"makroiqtisodiyot"

12.3.  Qanday  qilib jamg`armalar  iqtisodiyotning  o`sish  natijalariga  olib 
keladi? 
Ikkinchi  jahon  urushidan  keyin  Yaponiya  va  Germaniyaning  o`sishini 
tushuntirish  u  qadar  ham  oson  emas.  Ya`ni,  bir  muhim  omil  Yaponiya  va 
Germaniyani jamg’arish va ishlab chiqarishini yuqori darajada taminlash AQSH 
gan  isbatan  yaxshiroq  bo`lgan.  To`liq  xalqaro  farqlarni  tushuntirish  uchun 
iqtisodiy ko`rsatkichlarn iturli jamg`arma tasirida ko`rib chiqishimiz kerak.  
Taxminlar:
 
 
yil 
dastlab 
Ruxsat etilgan holda yaqinlashib: A soni misol
 
Jadval  2 

---

151 
 
Jamg’arma darajasini kuchaytirish oqibatida  iqtisodiyotda nima bo`lishini 
ko`rib  chiqaylik.  12-5  rasm  o`zgarishlar  ko`rsatkichini  ko`rsatadi.  Jamg’arish 
darajasis  1 va  kapital  k1* iqtisodiyot  bar  qaror bo`lishini  ko`rsatadi.    Qachonki 
o`sish  darajasis  1  dan  s2  ga  ko`tarilganda  sf(k)  chiziq  yuqoriga  qarab  harakat 
qiladi. Jamg`armaning boshlang`ich tejash darajasi s1va kapital k1 investetsiyalar 
hajmidagi  amortizatsiya  miqdori  muvozanatidir.  Darhol  jamg`arma  darajasi 
ortadi,  yuqori  sarmoya  bo`ladi,  ammo,  kapital  zahiralar  o`zgarishsiz  qoladi. 
Shunday  qilib  investetsiya  amortizatsiyani  oshiradi.Yangi  bar  qaror  holat  k2* 
iqtisodiyotda  kapital  asta  sekin  ko`tariladi,  eski  bar  qaror  holatga  qaraganda 
ishlab chiqarish hajmi yuqori darajada ortadi va kapitalni ko`paytiradi.  
 
 
Solou  modeli  ko`rsatishicha  barqaror  holatning  kapitali  hal  qiluvchi 
darajada ekanligini ko`rsatadi. Agar jamg`arish darajasi ko`proq bo`lsa, barqaror 
holatda iqtisodiyotda katta kapital darajasi va yuqori ishlab chiqarish samarasiga 
erishiladi. Agar jamg`arma darajasi past bo`lsa, barqaror holatda iqtisodiyot kam 
kapital  darajasi  va  past  suratlarda  ishlab  chiqarish  hajmining  kam  suratlarda 
bo`lishiga olib  
keladi.  Bu  xulosa  moliya  siyosatining  ko`p  munozaralarini  yoritib  beradi. 
Uchinchi  bobda  ko`rganimizdek,  davlat  budjeti  kamomadida  milliy  tejashni 
kamaytirish    va  investitsiyani  oshishiga  sabab  bo`ladi.  Endi  biz  bu  tejashni 
qisqartirish orqali  past stavkali  kapital va past milliy daromad  natijalarga olib 
keladi. Shuning uchun ko`p iqtisodchilar doimiy budjet kamomadi bo`lishini tanqid 
qiladi.  
2 ....kapital 
yangi barqaror 
holat tomon 
o'sish sababi
 
1.tejash 
darajasining ortishi, 
investitsiya ni 
oshiradi ...