Mahalliy qon aylanishi buzilishlari

Arterial to’laqonlik fiziologik va patologik bo’ladi.

Fiziologik giperemiyaga ishchi yoki funksional hamda reaktiv giperemiya kiradi.

Neyrotonik giperemiya
Neyroparalitik giperemiya
Mahalliy kimyoviy omil ta’sirida hosil bo’lgan giperemiya

Patologik arterial giperemiya kasallik chaqiruvchi omillar ta’siridan hosil bo’ladi. Tinch holatda ham qon aylanishi kuchaygan bo’ladi. Patogeneziga qarab 3 xil bo’ladi.

Oqibatlari:

Ijobiy
Salbiy
Ko’p miqdorda qon bn oksigemoglabin va ozuqa mahsulotlari oqib kelishi natijasida to’qimalarda modda almashinuvi yaxshilanadi. Bu holat kasalliklarni davolashda keng qo’llanialdi
Tomirlar yorilishi, qon quyilishlari kelib chiqishi mumkin. Eng og’ir asoratlari markaziy nerv sistemasi to’laqonligida.

Venoz giperemiya

Venoz to’laqonlik to’qimaning biror qismidan qon oqib ketishi qiyinlashishi oqibatida vujudga keladi.

Etiologiyasi

• Venaga tromb tiqilib qolishi
• Vena tomirlarining siqilib qolishi
• Yurak o’ng qorinchasi yetishmovchiligida tananing pastki qismlarida qon oqishining sekinlashishi va to’planib qolishi
• Kapillar tomir devori o’tkazuvchanligining ortib ketishi natijasida filtratsiyaning kuchayishi
• Uzoq vaqt tik turib ishlaydiganlarda oyoq venalarida qon to’planib qolishi

Belgilari:

• To’qimaning ko’kimtir tus olishi (qon to’planishi va qonda oksigemoglabinning kamayishi va karbogemoglabinni ko’payishi oqibatida)
• To’qima haroratining pasayishi ( kengaygan tomirlardan issiqlik berilishi oshishi va modda almashinuvi pasayishi oqibatida )
• Giperemiyaga uchragan organ hajmi kattalashadi(qon tomir kengayib qonning suyuq qismi to’qimaga chiqishi oqibatida)
• Vena va kapillarlarda bosimning oshishi
• Gipoksiya va modda almashinuvi pasayishi natijasida a’zo faoliyatining susayishi

Oqibatlari:

Vena qon tomirlari uzoq vaqt kengayib turishi uning mushak qavati gipertrofiyasi olib keladi. Oqibatda fleboskleroz va venaning varikoz kengayishi kelib chiqadi. Venoz to’laqonlik uzoq davom etsa, u a’zo hujayralarining o’lishiga, hamda biriktiruvchi to’qima o’sishiga olib keladi. Organ sirrogik o’zgarishlarga uchraydi.