Zamonaviy didaktikada ta' lim uslublarining eng keng tarqalgan beshta tasnifi mavjud:
1. An'anaviy (manbasiga ko'ra) ta'lim uslublari (E.I.Golant, N.M.Verzilin va boshqalar) tasnifi: og'zaki (hikoya, suhbat, tushuntirish).
2. Та 'lim oluvchilarning bilish faoliyati tavsifiga ко 'rа ta 'lim uslublari tasnifi (I.Ya. Lerner va M.N. Skatkin): axboriy retseptiv (o'quv axborotini uzatish, o'rganilayotgan obyekt bilan ta'lim oluvchi harakatini tashkil etish); reproduktiv (bilimlar hamda aqliy va faoliyat usullarini hosil qilishga doir topshiriqlami tuzish va taqdim etish); muammoli bayon etish (muammoni qo'yish vauni hal etish usullarini ochib berish); evristik (muammoni qo'yish va uni hal etishga doir qadamlar ketma-ketligini rejalashtirish, ta'lim oluvchilar faoliyatini boshqarish); tadqiqotchilik (mustaqil hal etishga doir muammoli vazifalarni shakllantirish, muammoni hal etilish jarayonini nazorat qilish).
3. Asosiy didaktik maqsadlariga ko'ra ta'lim uslublari tasnifi (M.A.Danilov va B.P.Esipov): yangi bilimlarni egallash uslublari; ko'-nikma va malakalarni shakllantirish uslublari; bilimlarni amaliyotda qo'llash uslublari; bilim, ko'nikma va malakalarni mustahkamlash va nazorat qilish uslublari.
4. Ta'limning binar uslublari (M.I.Maxmutov): o'rgatish uslublari (axboriy-ma'lumotli, tushuntirishli, ko'rgazmali-amaliy, tushuntirishli-undovchi); o'rganish uslublari (bajarish, reproduktiv, ijodiy-amaliy, qisman izlanishga doir, izlanishga doir).
5. Yaxlit yondashuv bo 'yicha ta 'lim uslublari tasnifi (Yu.K.Babans-kiy): o'quv-bilish faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish uslublari; o'quv-bilish faoliyatini motivatsiyalash va rag'batlantirish uslublari; o'quv-bilish faoliyatini nazorat va o'z-o'zini nazorat qilish uslublari. Ta'limning og'zaki uslublari va usullari qisqa vaqt ichida bolalarga axborotlarni uzatish,uslublar oldiga о quv vazifalarmi qo yish, ularni hal etish yo'llarini ko'rsatib berishga imkon beradi. Og'zaki uslublar va usullar qoidaga muvofiq ko'rgazmali, o'yin, amaliy uslublar bilan uyg'unlikda qo'llaniladi. Maktabgacha ta'lim yoshida sof og'zaki uslubdan foydalanish cheklangan. Chunki maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalar bilan ishlashda, atrofolam haqidagi dastlabki tasavvurlarni shakllantirishda faqat o'qib berish, hikoya qilib berishning o'zi yetarli emas. Shu bilan birga narsa-buyumlarning o'zini ko'rsatish, namoyish etish eh-tiyoji yuqori.
Hikoya - o'quv materialini bolalar uchun tushunarli tarzda bayon etish imkonini beruvchi og'zaki uslublardan biri. Hikoyada turli mazmundagi bilimlar obrazli shaklda taqdim etiladi. Bolalar uchun hikoyalar kundalik voqealar, yil fasllari, yozuvchilar, rassomlar, ona shahri haqida bo'lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |