“Мактабгача ёшдаги боланинг нутқ маданиятини ўстиришда мтм ва оила ҳамкорлиги”

“Доира” ўйини - болалар доира бўлиб ўтириб оладилар. Бунда ҳар бир 
бола доирадаги қолган болаларни кўриб туриши лозим. Тарбиячи: “Ана энди 
ҳеч ким чеккада қолиб кетмаганлигини билиш учун, бир-биримиз билан 
кўзларимиз ёрдамида саломлашиб чиқамиз. Мен биринчи бўлиб бошлайман. 
Мен ҳамма билан саломлашиб бўганимдан сўнг менинг қўшним 
саломлашишини бошлайди”. Тарбиячи ҳар бир бола билан саломлашиб 
бўлгач, ёнидаги боланинг елкасини қииқб қўяди. Шундан сўнг кейинги 
иштирокчи саломлашишини бошлайди. Ўйин шу тариқа охириги болагача 
давом этади. 
“Кўзгу” ўйини – тарбиячи: “Менимча, ҳарр бирингизнинг уйингизда 
кўзгу бўлса керак, шундайми? Кўзгусиз кўринишимиз қандайлигини билиш 
қийин кечади. Хўш агар қўл остингизда кўзгу бўлмаса нима қилиш керак? 
Келинглар, бугун сизлар билан кўзгулар ўйинини ўйнаймиз. Ҳозир ҳар 
бирингиз ўзингизнинг жуфтингизни топиб, бир-бирингизга қараб туриб 

---

оласиз. Ким одам, ким кўзгу ролини бажаришини аниқлаб олинг. Кейин эса 
ролларингиз билан алмашасиз. Кўзгу одамнинг ҳар бир ҳаракатини аниқ 
такрорласин. Чунки ноаниқ ҳаракат қилувчи кўзгулар бўлмайди. 
Тайёрмисиз? Қани бир ҳаракат қилиб кўрайликчи! ”. 
Тарбиячи ўзига шерик топиб ўйинни қандай ўйнаш кераклигини 
болаларга кўрсатади. Шундан сўнг болалар мустақил ҳаракат қила 
бошлайдилар. Тарбиячи эса болаларнинг ҳаракатларини кузатиб боради. 
Қийналаётган жуфтликларга ёрдам беради. 
 “Совға” ўйини – тарбиячи: “Болалар, ким совға олишни яхши кўради? 
Сиз нимани яхши кўрасиз? Бугун сиз билан ўйлаб топилган совғалар бериш 
ва олиш ўйинини ўйнаймиз. Тасаввур қилинг, сиз хохлаган совғангизни 
дўстингизга тақдим этишингиз мумкин. Дўстингизга қаранг, унга нима совға 
қилган бўлар эдингиз? Келинг, доира бўйлаб бир-биримизга совғалар тақдим 
этамиз. Совға олган киши миннатдорчилик билдиришни унутмасин”. 
Болалар бир-бирларига совға бериб бўлганларидан кейин, қайси совға энг 
ёқимлиси бўлди, совға бериш ёқимлими ёки олишми саволлари билан 
болаларга мурожаат қилиш мумкин.