Mahalliy anestetiklar

Mavzu: Afferent nerv tizimiga ta`sir etuvchi vositalar

AFFERENT INNERVATSIYAGA TA’SIR ETUVCHI DORILAR.

• Ular asosan 2 xildir:
• Afferent nerv oxirlari sezuvchanligini susaytiruvchi dorilar.
• Afferent nerv oxirlari sezuvchanligini kuchaytiruvchi (stimullovchi) dorilar.

Anestetik vositalar quyidagi talablarga javob berishlari kerak:

• Suvda yaxshi eruvchan bo’lishlari kerak;
• Shilliq qavatlar epiteliy qavatidan o’tuvchan bo’lishlari kerak;
• Sterilizastiya vaqtida parchalanmasliklari kerak (yoki buzilmasliklari);
• Yuqori anestetik xususiyatiga ega bo’lishlari kerak;
• Saqlanganda o’z faolliklarini yo`qotmasliklari kerak;

qo’llanilganda tez fursatda ogriq qoldirishlari kerak;

• qo’llanilganda tez fursatda ogriq qoldirishlari kerak;
• Keraklicha yoki davomli anesteziya chaqirishlari kerak;
• Maxalliy to`qima va nervlarga salbiy ta’sir ko’rsatmasliklari kerak;
• Zaxarli ta’sirlari kam yoki bo’lmasligi kerak;
• ta’sirlari qaytar bo’lishi kerak (ya’ni ma’lum muddatdan so’ng to`qima sezuvchanligi o’zxoliga to’la qaytishi kerak

KOKAIN

• Maxalliy anestetiklar ichida birinchi bo’lib qo’llanilgan .Janubiy Amerkada o’sadigan Erythroxyloncoca o’simligining bargidan olinadi.
• 1884 yil ko’z kasaliklarini davolashda (operastiya) ishlatilgan. Kimyoviy jixatdan kokain benzoykislotasi va metil ekgonin aminospirtining murakab efiri hisoblanadi. Shikastlanmagan shilliq qavatdan oson o’ta olganligidan yuqori darajada anesteziya chaqiradi. Lekin uning zaxarliligi kuchli bo’lganligidan qo’llanilishi cheklangan. qo’llashda extiyotkorlik zarur, chunki u yaxshi so’riladi va nojo’ya ta’sirlar, xamda zaxarlanishiga olib kelishi mumkin. Ogriqsizlantirish davomliligi bir soatlar chamasida bo’ladi.

DIKAIN

• Kokaindan 2-10 marta kuchli, lekin undan zaxarliligi 2-5 marta yuqori. Shilliq qavatlardan oson so’riladi. Shuning uchun yuza anesteziyada ishlatish mumkin. Bu preparat turg’un va sterilizastiyada parchalanmaydi, shuning uchun xam kokaindan ustun turadi. Bundan tashqari dikain ko’zning ichkibosimiga ta’siretmaydi, akkomodastiyani buzmaydi, ko’zqorachigini o’zgartirmaydi.