«Mahalliy xomashyolar va ikkilamchi resurslar asosida innovatsion texnologiyalar»



Download 9,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet214/302
Sana24.02.2022
Hajmi9,62 Mb.
#226303
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   302
Bog'liq
1-JILD KONFERENSIYA

 


352 
2.7-ДИНИТРОЗА-1.8-ДИОКСИНАФТАЛИН-3.6-
ДИСУЛФОКИСЛОТАНИНГ АНАЛИТИК КИМЁДА ҚЎЛЛАНИЛИШИ 
1
Турабов Н.Т., 
2
Хусанов Б.М., 
1
Тоджиев Ж.Н., 
1
Назиров Ш.С., 
1
Тошов А, 
1
Олимжонова Ш. 
1
Ўзбекистон Миллий университети
2
Денов тадбиркорлик педагогика институти 
 
Маълумки, оғир ва заҳарли металл ионларининг микро– ва 
макромиқдорларини асосан, оптик анализ усуллари ёрдамида аниқлашда айрим 
азореагентлар ва уларнинг ҳосилалари муҳим ўрин эгаллайди.
Реагент турли хил металл ионлари билан маълум хоссали барқарор 
комплекс бирикмалар ҳосил қилиши сабабли муҳим аҳамиятга эга. Азобўёқлар 
таркибида электронодонор гуруҳлар (–СН
3
;–С
2
Н
5
ва бошқ.) бўлса, реагентлар 
жуда сезгир ҳисобланади, агарда электроноакцептор гурухлар (–СI;–Br;–OCH


OH ва бошқ.) тутса унда танлаб таъсир этувчанлик тавсифи яхшиланган 
бўлади. 
Бир 
вақтнинг 
ўзида 
2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-
дисулфокислота молекуласи ҳам электронодонор (ЭД) ҳам электроноакцептор 
(ЭА) гурухлар бўлса реагентнинг ранги аниқ кўринади ва комплекснинг 
аналитик ва метрологик тавсифларини яхшилангани кўрилади. Бундай 
реагентларнинг сезгирлиги ва танлаб таъсир этувчанлиги ошади. Оптик анализ 
методлари–органик оксиазореагентларни металл ионлари билан ҳосил қилган 
комплекс бирикмаларини аниқлашда кенг қўлланилади. 
Ушбу илмий ишда ҳозирги давр талабларига жавоб берадиган янги аналитик 
реагентлардан бири 2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-дисулфокислота 
турли физик – кимёвий тавсифларини ҳамда баъзи оғир ва заҳарли металлар 
билан комплекс ҳосил қилиш жараёнларини ўрганиш ва улар асосида баъзи 
металларнинг микромиқдорларини аниқлаш услубларини ишлаб чиқиш, физик 
– кимёвий тавсифларини аниқлаш, саноат қотишмаларининг стандарт 
намуналари ва табиий объектлар таркибидан аниқлаш назарий ва амалий 
жиҳатдан мухим аҳамиятга эга ҳисобланади.
2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-дисулфокислота сув, спирт ва 
бошқа эритувчиларда яхши эрийди ва қизғиш - бинафша рангли эритмани 
ҳосил қилади. 
2.7 динитроза 1.8 диоксинафталин 3.6 дисулфо кислота реагентини Hyper 
Сhem дастури асосида, MNDO ва PM3 услубларида квант – кимёвий 
ҳисоблашлар олиб борилди. Унга кўра реагент молекуласи таркибида мавжуд 
бўлган N, O, S атомларидан қайси биридан боғланиш кетишининг назарий 
эҳтимоллиги кўпроқ эканлиги аниқланди.
Анализ жараёнида металл ионларининг 1мг/мл ли стандарт эритмаси, 
0,05% – ли 2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-дисулфокислота реагенти ва 
буфер эритмаларидан фойдаланилди. 
Тажриба натижалари спектрофотометр ва рН метр (рН/mv/TEMP Meter 
P25) да ўлчанди.
2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-дисулфокислота 
реагентини 
сезгирлигини аниқлаш мақсадида турли металл ионлари билан сифат 


353 
реакциялари ўрганилди. Комплекс бирикма ҳосил қилиш учун 25,0 мл ли 
колбаларга рН и турли хил бўлган универсал буфер эритмадан 5,0 мл дан, 0,05 
% ли 2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-дисулфокислота реагенти ва титри 
50 мкг/мл бўлган металл ионаларини ишчи эритмасидан 1,0 мл дан олинди. 
Ҳосил бўлган комплекс бирикмаларни ранг ўзгариши солиштирма эритмага 
(металл ионлари бўлмаган эритма) нисбатан кузатилди. Тажриба натижалари 
жадвалда келтирилди.
1-жадвал 
2.7-динитроза-1.8-диоксинафталин-3.6-дисулфокислота реагенти билан турли 
хил металл ионларини сифат реакцияларини ўрганиш натижалари 
(Солиштирма эритма ранги қизғиш – бинафша рангда) 
Металл 

Download 9,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   302




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish