Magniy (Magnesium), Mg Mendeleyev davriy sistemasining II guruhiga mansub kimyoviy element; ishkoriy yer metallarga kiradi. Tartib rakami 2, atom massasi 24,305. Tabiiy Magniy ta barqaror izotopdan iborat

Magniy (Magnesium), Mg — Mendeleyev davriy sistemasining II guruhiga mansub kimyoviy element; ishkoriy - yer metallarga kiradi. Tartib rakami 12, atom massasi 24,305. Tabiiy Magniy 3 ta barqaror izotopdan iborat. 24Mg (78,60%), 25Mg (10,11%), 26Mg (11,29%). Uchta sunʼiy radioaktiv izotopi (23Mg, 27Mg, 28Mg) olingan. Magniyni 1808 i. dastlab ingliz fizigi Magniy Devi amalgama holida olgan. 1829 yilda fransuz kimyogari Magniy Byussi magniy xloridga kaliy bugʻi taʼsir ettirib, Magniyni metall holida ajratib olgan. Magniy massa jihatidan yer poʻstining 2,35% ni tashkil qiladi. Magniyning 100 dan ortiq minerallari boʻlib, ulardan dolomit, forsterit yoki olivin, magnezii, karnallit va boshqa ahamiyatlidir. Olivin jinslarining yuvilishidan ilonizi serpentin minerali hosil boʻladi. Uning tolasimon turi asbest deyiladi. Ilon-izisimonlar chuqur yer osti karbonat angidrid gazlarining taʼsirida parchalanishi natijasida talk jinslariga aylanadi. Tula parchalanganda esa magnezit (MgCO3)ra oʻtadi. Ohaktoshlar MgCl2 eritmalari taʼsirida dolomitga MgCa(CO3)2 aylanadi. Oʻzbekistondagi dolomit konlarining eng kattasi Samarqand viloyatida joylashgan.

Dengiz suvida 0,38%; baʼzi koʻllar suvida 30% magniy xlorid boʻladi. Magniy kumushdek oq, yumshoq, choʻziluvchan, yengil metall, havoda yupqa oksid parda bilan qoplanib, qoramtir tusga kiradi. Bu parda uni keyingi oksidlanishdan saqpaydi. Magniyning zichligi 1740 kg/m³, suyuqlanish temperaturasi 650°, kaynash temperaturasi 1105°. Magniy birikmalarida 2 valentli. Kimyoviy jihatdan juda faol metall. Havoda qizdirilganda koʻzni qamashtiruvchi oq shuʼla chiqarib yonadi va oq rangli magniy oksid MgO, qisman koʻkimtir magniy nitrit Mg3N2 hosil qiladi. Xona haroratida suv bilan reaksiyaga kirishmaydi. Qaynatilganda esa suvdan sekin-asta vodorodni ajratib chiqaradi. Suv bugʻi bilan 400° da shiddatli reaksiyaga kirishadi. Qizdirilganda azot, oltingugurt, galogenlar va boshqa metallmaslar bilan birikadi. Suyultirilgan kislotalarda oson erib, vodorod ajratib chikaradi. Oddiy sharoitda ishqorlarning suvdagi eritmasida erimaydi. Vodorodli muhitda 400—500° gacha qizdirilganda gidrid MgH2 hosil qiladi. Magniyni 500—600° gacha oltingugurt yoki SO2 va H2S bilan qizdirilganda sulfid MgS hosil boʻladi. MgF2 himoya pardasini hosil qila olishi sababli ftorid kislotada erimaydi. Ishqoriy bikarbonat va ammoniy tuzlari eritmalarida eriydi. Magniyning barcha tuzlari rangsiz, achchiq, suvda yaxshi eriydi. Magniy koʻpgina metallar bilan qotishmalar hosil qiladi.

Magniy oʻsimlik va hayvonlar organizmining ajralmas qismidir. Baʼzi suv oʻtlari, foraminiferalar, ohakli bulutlar Magniy konsentratlari hisoblanadi (ular tarkibida 3—4% gacha Magniy boʻladi). Magniy oʻsimliklarning yashil pigmenti — xlorofill tarkibiga kiradi.

Barcha oʻsimliklarning hujayra organellarida va barcha tirik organizmlarning ribosomshritsa Magniy borligi aniqlangan. Magniy fosfat kislota tuzlari shaklida fitin tarkibida boʻladi. Odam va hayvonlar organizmi Magniyni ovqatdan oladi. Odamning bir kecha-kunduzda Magniyga ehtiyoji 0,3—0,5 g . Ovqatda Magniy tuzlari yetarlicha boʻlmasa, nerv sistemasining normal qoʻzgʻaluvchanligi, muskullarning qisqarishi buziladi. Qoramollar yemida Magniy yetishmaganda muskullari tortishib, oyoqlari rivojlanmay qoladi.

Sanoatda Magniy elektrolitik, metallotermik va ugletermik usullar bilan, lekin, asosan, MgCl, KC1 va NaCl eritmalari aralashmasini elektroliz qilib olinadi. Metallotermik usulda xom ashyo boʻlib dolomit, qaytargich boʻlib ferrosilitsiy yoki silikoalyuminiy xizmat qiladi. Ugletermik usulda Magniy MgO bilan uglerod aralashmasini 2100° dan yuqori haroratda germetik pechlarda qizdirib olinadi.

Pirotexnikada, metallurgiyada qotishmalar, qiyin qaytariladigan metallar (vanadiy, titan, uran, sirkoniy), mustahkam choʻyan olishda, atom texnikasida, kino, fotografiya va yoritish texnikasida ishlatiladi.

Adabiyot Tahrirlash

Eydenzon Magniy Magniy, Magniy, Magniy, 1969;Ivanov Magniy Magniy, Lyandres Magniy Magniy, Prokofyev Magniy Magniy, Proizvodstvo magniya, Magniy, 1979.

Mavzu: Magniy va titan qotishmalari

Reja:

Magniy haqida

Magniy qotishmalari

Titan haqida

Titan qotishmalari

Magniy va titan qotishmalari

Magniy (Magnesium), Mg — Mendeleyev davriy sistemasining II guruhiga mansub kimyoviy element; ishkoriy - yer metallarga kiradi. Tartib rakami 12, atom massasi 24,305. Tabiiy Magniy 3 ta barqaror izotopdan iborat. 24Mg (78,60%), 25Mg (10,11%), 26Mg (11,29%). Uchta sunʼiy radioaktiv izotopi (23Mg, 27Mg, 28Mg) olingan. Magniyni 1808 i. dastlab ingliz fizigi Magniy Devi amalgama holida olgan. 1829 yilda fransuz kimyogari Magniy Byussi magniy xloridga kaliy bugʻi taʼsir ettirib, Magniyni metall holida ajratib olgan. Magniy massa jihatidan yer poʻstining 2,35% ni tashkil qiladi. Magniyning 100 dan ortiq minerallari boʻlib, ulardan dolomit, forsterit yoki olivin, magnezii, karnallit va boshqa ahamiyatlidir. Olivin jinslarining yuvilishidan ilonizi serpentin minerali hosil boʻladi. Uning tolasimon turi asbest deyiladi. Ilon-izisimonlar chuqur yer osti karbonat angidrid gazlarining taʼsirida parchalanishi natijasida talk jinslariga aylanadi. Tula parchalanganda esa magnezit (MgCO3)ra oʻtadi. Ohaktoshlar MgCl2 eritmalari taʼsirida dolomitga MgCa(CO3)2 aylanadi. Oʻzbekistondagi dolomit konlarining eng kattasi Samarqand viloyatida joylashgan.

Dengiz suvida 0,38%; baʼzi koʻllar suvida 30% magniy xlorid boʻladi. Magniy kumushdek oq, yumshoq, choʻziluvchan, yengil metall, havoda yupqa oksid parda bilan qoplanib, qoramtir tusga kiradi. Bu parda uni keyingi oksidlanishdan saqpaydi. Magniyning zichligi 1740 kg/m³, suyuqlanish temperaturasi 650°, kaynash temperaturasi 1105°. Magniy birikmalarida 2 valentli. Kimyoviy jihatdan juda faol metall. Havoda qizdirilganda koʻzni qamashtiruvchi oq shuʼla chiqarib yonadi va oq rangli magniy oksid MgO, qisman koʻkimtir magniy nitrit Mg3N2 hosil qiladi. Xona haroratida suv bilan reaksiyaga kirishmaydi. Qaynatilganda esa suvdan sekin-asta vodorodni ajratib chiqaradi. Suv bugʻi bilan 400° da shiddatli reaksiyaga kirishadi. Qizdirilganda azot, oltingugurt, galogenlar va boshqa metallmaslar bilan birikadi. Suyultirilgan kislotalarda oson erib, vodorod ajratib chikaradi. Oddiy sharoitda ishqorlarning suvdagi eritmasida erimaydi. Vodorodli muhitda 400—500° gacha qizdirilganda gidrid MgH2 hosil qiladi. Magniyni 500—600° gacha oltingugurt yoki SO2 va H2S bilan qizdirilganda sulfid MgS hosil boʻladi. MgF2 himoya pardasini hosil qila olishi sababli ftorid kislotada erimaydi. Ishqoriy bikarbonat va ammoniy tuzlari eritmalarida eriydi. Magniyning barcha tuzlari rangsiz, achchiq, suvda yaxshi eriydi. Magniy koʻpgina metallar bilan qotishmalar hosil qiladi.

