Makroiqtisodiyot o`quv-uslubiy majmua

16.4.- rasm. Mandell-Flemingning Y-r modelida muvozanatga erishish mexanizmi⁶⁶
Bunday vaziyatda ikki variant yuzaga keladi:
1.Almashinuv kursi juda past bo`lganligi sababli IS va LM egri chiziqlari jahon foiz stavkasidan yuqorida kesishadi( 16.4, a rasm). Bunday vaziyat chet ellik investorlarni mazkur mamlakat iqtisodiyotiga kapital kiritishga rag`batlantiradi. Natijada mamlakatning valutasi kursi ko`tariladi va IS egri chizig`i pastga siljiydi.
2. IS va LM egri chiziqlari ichki foiz stavkasi jahon foiz stavkasidan past bo`lgan nuqtada kesishadi( 16.4, b rasm). Bunday vaziyatda mazkur mamlakat investorlari kapitallarini xorijga olib chiqib ketishdan manfaatdor bo`lishadi. Natijada milliy valutaning almashinuv kursi pasayadi va IS egri chizig`i yuqoriga siljiydi.
Shunday qilib muvozanat LM egri chizig`ining gorizontal liniya bilan kesishish nuqtasida jahon foiz stavkasi darajasida o`rnatiladi.
Mandell-Flemingning Y-e modeli 16.5. va 16.6. rasmlarda tasvirlangan.
16.5. rasmda vertikal o`qda almashinuv kursining turli darajalari, gorizontal o`qda esa daromadning miqdorlari tasvirlangan. Foiz stavkasi o`zgarmas va jahon foiz stavkasiga teng deb tasavvur qilinadi. Bunday vaziyatda grafikda ikki tnglama tasvirlanadi:
1) Y=C(Y-T)+I(r*) +G+X_n(e), IS; 2) M/P= L(r*,Y), LM*.
Iqtisodiyotda muvozanat IS va LM egri chiziqlarining kesishish nuqtasida ta‘minlanadi. Bu kesishish nuqtasi almashinuv kursi va daromadning darajalarini aks ettiradi.
Grafikda tovar bozoridagi (IS*) va pul bozoridagi(LM*) muvozanat tasvirlangan. Jahon foiz stavkasi belgilab berilgan sharoitda LM* tenglamasi yalpi daromadni almashinuv kursiga bog`liq bo`lmagan holda qayd etadi.

16.5.-rasm. Mandell-Flemingning Y-e modeli⁶⁷

16.6.-rasm. Mandell-Flemingning Y-e modeli⁶⁸
16.6.-rasmda LM egri chizig`i gorizontal liniya bilan belgilangan jahon foiz stavkasi r* ga teng bo`lgan holatda aks ettirilgan. Bu egri chiziqlar birgalikda almashinuv kursiga bog`liq bo`lmagan daromad darajasini aniqlab beradi.

16. 
    7.-rasm. LM* egri chizig`ining vertikal liniya ko`rinishi.
    

16.7. rasmda LM* egri chizig`i qanday qilib vertikal liniya ko`rinishini olishi aks ettirilgan.
Y-e modeli almashinuv kursi darajasi iqtisodiy siyosatga qanday ta‘sir etishini ko`rsatadi.
Mandell-Fleming modelini tahlil qilish kichik ochiq iqtisodiyotda davlatning har qanday iqtisodiy siyosati natijasi qayd qilingan va suzib yuruvchi valuta kursiga bog`liq degan xulosaga olib keladi. Masalan, suzib yuruvchi valuta kursi sharoitida daromadga faqat pul- kredit siyosati ta‘sir ko`rsatadi. Ayni paytda rag`batlantiruvchi budjet-soliq siyosatining ta‘siri, valuta kursining ko`tarilishi sababli, nolga teng bo`ladi.
Qayd qilingan valuta kursi sharoitida daromadga faqat budjet-soliq siyosati ta‘sir ko`rsatadi. Bunday sharoitda pul-kredit siyosati daromadlarga deyarli ta‘sir ko`rsatmaydi, chunki Markaziy Bankning pul taklifini o`zgartirishdan maqsadi almashinuv kursini belgilangan darajada saqlab turishdan iborat bo`ladi.
Bu o`zgartirish ichki iqtisodiy siyosat maqsadlariga to`g`ri kelish-kelmasligi e‘tiborga olinmaydi.