Maktab pedagoglarining o'quvchilar ta'lim jaroyini sifatini oshirishdagi ahamiyati Annotatsiya

Maktab pedagoglarining o'quvchilar ta'lim jaroyini sifatini oshirishdagi ahamiyati
Annotatsiya: Ushbu maqolada maktab pedagoglarining o'quvchilar ta'lim jaroyini sifatini oshirishdagi ahamiyati va bo'lajak o'qituvchilar malakasi haqida so'z boradi.O'qituvchi bilim tashuvchisi, shuning uchun u o'quvchi shaxsini o'rganish va rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi. Shu munosabat bilan har bir o‘qituvchi o‘zining innovatsion salohiyatini rivojlantirishi va takomillashtirishi kerak, chunki o‘qituvchining innovatsion qobiliyati uning kasbiy rivojlanishida eng muhim omil hisoblanadi.
Kalit so'zlar:maktab,ta'lim, pedagoglarning salohiyati,malakali kadrlar, o'qituvchilar bilimi va h.k

Bugungi kunda ta'lim muammosi davlatimiz taraqqiyotida yetakchi o'rinlardan birini egallaydi. Ta'lim tizimida ro'y berayotgan barcha yangiliklar o'qituvchining kasbiy salohiyatini shakllantirish va mustahkamlashga ba'zi yondashuvlarni qayta ko'rib chiqishni talab qiladi. O'qituvchi bilim tashuvchisi, shuning uchun u o'quvchi shaxsini o'rganish va rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi. Shu munosabat bilan har bir o‘qituvchi o‘zining innovatsion salohiyatini rivojlantirishi va takomillashtirishi kerak, chunki o‘qituvchining innovatsion qobiliyati uning kasbiy rivojlanishida eng muhim omil hisoblanadi. Zamonaviy dunyoda innovatsion uslub va texnologiyalarni joriy qilmasdan turib, ta’limning munosib darajasini ta’minlash mumkin emas. Bugungi kunda maktabning jamiyat hayotidagi o‘rni va roli, uning qadriyat yo‘nalishlari bosqichma-bosqich o‘zgarib bormoqda. Maktabni rivojlantirishda innovatsion o'zgarishlarga tayyor o'qituvchilar jamoasi etakchi rol o'ynaydi. Muvaffaqiyatli rivojlanish uchun shart innovatsion jarayonlar ta'lim sohasida har bir o'qituvchining innovatsion salohiyati paydo bo'ladi. O'qituvchilar maktabni modernizatsiya qilishning asosiy potentsial resursidir, ammo ular uni amalga oshirishda asosiy to'siq bo'lishi mumkin. Amaliyot shuni ko'rsatadiki, innovatsion o'zgarishlarni joriy etish jarayonida biz o'qituvchining jadal rivojlanishga bo'lgan ehtiyoji va buni amalga oshirishga qodir emasligi yoki hatto o'zgarishni istamasligi yoki innovatsiya uchun motivatsiyaning etishmasligi bilan duch kelamiz. Shuning uchun pedagogik jamoa a'zolarining izlanish qobiliyatiga alohida e'tibor qaratish lozim. Shu munosabat bilan innovatsion pedagogik salohiyatni rivojlantirish dolzarb hisoblanadi. Loyihaning dolzarbligi shundaki, zamonaviy pedagogik faoliyat o'qituvchilarning shaxsiyatiga ma'lum talablarni qo'yadi - o'z faoliyatida ham, shaxsida ham o'zgarishi mumkin. Zero, nafaqat ta’lim sifati, balki kelajagimiz ham uning kasbiy mahorati, ma’naviy-axloqiy fazilatlari, aql-zakovati bilan bog‘liq. Uning jamiyatni o‘zgartirishdagi ustuvor ahamiyatini anglash pedagogik salohiyatni rivojlantirishga e’tiborni kuchaytirishni taqozo etadi, toki pedagogik kadrlar nafaqat bugungi, balki ertangi kun talablariga ham javob beradi. Loyihaning maqsadi: kasb-hunar ta’limida o‘qituvchining innovatsion salohiyatini rivojlantirishning pedagogik shartlarini aniqlash va asoslash. Vazifalar:  pedagog kadrlarning innovatsion salohiyatini rivojlantirish bo‘yicha ishlarni o‘rganish;  pedagog kadrlarning innovatsion salohiyatini rivojlantirishga yordam beruvchi omillarni aniqlash;  pedagogik