдамида қизиқарлироқ бўлган нарсаларни
тасвирлашни ўрганадилар. Болаларга катта ва кичик
олмаларнинг расмларини чизиш тартиби амалий равишда кўрсатилади.
"Манзара расмини чизамиз" Болалар тўғри ва қия
чизиқларни чизишни ўзлаштириб бўлганларидан сўнг,
иккита қалам ёрдамида йўл, ҳайдалган ерлар расмини
ҳам чизишни ўрганадилар. Бунда иккита қалам бир қўл
билан ушланади ва қоғоз сиртида юргизилади. Ўз-ўзидан
эгри-бугри кўринишдаги йўл тасвири ҳосил бўлади.
"Oriental Art and Culture" Scientific-Methodical Journal - (SI) II/2020
ISSN 2181-063X
214
http://oac.dsmi-qf.uz
Будан йўллардан бир нечтаси ўтказилса, ҳайдалган ер тасвири ҳосил бўлади.
Болаларга иккита қалам билан йўл тасвирини чизиш амалий равишда
кўрсатилади.
"Аквариумдаги балиқлар" болалар аквариумда
сузиб юрган балиқларни кўплаб кузатганлар. Энди ана
шу балиқларнинг рангли суратларини ишлаш билан
ҳам шуғулланадилар. Бунинг учун ўртача катталикдаги
қоғоз варағи олинади ва унинг сиртига шар ёки
тўғритўртбурчак аквариум расми чизилади. Унинг
ичига эса сувда сузиб юрган балиқлар, сув ўтлари
тасвирланади. Болаларга ана шундай расмлардан
намуналар кўрсатилади. Уларни чизиш тартиблари амалий равишда
тушунтирилади. Болаларнинг тушунчаларини янада бойитиш учун рангли
қоғозлардан қирқиб тайёрланган балиқлар тасвири аквариум тасвирланган
қоғоз сиртига турли вазиятларода қўйилиб кўрсатилади.
"Рақсга тушаётган болалар" Болалар турли
характерли ҳолатлардаги одамлар расмини чизиш йўли
билан ҳам таниш бўлишлари лозим. Бунда содда
кўринишларда ишланган суратлардан фойдаланиш
яхши натижа беради. Болаларга дастлаб схематик
кўринишдаги болалар расмини чизиш тартиби
кўрсатилади ва тушунтирилади. Сўнг, уларнинг
сиртига
кийим-кечакларини
ишлаш
йўллари
кўрсатилади. Болаларга топшириқ тушунарли бўлиши учун тайёр намуналар
кўрсатилади.
"Гулдастанинг декоратив тасвири" болалар-нинг
эстетик дидларини янада бойитишда декоратив тарзда
тасвирланадиган гулдастанинг аҳамияти каттадир.
Бунда болалар тўғридан-тўғри мўйқаламда гулдаста
расмини ишлайдилар. Гулдаста ранг-баранг гуллардан
тузилган. Уларни расмларда кўрсатилган тартибда
ишлаш
мумкин.
Болаларга
тайёр
намуналар
кўрсатилади ва ишлаш йўли тушунтирилади. Хулоса
қилинганда мактабгача таълим ёшидаги болаларни
мактабга тайёрлаш жуда мураккаб жарён бўлиб, ота-оналардан анчагина
нарсаларни билишлари лозимлигини тақозо этади. Mактабгача таълим
муассасалардан ўз самарасини беради қолаверса ёш болаларни ватанига бўлган
мехри мухаббатини оширишда босқичма – босқич улғайган сайин юқори
даражалар эришишига ёрдам беради.
"Oriental Art and Culture" Scientific-Methodical Journal - (SI) II/2020
ISSN 2181-063X
215
http://oac.dsmi-qf.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |
