Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Paxta tolasining chiqishi
Chigitli paxtadan olinadigan asosiy mahsulot paxta tolasi hisob-lanadi. Tola
massasi G
T
ning chigitli paxta massasi G
Ch
ga nisbati tolaning chiqishi B deb ataladi
(%):
Laboratoriya sharoitida har bir partiyada chigitli paxtadan qancha tola
chiqishini shu partiya paxta namunasini 10 arrali jinda ishlab chiqib topiladi. Ishlab
chiqarish sharoitida esa, berilgan partiya paxta-sining nazorat guruhini ishlab, tola
chiqishi aniqlanadi.
Nazorat guruh paxtalarini korxonada ishlashdan avval paxta taro-zida
tortiladi, tozalanadi va texnologik mashinalar sozlanadi. Paxta ishlangandan keyin
tayyor mahsulotlarning iflosliklarini alohida yig‘ib, tarozida tortiladi. Tola, chigit,
lint va tolali chiqindilar hamda iflosliklarni alohida o‘lchab, ularning chiqishi
aniqlanadi.
Tola chiqishini aniqlovchi ko‘rsatkich sifatida chigitli paxtaning tolalik
darajasi - tolalik indeksi xizmat qiladi. Chigitli paxtaning tolalik darajasi deb 100
dona chigitdan ajratib olingan tolaning gramm hisobidagi massasiga aytiladi.
Paxtadan olinadigan chigit urug‘lik hamda texnik chigitlarga ajratiladi. Bular
to‘g‘risidagi ma’lumotlar quyidagi bobda yoritilgan.