Majburiyatlar hisobining amaliy jihatlari va uni yaxshilash yo’llari

3.2. Majburiyatlar tahlilini xorij tajribasi asosida takomillashtirish.
Kompaniyalar tomonidan chiqarilgan barcha moliyaviy hisobotlardan buxgalteriya balansi ma'lum bir vaqtning o'zida moliyaviy salomatlikni baholashning eng samarali vositalaridan biridir. Buni oldinga yoki orqaga taqqoslash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan moliyaviy surat deb hisoblang. Uning dizaynidagi soddaligi uchta asosiy komponentning balanslarini bir tomondan kompaniya aktivlari, ikkinchi tomondan esa majburiyatlar va egalarining kapitali bilan ko'rishni osonlashtiradi. Aksiyadorlarning o'z mablag'lari jami aktivlar minus barcha majburiyatlar o'rtasidagi sof balans bo'lib, har qanday vaqtda aktsiyadorlarning kompaniyaga bo'lgan talablarini ifodalaydi.
Aktivlar likvidligi yoki qancha vaqt ichida naqd pulga aylantirilishi bo'yicha ro'yxatga olinadi. Majburiyatlar qanchalik tez to'lanishi kerakligiga qarab tartiblangan. Buxgalteriya balansi tanqidchilari uning bozor qiymatlariga nisbatan kitob qiymatlaridan foydalanishini ta'kidlaydilar, bu esa past yoki ortiqcha bo'lishi mumkin. Bu tafovutlar "moliyaviy holat to'g'risida bayonot" va izohlar kabi hisobotlarda tushuntiriladi, shuning uchun oddiy balansdan tashqariga chiqish oqilona. Umuman olganda, majburiyat bir tomon va boshqa tomon o'rtasidagi hali tugallanmagan yoki to'lanmagan majburiyatdir. Buxgalteriya hisobi dunyosida moliyaviy majburiyat ham majburiyatdir, lekin ko'proq oldingi biznes operatsiyalari, voqealar, sotish, aktivlar yoki xizmatlar almashinuvi yoki keyinchalik iqtisodiy foyda keltiradigan har qanday narsa bilan belgilanadi. Majburiyatlar odatda qisqa muddatli (12 oy yoki undan kamroq muddatda tuzilishi kutilmoqda) yoki uzoq muddatli (12 oy yoki undan ko'proq) hisoblanadi. Ular kontekstga qarab joriy yoki joriy bo'lmagan deb ham ataladi. Ular boshqalarga qarz bo'ladigan kelajakdagi xizmatni o'z ichiga olishi mumkin; banklardan, jismoniy yoki boshqa shaxslardan qisqa yoki uzoq muddatli qarz olish; yoki to'lanmagan majburiyatni yaratgan oldingi bitim. Eng keng tarqalgan majburiyatlar odatda kreditorlik qarzlari va kreditorlik qarzlari kabi eng katta majburiyatlardir. Aksariyat kompaniyalar o'zlarining balansida ushbu ikki qatorga ega bo'ladilar, chunki ular joriy va uzoq muddatli operatsiyalarning bir qismidir. 2012-yil 31-dekabr holatiga ko‘ra balansidan foydalanib, balansdagi uzoq muddatli/uzoq muddatli majburiyatlardan joriy/qisqa muddatli majburiyatlar ajratilgan. o'zining bank qarzini bir yildan kamroq muddatda muddatini aniq belgilaydi. Bunday o'lchamdagi kompaniya uchun bu ko'pincha uzoq muddatli qarzlardan foydalangan holda kattaroq narsalarni moliyalashtirishdan ko'ra, kundalik operatsiyalar uchun operatsion kapital sifatida ishlatiladi. Aksariyat aktivlar singari, majburiyatlar bozor qiymatida emas, balki tannarx bo'yicha hisobga olinadi va GAAP qoidalariga ko'ra, ular toifalangan bo'lsa, imtiyozlar tartibida ro'yxatga olinishi mumkin. “OKS-TECHNOLOGIES”x/k misolida joriy majburiyatlar bo'yicha nisbatan yuqori qarz darajasi mavjud. Kichikroq kompaniyalarda kreditorlik qarzlari va turli kelajakdagi majburiyatlar, masalan, ish haqi, soliqlar va faol kompaniya uchun doimiy xarajatlar yuqori ulushga ega. Ular odatda eng katta balanslarga ega, chunki ular kundalik operatsiyalarni o'z ichiga oladi. Majburiyatlar xizmatlar, xom ashyo, ofis materiallari yoki veksel berilmagan boshqa har qanday mahsulot va xizmatlarni o'z ichiga olishi mumkin. Aksariyat kompaniyalar sotib olingan tovarlar va xizmatlar uchun to'lamaganligi sababli, majburiyatlar to'lanishi kutilayotgan veksellar to'plamiga teng. Umumiy qisqa muddatli majburiyatlarga misollar :
To'lanadigan ish haqi: Xodimlar olgan, ammo hali olinmagan hisoblangan daromadlarning umumiy miqdori. Aksariyat kompaniyalar o'z xodimlariga har ikki haftada maosh to'laganligi sababli, bu majburiyat tez-tez o'zgarib turadi.
