Перкуссия
мед. perkussiya (badanga barmoq bilan urib koʻrib eshitish, aniqlash).
Ўсиш
(иқтисодиётда) — мамлакатда товарлар ишлаб чиқариш ва хизматлар яратиш ҳажмининг олдинги йил (давр) ларга нисбатан кўпайган миқдорда такрорланиши. Иқтисодий ўсишни таъминлаш ҳар қандай мамлакат иқтисодий сиёсатининг асосий мақсади ҳисобланади. Йилдан йилга аҳоли сонининг кўпайиши, кишилар эҳтиёжларининг мутассил ортиб бориши иқтисодий Ўсишни шарт қилиб қўювчи асосий сабаблардандир. Иқтисодий Ўсиш аҳоли турмуш даражасини оширишга, халқ фаровонлигини таъминлашга хизмат қилади.
Кулранг модда yoki kulrang materiya, bu asosan neyron jismlar va ularning tanalari (yadrolari) dan tashkil topgan markaziy asab tizimining bir qismidir. Unda miyelin yo'q va u axborotni qayta ishlash bilan bog'liq.
Uning nomi tirik organizmlarda pushti kulrang rangga bog'liq. Bu miyelinning etishmasligi, kapillyarlarning qizil rangi bilan birga kelgan neyronlarning va glial hujayralarning kulrang tonusiga bog'liq.
Метаболизм (yun. metabole — oʻzgarish) — hujayralarda sodir boʻladigan fermentativ reakiyalar majmui. M.da organik hayot faoliyati uchun zarur boʻlgan moddalar va energiya xreil boʻladi. "M." termini, koʻpincha, moddalar va energiya almashinuvining hujayrada kechadigan bosqichlarini ifodalash uchun ishlatiladi. Bu jihatdan M. tor maʼ-noda oraliq almashinuvni, yaʼni moddalarning xujayra ichida oxirgi mahsulotga aylanishini ifodalaydi. Oziq moddalar hujayraga tushgach, bir kator kimyoviy oʻzgarishlarga uchraydi. Bunday reaksiyalarning muayyan tartibda ketma-ket roʻy berishi metabolitik yoʻl, hosil boʻlgan oraliq mahsulotlar metabolitlar deyiladi. M. anabolizm va katabolizmdan iborat (qarang Katabolizm). Anabolizmda hujayralar va toʻqimalar tarkibiga kiruvchi moddalar sintezlanadi, hujayra tarkibi yangilanadi. Anabolitik reaksiyalar, asosan, qaytarilish reaksiyalaridan iborat boʻlib, ular erkin kimyoviy energiya sarf boʻlishi orqali boradi (qarang Qaytarilish reaksiyalari). Katabolitik reaksiyalar, asosan, oksidlanish reaksiyalaridan iborat boʻlib, unda murakkab moddalar birmuncha oddiy molekulalargacha parchalanadi va energiya ajralib chiqadi (qarang Oksidlanish reaksiyalari). M.ning bu ikki tomoni oʻzaro chambarchas bogʻlangan
2-топшириқ. Венн диаграммасини мос ҳолда тўлдиринг.
Анаболизм
|
катаболизм
|
Hujayralarni hosil bo’lishi
|
moddalar almashinuvi reaksiyalarining majmui
|
To’qimalar hosil bo’lishi
|
anabolizmta qarama-qarshi jarayon
|
moddalar sintezlani
|
datda, energiya ajraladi
|
ener-giya jamgariladi.
|
|
biologik oksidlanish katabolitik
|
|
orga-nizmlarning oʻsish davrida (hayvonlarda yoshlik davrida, oʻsimliklarda – umr boʻyi) jadal kechadi.
|
|
Fotosintez plane-tar ahamiyatga ega boʻlgan eng muhim jarayoni hisoblanadi.
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |