Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Paxta tolasining tavsifnomalarini aniqlash usullari
Paxta tolasining tavsifnomalarini aniqlash usullari O‘zDSt 593- standartida
belgilangan.
Ushbu standart paxta tayyorlash maskaniga keladigan paxtaga joriy qilinadi
va paxta tolasining quyidagi tavsifnomalarini tezkorlik bilan aniqlash usullarini
belgilaydi:
rangi va tashqi kо‘rinishini; solishtirma uzilish kuchini; pishib yetilganlik
koeffitsiyentini; chiziqli zichligini; mikroneyr kо‘rsatkichini.
O‘zDSt 581:2002 standartga muvofiq paxta tolasining tavsifnomalarini
aniqlashda quyidagi atamalar tegishli ta’riflari bilan kо‘llaniladi:
- paxtaning rangi – paxta tolasining rangli tusi, rangi;

---

61
- tolaning solishtirma uzilish kuchi – tola uzilishiga olib kelgan eng katta
kuchning, shu tola chiziqli zichligiga nisbati bilan aniqlanadigan kattalik (sN/teks
yoki gs/teks larda);
- tola (paxta) ning pishib yetilganligi – devor tо‘qimalari qalinligini
о‘zgarishida ruyobga chiqadigan sellyuloza tо‘planishi va g‘о‘zaning о‘sish
davrida tola ichki strukturasini о‘zgarishi bilan tavsiflanadi;
- pishib yetilganlik koeffitsiyenti – eng pishmagan tolalar 0- koeffitsiyenti
bilan, eng pishganlari esa 5- koeffitsiyenti bilan belgilangan shartli shkala bо‘yicha
tola pishganligini miqdoriy darajasining kо‘rsatkichi;
- chiziqli zichlik – tola massasini uning uzunligi birligiga nisbatini
aniqlaydigan kattalik;
- mikroneyr kо‘rsatkichi – tola namunasining havo о‘tkazuvchanligiga qarab
tolaning ingichkaligi va pishib yetilganligini tavsifi O‘zDSt 604- bо‘yicha.