To'lanadigan foizlar: Kompaniyalar, xuddi jismoniy shaxslar kabi, qisqa vaqt ichida moliyalashtirish uchun tovarlar va xizmatlarni sotib olish uchun kreditdan foydalanadilar. Bu to'lanishi kerak bo'lgan qisqa muddatli kredit xaridlari bo'yicha foizlarni ifodalaydi.
To'lanadigan dividendlar: investorlarga aktsiyalarni chiqargan va dividend to'lagan kompaniyalar uchun bu dividend e'lon qilinganidan keyin aktsiyadorlarga qarz miqdorini bildiradi. Bu muddat taxminan ikki haftani tashkil qiladi, shuning uchun dividendlar to'lanmaguncha bu majburiyat odatda yiliga to'rt marta paydo bo'ladi. Joriy majburiyatlar
To'xtatilgan operatsiyalarning majburiyatlari: Bu ko'pchilik ko'rib chiqadigan, ammo diqqat bilan o'rganishi kerak bo'lgan noyob majburiyatdir. Kompaniyalar hozirda sotuvga qo'yilgan yoki yaqinda sotilgan operatsiya, bo'linma, korxona va hokazolarning moliyaviy ta'sirini hisobga olishlari kerak. Bunga, shuningdek, yaqinda yopilgan yoki yopilgan mahsulot liniyasining moliyaviy ta'siri ham kiradi. Aksariyat kompaniyalar alohida korxonalar yoki mahsulotlar uchun satrlar haqida hisobot bermaganligi sababli, bu yozuv jami oqibatlarga ishora qiladi. Ba'zi hisob-kitoblarda hisob-kitoblar qo'llanilganligi sababli, bu sezilarli og'irlikni ko'tarishi mumkin. Yaxshi misol - bu dunyoni o'zgartiruvchi mahsulot qatorini chiqargan yirik texnologiya kompaniyasi, faqat bozorga chiqqanda uning qulab tushishini ko'rish uchun. Barcha ilmiy-tadqiqot, marketing va mahsulotni chiqarish xarajatlari ushbu bo'limda hisobga olinishi kerak. Doimiy bo'lmagan majburiyatlar
Nomini hisobga oladigan bo'lsak, joriy bo'lmagan har qanday majburiyat 12 oy yoki undan ko'proq vaqt ichida to'lanishi kutilayotgan uzoq muddatli majburiyatlarga to'g'ri kelishi aniq. Yana “OKS-TECHNOLOGIES” misoliga murojaat qiladigan bo'lsak, sizning turli kompaniyangizga qaraganda bir yoki ikkita elementni ro'yxatga olishi mumkin bo'lgan ko'proq narsalar mavjud. To'lanadigan maoshlar deb odatda eng katta majburiyatdir va ro'yxatning boshida.
Umumiy qisqa muddatli majburiyatlarga misollar:
Kafolat mas'uliyati: Ba'zi majburiyatlar aniq emas va ularni hisoblash kerak. Bu kafolat shartnomasi bo'yicha mahsulotlarni ta'mirlash uchun sarflanishi mumkin bo'lgan taxminiy vaqt va pul miqdori. Bu avtomobilsozlik sanoatida keng tarqalgan javobgarlikdir, chunki ko'pchilik avtomobillar qimmat bo'lishi mumkin bo'lgan uzoq muddatli kafolatlarga ega.
To'lanadigan da'vo: Bu taxmin qilingan va ko'proq tekshirishni talab qiladigan yana bir majburiyatdir. Agar da'vo ehtimoliy va bashorat qilinadigan deb hisoblansa, barcha sud, advokat va hal qilingan to'lovlarning taxminiy qiymati qayd etiladi. Bular farmatsevtika va tibbiyot ishlab chiqaruvchilari uchun umumiy qatorlardir. Doimiy bo'lmagan majburiyatlar:
Kechiktirilgan kreditlar: Bu operatsiyalarning o'ziga xos xususiyatlariga qarab joriy yoki uzoq muddatli sifatida qayd etilishi mumkin bo'lgan keng toifadir. Ushbu kreditlar asosan daromad olishdan oldin yig'ilgan va daromadlar to'g'risidagi hisobotda qayd etilgan daromaddir. Bu mijozlar avanslari, kechiktirilgan daromadlar yoki kreditlar qarzdor bo'lgan, lekin hali daromad hisoblanmagan operatsiyani o'z ichiga olishi mumkin. Daromad kechiktirilmagandan so'ng, ushbu element olingan miqdorga kamayadi va kompaniyaning daromad oqimining bir qismiga aylanadi.
Ishdan keyingi nafaqalar: Bular xodim yoki oila a'zolari nafaqaga chiqqanda olishi mumkin bo'lgan nafaqalar bo'lib, ular uzoq muddatli majburiyat sifatida hisobga olinadi. “OKS-TECHNOLOGIES” misolida bu uzoq muddatli qarzdan keyingi ikkinchi joriy bo'lmagan umumiy summaning yarmini tashkil qiladi. Tez o'sib borayotgan sog'liqni saqlash va kechiktirilgan tovon bilan bu mas'uliyatni e'tibordan chetda qoldirib bo'lmaydi.
Amortizatsiyalanmagan investitsiya solig'i kreditlari (UITC): Bu aktivning tarixiy qiymati va allaqachon amortizatsiya qilingan summa o'rtasidagi sof qiymatni ifodalaydi. Amortizatsiyalanmagan qism majburiyatdir, lekin u faqat aktivning adolatli bozor qiymatining taxminiy bahosidir. Tahlilchi uchun bu kompaniyaning amortizatsiya usullari bilan qanchalik tajovuzkor yoki konservativ ekanligi haqida ba'zi tafsilotlarni beradi. Balans, xususan, majburiyatlar ko'pincha oxirgi baholanadi, chunki investorlar savdo daromadlari kabi yuqori darajadagi o'sishga katta e'tibor qaratadilar. Savdolar tez rivojlanayotgan startap-texnologiya kompaniyasining eng muhim xususiyati bo'lishi mumkin bo'lsa-da, barcha kompaniyalar oxir-oqibat tirik, nafas oladigan murakkab ob'ektlarga aylanadi. Balans tanqidchilarining ta'kidlashicha, bu faqat o'z vaqtida olingan suratdir va aksariyat ob'ektlar bozor qiymatida emas, balki tannarx bo'yicha qayd etiladi. Ammo bu muammolarni chetga surib qo'ysak, balansda ma'lumotlarning oltin konini ochish mumkin.

Nisbiy va mutlaq majburiyatlar kompaniyalar va tarmoqlar o'rtasida katta farq qilsa-da, ular o'tkazib yuborilgan daromad hisoboti yoki yomon matbuot kabi osonlik bilan kompaniyani yaratishi yoki buzishi mumkin. Tajribali yoki yangi tahlilchi sifatida majburiyatlar kompaniyaning kelajakda to'lashi kerak bo'lgan pulni qanday moliyalashi, rejalashtirishi va hisobi haqida chuqur hikoya qiladi. Ko'pgina koeffitsientlar kompaniyaning muayyan vaqtlarda sog'lig'ini baholash uchun majburiyatlar qatoridan olinadi.

Kreditorlik qarzlari va kreditorlik qarzlari balansning passiv qismidagi asosiy ulushini tashkil qilsa-da, unchalik keng tarqalgan bo'lmagan yoki unchalik ma'lum bo'lmagan moddalarni chuqur ko'rib chiqish kerak. Misol uchun, sifatsiz avtomobillarni ishlab chiqarish tarixiga ega bo'lgan avtomobilsozlik kompaniyasi uchun to'lanishi kerak bo'lgan kafolatlarning taxminiy qiymati katta yoki past baholanishi mumkin. To'xtatilgan operatsiyalar kompaniya o'z obro'siga ega bo'lgan yangi mahsulot qatorini ochib berishi mumkin, bu esa kutilganlarni oqlamaydi va yo'lda katta yo'qotishlarga olib kelishi mumkin. Iblis tafsilotlarda va majburiyatlar yashirin toshlar yoki minalarni ochib berishi mumkin. Ularni qazish uchun biroz vaqt kerak bo'ladi.
Bugungi kunda, moliyaviy bozor va texnologik yangiliklar tufayli mavjud bo'lgan noaniqlik va xavf tufayli investorlar ko'pincha hayron bo'lishadi qanday qilib qoniqarli natijalarga erishish uchun vaqt davomida o'z aktivlarini investitsiya qilish, turli cheklovlar va javobgarlik majburiyatlari.
Quyidagi “OKS-TECHNOLOGIES” x/k Balans tahlili kompaniyani tahlil qilish uchun investorlar va moliyaviy tahlilchilar tomonidan eng ko'p qo'llaniladigan tahlillarni tavsiflaydi. Bu har chorakda yoki yillik kabi turli vaqt oralig'ida balansdagi moddalarning to'liq tahlili bo'lib, kompaniyaning aniq moliyaviy holatini tushunish uchun aktsiyadorlar, investorlar va muassasalar tomonidan qo'llaniladi. Minglab o'zgaruvchilar mavjud bo'lgani uchun har bir vaziyatdagi har bir o'zgarishlarni ko'rib chiqadigan to'liq tahlillar to'plamini taqdim etishning iloji yo'q.