salohiyatni rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar mavjudligini aniqlash;  o‘qituvchilarning innovatsion faoliyatga tayyorlik darajasini o‘rganish.Pedagogik jarayonda ishtirokchilarning insonlarni taqdiri haqida g'amxo'rlik qilishga tayyorligi, jamiyatimiz kеlajagi muqarrar ravishda ularning gumanitar hayot tarzini, pedagogik ahloq mе'yorlariga rioya qilishlarini talab etadi.Ushbu yondashuvlar ichki sharoitda aniqlangan shaxsiy faoliyat darajalarini talab qiladi, unda bu shaxslardan vaziyat talab etilmaydi, balki o'zida rivojlangan ahloqiy qadriyatlar tizimiga asoslanib, o'z – o'zini nazorat qilish uchun aniq va muntazam ravishda muayyan muammolarni hal qilish uchun o'ziga xos ijtimoiy yo'naltirilgan stratеgiyani ishlab chiqadi.Iqtisodiy fikrlashni rivojlantirish va iqtisodiy madaniyatning eng muhim tarkibiy qismini shakllantiradigan bo'lajak o'qituvchilarning iqtisodiy jihatdan muhim xususiyatlarini ishlab chiqish muammolarini hal etish uchun zarur bo'lgan pеdagogik shartlarni tahlil qilish, bo'lajak o'qituvchining iqtisodiy madaniyatini shakllantirish jarayonida faoliyat yondashuvidan foydalanish imkoniyatini ko'rib chiqish zaruratini kеltirib chiqaradi. [1].Faoliyat yondashuvining afzalligi shundaki, u o'quvchini dastlab ta'lim olishida, lеkin amalda samarali iqtisodiy xulq – atvorda individual va umumiy strategiyani shakllantirish imkonini bеradi. Faollikka asoslangan yondashuv bo'lajak o'qituvchilarning maxsus vaziyatlarda (asoslash, tanlash, almashtirish va x.k) talab qiladi.Shu bilan birga iqtisodiy ta'lim jarayonida bo'lajak o'qituvchilarning yutuqlarining sifati muayyan mezonlar asosida baholanadi:iqtisodiy jihatdan muhim vazifani ajratish va shakllantirish qobiliyati;uni hal qilishning samarali usullarini tanlash;natijalarni monitoring qilish va baholashda unga erishish uchun izchil harakatlar tizimini loyihalash va amalga oshirish. [2].Iqtisodiy madaniyatni malakali mutaxassislarning raqobatbardoshliligini ta'minlashning universal jihati sifatida tashkil etishda eng samarali vosita – bu o'qitishning ilmiy yondashuvidir. Bu еrda asosiy e'tibor o'quvchilarning samarali fikrlash taraqqiyotidagi hal qiluvchi omil axborotning o'zi emas, balki uning assimilyasiya qilish usullaridir. Ushbu tamoyil bo'lajak o'qituvchilarning iqtisodiy madaniyatini shakllantirishda muhim ahamiyatga ega.
Xulosa qilib aytadigan bo'lsak,bo'lajak o'qituvchilarning kasbiy faoliyatlari uchun chuqur iqtisodiy bilimlarni egallash zarur bo'lmasa ham ijtimoiy iqtisodiy o'zgaruvchan sharoitlarda samarali harakat qilish qobilyati sifatida oliy ta'lim muassasalari talabalari o'rtasida iqtisodiy bilimlarni rivojlantiruvchi mexanizm ishlab turishi lozim.Kelajakda malakali mutaxassisning iqtisodiy madaniyatini shakllantirish jarayonining samaradorligi oliy ta'lim muassasalrida quyidagi shartlarda amalga oshiriladi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati:
1.. O'zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”/“Barkamol avlod − O'zbekiston taraqqiyotining poydevori” kitobida. – T.: Sharq, 1997. − B. 34.

2. Egamberdieva N.M. Madaniy-insonparvarlik yondashuv asosida talabalarni shaxsiy hamda kasbiy ijtimoiylashtirish nazariyasi va amaliyoti (Pedagogika oliy ta'lim muassasalari misolida): Pedagogika fanlari doktori.... diss. – T., 2010. – B. 3-4.
3. Vigotskiy L.S. Problemi vozrastnoy periodizasii detskogo razvitiya // Vopr. psixologii. – 1972.- №2. – S. 45