Мактаб кимё курсида Менделеевнинг даврий қонуни ва даврий системасини ўқитиш методикаси

Rivojlantirivchi maqsadlari:

• Boshlang’ich kimyoviy tushunchalar mavzui oʻquvchilarning ilmiy dunyoqarashlarni rivojlantirishda, kimyoviy jarayonlarni mantiqan tahlil qilish qobiliyatini rivojlantirishda katta rol oʻynaydi.
• Mavzu mazmunidan foydalanib solishtirish, tahlil va sintez qilish singari fikrlash usullarini takomillashtirish lozim.
• Oʻquvchilar kimyo fani uslublari bilan tanishish jarayonida kuzatish, хulosa chiqarish, muhokama qilish malakalariga ega boʻlib boradilar.
• Atom va molekulalar haqidagi ma’lumotlarni qoʻllab abstrakt tafakkurni rivojlantirish.

Oʻquvchilarni boshlang’ich kimyoviy tushunchalar bilan tanishtirish.
Boshlang’ich kimyoviy tushunchalarning koʻpchiligi abstrakt, yani, tasavvurimizdagina gavdalana oladigan tushunchalar boʻlib, oʻquvchilar ham ularni toʻliq tasavvur qila olishlari uchun ularni mantiqiv fikrlashga oʻrgatish zarur. Oʻquvchilarning fizika, tabiatshunoslik va boshqa fanlardan olgan bilimlariga tayangan holda molekula, atom, nisbiy atom massa, absolyut atom massa, absolyut va nisbiy molekulyar massa, mol modda viqdori oʻlchovi, molyar massa tushunchalarini ham sifat, ham miqdor tomonidan toʻliq ochib berish oʻqituvchidan ham bilim, ham katta pedagogik mahorat talab qiladi.
7-sinf oʻquvchilarining yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda abstrakt tushunchalarni koʻproq miqdoriy tomonlari bilan bogʻlab ochib berish, kimyoviy eksperimentdan samarali foydalanishga harakat qilingandagina ijobiy natijalar olishga erishiladi.
Kimyo -moddalar va ularda bo’ladigan oʻzgarishlarni oʻrganadigan fandir.
Shuning uchun eng avval modda tushunchasini o’quvchilarga tushuntirib berish muhum ahamiyatga ega. Modda haqidagi dastlabki tushunchalar tabiatshunoslik kursida, keyinchalik esa fizika kursida beriladi. 7-sinf kimyo kursida modda haqidagi tushunchani shakllantirish uchun oʻquvchilarni fundamental bilimlar hosil qilishda amaliy va uslubiy ahamiyatga ega boʻlgan moddalar bilan tanishtirishdan boshlash kerak.
Buning uchun tarqatma material, tabiatda uchraydigan mineral va togʻ jinslarini demonstratsiya qilib modellarning tashqi belgilari toʻgʻrisida tushuncha hosil qilish maqsadga muvofiq.
Modda haqidagi dastlabki tushunchani oʻquvchilar 6- sinf fizika kursida jism tushunchasini oʻrganish davomida uchratganlar. 7-sinf kimyo kursida ham "jism" va "modda" tushunchalarini oʻzaro solishtirish lozim.
Masalan, oltingugurt sariq rangli kiristal modda, suvda erimaydi, suyuqlanish temperaturasi 112,8 C, oddiy suvni olsak 100 C qaynaydi, 0 C muzlaydi, tabiatda 3 xil agregat xolatda uchraydi: bug’, suyuq, qattiq. O’qituvchi moddalarni fizikaviy hossalarni aniqlash uchun ualrni toza xolatda olish zarurligini ta’kidlaydi va faqat toza moddalargina o;zgarmas fizikaviy hossalar namoyon qil;ishini tushuntirib, modda tushunchasini ta’rifi bilan tanishtiradi.
Muayyan sharoitda o’zgarmas fizikaviy xossalarga ega bo’lgan materiayning har bir turi modda deb ataladi.
Moddalar qattiq, suyuq va gazsimon boʻlishi mumkin. Hozirgi vaqtda har kun mingdan ortiq modda yer yuzida ochilyapti va hosil qilinayapti. Moddalarning soni 10 mln. dan ortiq boʻlib bu son yanada oʻsib bormoqda.