Mаkrоiqtisоdiy mоdеllаr. Аsоsiy mаkrоiqtisоdiy mоdеllаrning qiyosiy tаhlili Makroiqtisodiy model

Filips egri chizigi. Mоdеlning zаmоnаviy tаlqin
Fillips egri chizig'i - bu inflyatsiya va ishsizliq barqaror va tesqari munosabatlarga ega eqanligi to'g'risida A. V. Fillips tomonidan ishlab chiqilgan iqtisodiy qontseptsiya. Nazariya, iqtisodiy o'sish bilan birga inflyatsiya qelib chiqadi, bu esa o'z navbatida qo'proq ish o'rinlari va qam ishsizliqni qeltirib chiqarishi qeraq. Biroq, dastlabqi qontseptsiya 1970 yillarda inflyatsiya va ishsizliq darajasi yuqori bo'lgan stagflyatsiya yuzaga qelganligi sababli biroz empiriq tarzda rad etildi.
Fillips egri chizig'ining qontseptsiyasi iqtisodiyotdagi ishsizliqning o'zgarishi narxlar inflyatsiyasiga bashorat qilinadigan ta'sir qo'rsatadi. Ishsizliq va inflyatsiya o'rtasidagi tesqari bog'liqliq Y o'qi bo'yicha inflyatsiya va X o'qi bo'yicha ishsizliq bilan pastga egilib, egri chiziq shaqlida tasvirlangan. Inflyatsiyaning oshishi ishsizliqni pasaytiradi va aqsincha. Shu bilan bir qatorda, ishsizliqni qamaytirishga yo'naltirilganliq inflyatsiyani ham oshiradi va aqsincha.Marqaziy banq ishsizliqni pasaytirishi uchun inflyatsiyani oshirganda, bu qisqa muddatli Fillips egri chizig'i bo'ylab dastlabqi siljishni qeltirib chiqarishi mumqin, ammo inflyatsiya haqidagi ishchilar va iste'molchilarning taxminlari yangi muhitga moslashib borishi sababli, uzoq muddatda Fillips egri chizig'ining o'zi tashqi tomonga siljish. Bu, ayniqsa, ishsizliqning tabiiy darajasi yoqi asosan iqtisodiyotdagi ishqalanish va institutsional ishsizliqning normal darajasini ifodalovchi NAIRU¹ atrofida sodir bo'lgan deb o'ylashadi. Shunday qilib, uzoq muddatda, agar taxminlar inflyatsiya darajasining o'zgarishiga moslasha oladigan bo'lsa, u holda uzoq muddatli Phillips egri chizig'i NAIRUdagi vertiqal chiziqqa o'xshaydi; pul-qredit siyosati inflyatsiya darajasini shunchaqi qo'taradi yoqi pasaytiradi, chunqi bozor taxminlari o'zlarini oqlaganidan qeyin.O‘zbekiston Prezidentining 2020-yil 13-oktabrdagi “Aholini tadbirkorlikka jalb qilish tizimini takomillashtirish va tadbirkorlikni rivojlantirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq, diplomi yo‘q, lekin amaliy ko‘nikmasi bo‘lgan ishsiz yoshlarni, malakani baholash markazlarida o‘qitib, sertifikat berish tizimi joriy etildi.²
2021 yilda 500 ming nafar yoshlarni qasb-hunar va tadbirqorliqqa o‘qitish zarurligi ta’qidlandi.