Mahsulot sifati nazorati

Qatlamlashtirish
Eng oddiy statistik usullardan biri. Agar chetlanishlar mahsulotni tayyorlash sharoitlari bilan bog’liq deb faraz qilinsa, o’lchash ko’rsatkichlarini alohida qatlamlar bo’yicha, ya’ni mashina va uskunalar bo’yicha alohida, har bir operator bo’yicha alohida, xom ashyo bo’yicha alohida, brigadalar bo’yicha, smenalar bo’yicha ham alohida nisbiy o’rganilib, tahlil qilish ishlarini amalga oshiriladi.

Mln. so’m
400

380

360
1
340
Yillar1996 1998 2000 2002
Daromadning o’zgarishi

1-grafikning real bo’lagi.

2-rivojlanish tendentsiyasini tavsiflovchi bo’lak.
Grafiklar
O’rganilayotgan voqelikning faqatgina aniq bir vaqtdagi xolatinigina tavsiflab qolmay, balki rivojlanish tendentsiyasini ham o’rganish imkonini beradi.
Ustunli grafiklar-mahsulot tannarxining uning turiga bog’liqligi, korxonaning ko’rgan zararini ishlab chiqarilgan yaroqsiz mahsulotning ho’jmiga bog’liqligi kabi omillarni miqdoriy jihatdan ustunlarning balandligi orqali ifodalashga asoslanganyu ustunli grafiklarni yasashda ordinatalar o’qi bo’yicha miqdori; abtsissa o’qi bo’yicha omillari qo’yiladi. Har bir omilga ma’lum bir ustun tegishli bo’ladi.

50

40

30

20

10
0

Mahsulotning sotib olinishini rag’batlantirish.
1-sifat; 2-narxning arzonlashtirilishi; 3-kafolatli muddat; 4-dizayn; 5-olib borib berish; 6-boshqalar.
Aylanali grafiklar – ma’lum bir parametr ayrim qismlarining nisbatini tavsiflash maqsadida qo’llaniladi.
Masalan, mahsulot ishlab chiqarishga ketgan xarajatlarning mahsulot tannarxidagi ulushini ifodalashda yoki ayrim mahsulot turlari bo’yicha olingan daromadlarning korxonaning umumiy daromadidagi ulushini ifodalashda qo’llanishi mumkin.


Mahsulot ishlab chiqarish tannarxining tarkibiy tuzilishi.
1-ishlab chiqarish moddiy sarf-xarajatlari.
2-mehnatga to’lanadigan haq harajatlari.
3-ijtimoiy sug’urta xarajatlari.
4-asosiy ishlab chiqarish fondlari amortizatsiyasi.
5-ishlab chiqarish xarakteridagi boshqa harajatlar.