Mahsulot haqidagi ma’lumotlarni standartlashtirish va kodlash

Mahsulot haqidagi ma’lumotlarni standartlashtirish va kodlash

608-19 EA guruhi talabasi

Ahmedov Xurshidning

Metrologiya va standartlashtirish

fanidan mustaqil ishi

Reja.

• Mahsulotlar sifati va sifat boshqaruvi
• Mahsulotlar haqidagi ma’lumotlarni standartlashtirish va kodlash

Tayanch iboralar: mahsulot sifati, sifatni o’lchash, sifatni boshqarish, shtrix kod

Mahsulot sifati va sifat boshqaruvi

Mahsulot sifatining darajasini baholash deb, belgilangan mahsulotning sifat ko’rsatkichlarining nomenklaturasini tanlash, bu ko’rsatkichlarning qiymatlarini aniqlash va ularni asos bo’luvchi qiymatlar bilan taqqoslashni o’z ichiga oluvchi ishlarning yig’indisiga aytiladi.

Mahsulot sifatiga ta’sir etuvchi omillar

texnikaviy

tashkiliy

Iqtisodiy

ijtimoiy

Mahsulot sifatining ko’rsatkichlar nomenklaturasini tanlab olishni asoslash quyidagilarni inobatga olgan holda amalga oshiriladi:

• Mahsulotni ishlatilishdagi sharoitlarini va vazifasini;
• Iste’molchilar talabalarining tahlilini;
• Mahsulot sifatining tavsiflanuvchi tarkibini va tuzulishini;
• Sifat ko’rsatkichlariga bo’lgan asosiy talablarni .

Texnikaviy omillarga uskunalarning jihozlanish, asboblarining hamda nazorat vositalarining, texnikaviy hujjatlarining holati; dastlabki materiallar, yarimfabrikatlarning sifativa shunga o’xshashlar kiradi.

Tashkiliy omillarga rejalik, bir maromda ishlash, texnikaviy xizmat va uskunalarni ta’mirlash; materialllar, kompektlanuvchi buyumlar, jihozlanishi, asboblarni texnikaviy-hujjatlar va nazorat vositalari bilan ta’mirlanganligi, ishlab chiqarish madaniyati; mehnatni ilmiy asosda tashkil etish va boshqalar kiradi

Iqtisodiy omillarga mehnatga pul to’lash shakllari, oylik maoshning miqdori; yuqori sifatli mahsulotni va ishni moddiy rag’batlantirish; mahsulotning yaroqsizligi uchun oylik va maoshidan ushlab qolish; uning sifat darajasi; tannarxi; mahsulotning bahosi va shu kabilar misol bo’ladi.

Ijtimoiy omillarga kadrlarni tanlash, joy-joyiga qo’yish; malaa oshirishni tashkil qilish; ilmiy-texnikaviy ijodni, ijodkorlik va ixtirochilikni tashkil etish, turmush sharoitlari, o’zaro munosabatlar, jamoadagi psixogik iqlim va tarbiyaviy ishlar kiradi.

Mahsulot haqidagi ma’lumotlarni kodlash

Ilk shtrix kodlar

Ilk bor shtrix kod g’oyasi 30-yillarda Garvard biznes maktabida yaratilgan bo’lib undan amalda foydalanish 60-yillarda boshlangan. Shtrix kodlardan dastlab, temir yo’l vagonlarini identifikatsiyalashda foydalanilgan

1973-yil AQSHda Mahsulotning Universal Kodi (IPC) qabul qilinib, 1977-yildan boshlab esa Yevropa Kodlash Tizimi (EAN) ta’sis etildi va hozir barcha mintaqalarda ham keng ravishda foydalanilmoqda.

Shtrix-kod nima?

Shtrix kod ketma-ket almashinib keluvchi qora (shtrix) va oq (probel) rangli, turli qalinlikdagi chiziqlardan iborat bo’lib, bu chiziqlarning o’lchamlari standartlashtirilgan. Shtrix-kodlar maxsus optik qurilmalar, skanerlar yordamida o’qishga mo’ljallangan. Uning vositasida mikroprotsessorlar orqali shtrixlar raqamlarga dekoderlanib, mahsulot haqidag ma’lumotlar kompyuterga uzatiladi.

“GS1 International” (EAN Uzbekistan) Belgiya, Bryussel xalqaro assotsiatsiyasi tomonidan bizning mamlakatimizga 478 raqamli identifiikatsiyalashtirish kodi berilgan.