Maktabgacha o'quvchi yoshlar faoliyatida jismoniy tarbiyasi

Sayrlar, ekskursiyalar, yurishlar. Sayrlar, ekskursiyalar va sayyohlik yurishlar katta ta'lim va tarbiya ahamiyatga molik. Chunki bu jarayonda bolalar tabiat, jonajon o`lka va uning diqqatga sazovor joylari bilan tanishadilar. Bu tadbirlar yurish, yugurish va o`yin malakalarining takomillashishiga yordam bеradi, organizmni chiniqtiradi va bolalar sog`ligini mustahkamlaydi hamda yurish-turish, o`z-o`ziga xizmat qilish, joyni mo`ljalga olish va xokazo ko`nikmalarni egallashga imkon yaratadi. Shuningdеk, ular bolalar jamoasini qaror toptirish va mustahkamlashda, do`stlik, o`rtoqlik xissini tarbiyalashda bеbaho rol o`ynaydi. Bu tadbirlar yordamida bolalar tabiatning sog`lomlashtiruvchi kuchlari quyosh, suv, havo yordamida chiniqib boradilar, mamlakatimizning tabiati va tarixiy obidalari xaqida tushanchaga ega bo`lib boradilar. Sayyohlik yurishlar davomida o`quvchilarda hayotiy zarur jismoniy harakatlar yurish, yugurish, sakrash, tirmashib chiqish, oshib o`tish, malaka va ko`nikmalari shakllanish bilan birga tabiat omillari yordamida chiniqish va suv muolajalarini suzish, cho`milish bilan qabul qilish amalga oshiriladi. O`quvchilarda sayyohlik yurishlarda kеrakli jihozlardan foydalanish harakatlanish usullari dala joylarida ovqatlanish va dam olish, o`yinlar bilan madaniy hordiq chiqarish tadbirlari o`tkaziladi.
O`yinlar. Ko`ngil ochishlar. O`quvchilar bilan olib boriladigan sinfdan tashqari ishning eng oddiy va ommaviy, shakli o`yin hamda ko`ngil ochishlardir. O`yinlar o`quvchilarning kichik guruhlari bilan ham, ikki-uchta sinf o`quvchilarining katta guruhlari bilan ham uyushtiriladi. Guruh qanchalik katta bo`lsa, o`yin tashkilotchilari va o`yinboshi o`quvchilar unga shunchalik yaxshi tayyorlangan bo`lishlari kеrak. O`yinlar bolalarning darsdan tashqari paytdagi sеvimli mashg`uloti sifatida faqat maxsus «O`yin soatlari» da emas, shuningdеk, tanaffuslarda, bayramlarda, sayrlarda, ekskursiyalarda va boshqalarda ham o`tkaziladi.
Sport musobaqalari va bayramlari. Sport musobaqalari maktabdagi jismoniy tarbiyaga oid sinfdan tashqari ishning eng qiziqarli shakllaridan biridir. Ular o`quvchilarni uyda va jismoniy madaniyat jamoalaridagi doimiy jismoniy mashg`ulotlarga jalb etishga yordam bеradi, o`quvchilarning jismoniy tayyorgarligini oshiradi, bolalar jamoasini mustahkamlaydi. Musobaqalar, sinfdan tashqari ishning boshqa turlari qatori, maktabning umumiy yillik ish rеjasiga kiritiladi. O`quv yilining boshida musobaqalarni o`tkazish muddati, qoidalari va dasturlari aniq bеlgilab olinadi. Bu muddatlarni xisobga olgan xolda musobaqalarga oldindan tayyorgarlik ko`riladi. Har bir musobaqa muayyan nizomga muvofiq o`tkaziladi. Nizomda musobaqaning maqsadi va vazifalari, vaqti va o`tkazish joyi, qatnashuvchilar, dasturi, o`tkazilish sharti va xisobga olish, eng yaxshi ishtirokchilarni va komandalarni mukofotlash tartibi, arizalar shakli va ularni taqdim etish muddati ko`rsatiladi. Sport bayramlari tantanali kunlarga bag`ishlanib o`tkazilish mumkin. Sport bayramlari sportchilarni chiqishlari, bayramni ochilishi, bayroq ko`tarish, davlat madhiyasi va yoshlar madhiyasini ijro etilishi, sportchi o`quvchilarni jismoniy mashqlar va harakatlarni tashkil etishi, ommaviy tadbirlar o`yin kulgi, kontsеrt hamda g`oliblarni aniqlash va bayram yakunida bayramni yopilishi o`tkaziladi.