Maket Akusherlik 2013. pmd

Bachadonning qanchalik qisqarganligini tubi qay balandlikda

turganligidan bilsa bo

‘

ladi. 

Tug‘ruqdan keyingi dastlabki 10–12

kun mobaynida bachadon tubi kuniga taxminan bir barmoq enicha

pastga tushadi. Tug‘ruqdan keyin bachadon tubi 1–2-kuni kindik

ro‘parasida (qovuq to‘lmagan bo‘lsa), 3-kuni kindikdan 1–2 bar-

moq enicha pastroqda, 4-kuni kindikdan 2–3 barmoq enicha past-

roqda, 5-kuni qovning yuqori chekkasi bilan kindik orasidagi

masofaning o‘rtasida bo‘ladi, 6-kuni bachadon tubi hozirgina

ko‘rsatilgan sathdan taxminan bir barmoq enicha pastga tushadi,

7-kuni qovdan 3 barmoq enicha yuqorida, 8-kuni qovdan 2 bar-

moq enicha yuqorida joylashadi, 10–12-kuni bachadon tubi odatda

qov orqasiga o‘tib, qo‘lga ilinmaydi.

Bachadon tubining balandligini o‘lchab olinadigan ma’lu-

motlarga asoslanib, bachadon involutsiyasi haqida fikr yuritish

mumkin. Bachadon tubining balandligi qovuq bo‘shatilgach san-

timetrli lentada o‘lchanadi. Bachadonning bo‘yi kichrayish bilan

bir vaqtda eni va vazni ham kamayadi.

Bachadon bo‘yni ichkaridan tashqariga qarab shakllanadi ichki

teshigi ertaroq, tashqi teshigi kechroq yopiladi. Ichki teshik 3-kuni

hali bir barmoq sig‘arli ochiq turadi, 7–10-kunga borib bekiladi.

Tashqi teshik tug‘ruqdan keyin 3-haftada yumiladi.

Bachadon qisqarishi bilan bir vaqtda bezlarining tub bo‘lim-

laridagi epiteliy va endometriy bazal qavatining stromasi o‘sishi

hisobiga bachadon shilliq pardasi tiklanadi (regeneratsiya). Shilliq

parda regeneratsiyasi ayolda bachadon jarohatining bitish jarayonidan

iborat. Bachadon jarohati bitgan vaqtda leykotsitlar devori (grapulat-

sion val) hosil bo‘ladi. Bu val bachadon devoriga va jinsiy

yo‘llarning boshqa bo‘limlariga mikroblar kirishiga to‘sqinlik qiladi.

Bachadon ichki yuzasi (jarohati) tug‘ruqdan keyin 10-kunga

borib epiteliy bilan qoplanib bo‘ladi, 20-kunga borib endometriy

to‘la tiklanadi.

Loxiyalar.

 Endometriyning tiklanish jarayonida bachadondan

chilla davriga xos chiqindilar – loxiyalar (

lochia

) keladi. Loxiyalar

bachadonning bitayotgan jarohatidan chiqadigan suyuqlik, ya’ni

jarohat sekretidir. Loxiyalar qon zardobidan, parchalanuvchi de-

sidual parda qoldiqlaridan, leykotsitlardan iborat; dastlabki kunlar-

da loxiyalarga anchagina qon aralashgan bo‘ladi.

---

180

Dastlabki 3–4 kunda loxiyalar qonday qizil bo‘ladi (

lochia rub-

ra

). Keyingi kunlarda sekin-asta oqaradi, picha qon aralash seroz

suyuqlikka o‘xshaydi (

lochia serosa

), 10-kunga borib tiniq, qonsiz

bo‘lib keladi (

lochia alba

). Loxiyalar sekin-asta kamayadi; 3-

haftadan boshlab loxiyalar kam kelib, shilimshiq bo‘lib qoladi,

5–6-haftaga borib chiqmay qo‘yadi.

Bachadon involutsiyasi sekin davom etganda loxiyalar chiqishi

cho‘zilib ketadi. Bachadon orqaga qayrilganda ichki teshik berkilib

qolsa, loxiyalar bachadon bo‘shlig‘iga to‘planishi mumkin, bu

loxiometra (

lochiometra

) deb aytiladi.