Mahalla va oila

Jismoniy 
Psixik 
Pedagogik 
Ijtimoiy 
•
 
Kasallik; 
•
 
ko‘rishida 
nuqsonli; 
•
 
eshitishda 
nuqsonli 
•
 
harakat 
apparatidagi 
nuqsonlar 
•
 
psixik 
rivojlanishida 
ortda qolish; 
•
 
aqliy zaiflik 
•
 
nutqiy nuqson 
•
 
emotsional-
irodaviy  
nuqsonlar 
•
 
iqtidorlilik 
•
 
umumiy ta’lim 
olishdan 
og‘ishlik 
•
 
kasbiy ta’lim 
egallashdagi 
og‘ishlik 
•
 
etimlik 
•
 
xulqiy og‘ishlik: 
alkogolizm, 
toksikomaniya, 
giyohvandlik, 
buzuqlik, 
qarovsizlik, 
daydilik, 
huquqbuzarlik, 
jinoyatchilik. 
 
Jismoniy  jihatdan  me’yordan  og‘ishgan
  bolalarni  ijtimoiylashtirish 
alohida qiyinchilik bilan amalga oshirilib maxsus ishlarni talab etadi. Sog‘lig‘i 
jihatidan me’yordan og‘ishganlik biror kasallik asorati yoki avloddan-avlodga 
o‘tuvchi omillar, ba’zan tashqi vaziyat orqali yuzaga kelishi mumkin. Masalan, 

---

149
 
 
og‘ir  ekologik  vaziyat,  oziq-ovqat,  ichimlik  suvining  sifatsizligi,  oilaning 
umumiy yashash sharoitining og‘irlashishi va boshqalar.  
Xastalik
  –  inson sog‘lig‘idagi  har  qandy  yo‘qotish, psixik  yoki  jismoniy 
funksiya  anatomik  tuzilmasi  elementlari,  faoliyatdagi  biror-bir  qiyinchilikning 
aniqlanishidir. 
1. 
Cheklangan  imkoniyat
 
– 
inson 
uchun 
me’yordagidek 
hisoblanadigan  har  qanday  cheklanish  yoki  o‘z  faoliyatining  yo‘qolishi 
(nuqsonning ko‘pligi yoki asorati) yoki inson faoliyati doirasidagi har qanday 
cheklanishlar. 
2. 
Layoqatsizlik  (nogironlik)
  –  inson  sog‘lig‘idagi  nuqsonlar  asorati 
yoki  cheklangan  imkoniyat,  me’yoriy  qaysidir  rolning  bajarilishiga  to‘siq 
bo‘lgan, yosh ko‘rsatkichlari, jinsiy  yoki ijtimoiy omillardan kelib chiqadigan 
holat.