Magniyning davriy sistemadagi o’rni, xossalari, olinishi va ishlatilishi

1-guruh – Magniy elementiga xos bo’lgan xususiyatlarni “ Kimyoviy texnologik xarita “ asosida tushuntiring ; 2-guruh – Magniyning tabiatda uchrashi “Diagramma “ usulida tushuntiring; 3-guruh- Magniyning davriy sistemadagi o’rnini “ Kungaboqar “ usulida tushuntiring; 4-guruh – Magniyning fizik xossalarini “ Fikrlar ummoni “ usulida tushuntiring; 5-guruh - Magniyning kimyoviy xossalarini “Baliq skeleti “ sxemasi misolida tushuntiring; 6-guruh - Magniyning sanoatda olinishini reaksiya tenglamalari asosida tushuntiring; 7-guruh - Magniyning ishlatilish soxalarini “Klaster “ usulida tushuntiring; 8-guruh – Magniyning biologik ahamiyatini inson organizmida tushuntirish.
Guruhlarda javoblarni tayyorlash uchun 15 minut vaqt beriladi. 15 minut vaqtdan keyin ularning javoblar taqdimotini eshitamiz.
1- guruh a’zolari taqdimoti : Magniy elementiga xos xususiyatlarni “ Kimyoviy texnologik xarita “ asosida tushuntiriladi. Bunda o’quvchilar magniyning quyidagi xossalarini ifodalaydi :
1 . Tabiatda uchrashi. 2. Davriy sistemada o’rni. 3. Fizik xossasi
4. Kimyoviy xossasi 5. Olinishi
6. Ishlatilishi 7. Biologik ahamiyati
2-guruh taqdimoti : Magniy elementining yer po’stlog’ida miqdorini “Diagramma “ asosida tushuntiriladi. Magniy yer qobig’ida sof holda emas, faqat birikmalar (karbonatlar, sul’fatlar, oksidlar, xloridlar ) holida uchraydi. Magniy tabiatda keng tarqalgan elementdir. Yer umumiy massasining 1.9% ti magniy birikmalariga mos keladi. Magniy tabiatning asosiy elementi . Ko’pchilik tog’ jinslari (dolomit, magnezit, taxir tuz , karnallit, olivin), dengiz suvlari va tirik organizmlar ( xlorofil, suyak, bosh miya) magniy birikmalaridan tashkil topgan.
3- gurux taqdimoti : Ular magniyning davriy sitemadagi o’rnini: “Kungaboqar “ usulida quyidagicha tushuntiradi. Kungaboqar yaproqlarida son qiymatlar qo’yib izohini quyidagicha yozadi.
1.Magniy belgisi Mg; 2. davri- 3; 3. qator-3 guruh -2; 5. Passiv metall; 6. 2- valentli; 7.Tartib raqami 12; 8. Atom massasi 24,3; 9.Kislorodli birikmalari MgO; 10. Vodorodli birikmasi - MgH₂; 11. Magniy atomining
elektron joylashuvi +12) 2 ) 2) 6) 2); 12.p =+12; 13. e^- = -12; 14. n^o =12;
15. Elektron konfiguratsiyasi 1s²2s²2p⁶3s²
4-guruh taqdimoti: O’quvchilar magniyning fizik xossalarini “Fikrlar ummoni “ usuli asosida tushuntirib beradi. “Fikrlar ummoni “ning har bir tortilgan chizig’iga magniyning fizik xossalarini ifodalovchi so’zlari yoziladi.
Erkin xolatda magniy kumushsimon-oq, nisbatan yumshoq, plastik, bolg’a-lanuvchan metal, pichoq bilan kesish mumkin. Passiv metall, havo kislorodida oksidlanmaydi, shu sababli og’zi berg shisha idishda saqlanadi, suv bilan qizdirilganda reaksiyaga kirishadi. Suyuqlanish temperaturasi 650 ^oS, qaynash temperaturasi 1102 ^oS, zichligi 1.737 g/sm³. Izobarlar soni 3 ta. Magniy metall kristall panjaraga ega, kimyoviy birikmalarda ionli boq’ni hosil etadi. Gring’yar reaktivini oson hosil etadi.