MakroiQtisodiy tahlil va prognozlashtirish

4. Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli

Ko‘phad (polinom) o‘rtacha darajasi r+1 nuqtasiga joylashgan. a0 ga nisbatan tenglamani echsak:

hosil qilamiz. Bu erdagi b1 qiymati p va k mohiyatiga bog‘liq bo‘ladi. hosil bo‘lgan tenglama (4) birinchilardan 2r+1 qatorlar dinamikasi qiymatining vazniy o‘rtacha qiymat arifmetikasi hisoblanadi.

Faraz qilaylik, quyidagi dinamik qator berilgan bo‘lsin:

Y1, Y2, Y3,…, Yn

Uch yillik silliqlash intervali uchun o‘rta darajali dinamik qator quyidagicha hisoblanadi.

4. Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli

4.3. Trendlar ekstrapolyasiyasi. Prognozlashda ketma-ket

ayirmalar usuli

Funksiyani tanlashda sodda usullardan biri bu ketma-ket ayirmalar usuli hisoblanadi. Uning g‘oyasi quyidagicha:

T	Y	Ut(1)	Ut(2)	Ut(3)		U2(1)=Y2 -Y1
1	Y1	-	-	-		U3(1)=Y3 -Y2
2	Y2	U2(1)	-	-		.
3	Y3	U3(1)	U3(2)	-		.
...	...	...	...	...		.
N	Yn	Un(1)	Un(2)	Un(3)		Ut(1)=Yt - Yt-1

Agar topilgan ayirmalar taxminan teng bo‘lsa, eng adekvat model sifatida

y=a + bt

tenglamasi qo‘llaniladi.

Ayirmalar bir-biridan farqlansa ikkinchi darajali ayirmalar hisoblanadi.

Ut(2) = Ut(1) - Ut-1(1)

Ut(2) - lar taxminan teng bo‘lsa, rivojlanish traektoriyasini adekvat aks ettirish uchun

y = a + bt + ct2

modeli qo‘llaniladi.