Mahalla va oila


Muloqot  sub’ektlarining  turli  mavqei



Download 4,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/280
Sana12.01.2022
Hajmi4,65 Mb.
#336160
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   280
Bog'liq
2-OILA PSIXOLOGIYAS

Muloqot  sub’ektlarining  turli  mavqei 
(holati)  ham  ularning  o‘zaro 
baholash  xarakterini  belgilaydi.  Er  xotinining  bir  sifati  uchun  qadrlaydi,  shu 
bilan birga erning tashqi alomatlari, belgilari batafsil baholanadi. Erning xotin 
uchun ahamiyatli sifatlarini bildiruvchi belgilar alohida ajratib baholanadi. 
Masalan,  psixologik  tadqiqotlarning  birida,  bitta  fotosuratning  o‘zi, 
suratda  aks  ettirilgan  odamning  axloqiy-psixologik  sifatlari  haqida  berilgan 
ijtimoiy  statusiga  nisbatan  dastlabki  ko‘rsatmaga  bog‘liq  ravishda, 
sinaluvchilarda mutlaqo qarama-qarshi tasavvurlarni yuzaga keltirgan. Bunda, 
sinaluvchilarning bir guruhiga fotosuratdagi odam ashaddiy jinoyatchi sifatida 
tanishtirilgan, boshqa guruh sinaluvchilariga esa xuddi shu surat egasi, atoqli 
olim deb tanishtirilgan
9
.  
Natijada,  birgina  suratning  o‘zi  turli  guruh  sinaluvchilari  tomonidan 
turlicha,  qariyib  qarama-qarshi  sifatlar  bilan  baholangan.  Ijtimoiy  persepsiya 
stereotipizatsiyaga moyil bo‘ladi. Shtamp (tamg‘alar) ning tafovutligi ko‘pincha 
odamni  odam tomonidan  idrok  etilishini  buzadi, noadekvat  izohlanishga  olib 
keladi. 
Bu  o‘rinda,  er-xotin,  qaynona-kelin  va  oilaning  boshqa  a’zolari  haqida 
berilgan ustanovka (odatda bunday ustanovkalarni kelinning yaqinlari beradi), 
ularning xarakteri, shu omillar asosida sub’ektda shakllangan “obraz”, uning 
bahosiga  va  shu  asnoda  ular  bilan  bo‘ladigan  o‘zaro  munosabatlari 
xarakteriga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.   
O‘zaro  baholash  asosida  odamlarda  tegishli  ijtimoiy  hissiyot  -  his 
shakllanadi.  Attraksiya  (ingl. attrakt -  jalb  qilish,  o‘ziga  tortish)  hodisasi, 
shaxslararo munosabatlarning hissiy to‘yinganligi yuzaga keladi. 
Ko‘pchilik odamlar, o‘zini, o‘zlarining xulqiy ustanovkalariga mos holda 
tutadilar.  Muloqotning  ma’lum  bir  natijasini
 
oldindan  rejalashtirib  olar  ekan, 
ular o‘z xulqi bilan uni yuzaga keltiradilar ham. Arazchi odam, odatda o‘zini 
xafa  qilishgandek  tutadi,  tajovuzkor  odam  esa  “javob  qaytarishi”  mumkin 
bo‘lgan bironta ham bahonani o‘tkazib yubormaydi. 
                                                           
9
 
Бодалёв.А.А. Восприятие и понимание человека человеком.
 - 
М., 1982.
 
 


99
 
 

Download 4,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   280




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish