MakroiQtisodiy tahlil va prognozlashtirish

MakroiQtisodiy tahlil va prognozlashTIRISH

9-Mavzu: Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni prognozlash usullari

Ma`ruzachi: Q.Q.Mambetjanov

Reja:

• 1. Ijtimoiy-iqtisodiy prognozlash usullarining tasnifi
• 2. Prognozlashning ekspert (logiko-evristik) usullari
• 3. Prognoz ssenariylarini tuzish
• 4. Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli
• 5. Prognozlashning modellashtirish usullari

10-Mavzu: Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni prognozlash usullari
1) prognostik usullarni to‘liq qamrab oladigan rasmiylilik darajasi hisoblanadi.
2) tasnifiy belgilari sifatida progozlash usuli amal qilishining umumiy tamoyili
3) prognoz axborotini olish uslubi hisoblanadi
4) asosiy belgisi esa prognoz ob’yektlarini o‘ziga xos xususiyatlaridir.
1. Iqtisodiy prognozlash usullarining tasnifi
Prognozlash usulining eng muhim tasnifiy belgilari:
1. Iqtisodiy prognozlash usullarining tasnifi
9.1.1-rasm. Prognozlash usullarning tasnifi
1. Iqtisodiy prognozlash usullarining tasnifi
Intuitiv usullar
Prognozlashning intuitiv usullardan prognozlash ob’ektining juda murakkab bo‘lganligi tufayli ko‘plab omillarning ta’sir etishini hisobga olish imkoniyati bo‘lmaydigan hamda prognoz ob’ekti bo‘yicha etarli axborot bo‘lmagan holatlarda foydalaniladi.
Rasmiylashgan usullar
Ekstrapolyasiya: bu guruhga quyidagi usullar kiradi: eng kichik kvadratlar, eksponensial tekislash, o‘rtacha ko‘rsatkichlarni tekislash.
Modellashtirish: bu guruhga tarmoqli va matritsali modellashtirish kiradi.
Rasmiylilik darajasi bo‘yicha iqtisodiy prognozlashning usullarini quyidagi usullarga bo‘lish mumkin:
1. Iqtisodiy prognozlash usullarining tasnifi
Prognozlashning ekspertli usullar sinflariga evristik (evristika - unumli, ijodkor fikr yuritishni o‘rganuvchi fan)prognozlash usuli kiradi. Ushbu usulda yuqori malakali mutaxassislarni tizimlashgan holda so‘rov olib borish yo‘li bilan olingan prognozli ekspert baholash natijalari qayta ishlanadi.
U rivojlantirish tahlilini to‘liq yoki qisman rasmiylashtirishga imkon bo‘lmaydigan ilmiy-texnik muammo va ob’ektlarni prognozlashni ishlab chiqish uchun qo‘llaniladi.