Magniy oʻsimlik va hayvonlar organizmining ajralmas qismidir. Baʼzi suv oʻtlari, foraminiferalar, ohakli bulutlar Magniy konsentratlari hisoblanadi (ular tarkibida 3—4% gacha Magniy boʻladi). Magniy oʻsimliklarning yashil pigmenti — xlorofill tarkibiga kiradi.

Barcha oʻsimliklarning hujayra organellarida va barcha tirik organizmlarning ribosomshritsa Magniy borligi aniqlangan. Magniy fosfat kislota tuzlari shaklida fitin tarkibida boʻladi. Odam va hayvonlar organizmi Magniyni ovqatdan oladi. Odamning bir kecha-kunduzda Magniyga ehtiyoji 0,3—0,5 g . Ovqatda Magniy tuzlari yetarlicha boʻlmasa, nerv sistemasining normal qoʻzgʻaluvchanligi, muskullarning qisqarishi buziladi. Qoramollar yemida Magniy yetishmaganda muskullari tortishib, oyoqlari rivojlanmay qoladi.

Sanoatda Magniy elektrolitik, metallotermik va ugletermik usullar bilan, lekin, asosan, MgCl, KC1 va NaCl eritmalari aralashmasini elektroliz qilib olinadi. Metallotermik usulda xom ashyo boʻlib dolomit, qaytargich boʻlib ferrosilitsiy yoki silikoalyuminiy xizmat qiladi. Ugletermik usulda Magniy MgO bilan uglerod aralashmasini 2100° dan yuqori haroratda germetik pechlarda qizdirib olinadi.

Pirotexnikada, metallurgiyada qotishmalar, qiyin qaytariladigan metallar (vanadiy, titan, uran, sirkoniy), mustahkam choʻyan olishda, atom texnikasida, kino, fotografiya va yoritish texnikasida ishlatiladi.

Titan (Titanum), Ti — Mendeleyev davriy sistemasining IV guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 22, atom massasi 47,88. Titan (unsur) oraliq metallarga kiradi. Titan (unsur) massa sonlari 46 (7,95%), 47(7,75%), 48(73,45%), 49(5,51%), 50(5,34%) boʻlgan 5 ta barqaror izotopdan iborat. Uning bir necha sunʼiy radioaktiv izotoplari ham maʼlum. 1795 yilda nemis kimyogari Titan (unsur) Klaprot TiO2 (rutil) nomaʼlum elementning oksidi ekanligini aniklagan va oʻsha elementga Titan (unsur) nomini bergan [Titan (unsur) nomi yun. afsonasidagi titanlar — Uran (Osmon) va Geya (Yer)ning bolalari nomidan olingan]. 1925 yilda Niderlandiya olimlari VanArkel va de Bur titan (IV)yodidni choʻgʻ holatidagi volfram simda parchalash yuli bilan sof Titan (unsur)oldilar. Titan (unsur) Yer poʻstining massa jihatidan 0,57% ni tashkil qiladi. Titan (unsur) tabiatda titan (1U)oksid TYU2 (rutil, anataz, brukit), temir titanat (yoki ilmenit) FeTiO3, kaltsiy titanat (yoki peroskvit) CaTiO, holida uchraydi. Ilmenit koʻpincha magnetit bilan qoʻshilib FaTiO3 nFe3O4 tarkibli titan magnetitlar hosil qiladi. Bu mineral Titan (unsur)ning muhim rudalaridan.

Titan (unsur) poʻlat kabi yaltiroq qattiq metall. Suyuqlanish trasi 1668±5°, qaynash trasi 3227°, zichligi 4,51 g/sm3. Titan (unsur) mustahkam va plastik, oson bolgʻalanadi va yoyiladi (prokatlanadi), odatdagi trada juda kuchsiz qaytaruvchi. Titan (unsur) sirtida oksid parda hosil boʻlganligidan korroziyaga bardoshliligi jihatidan zanglamas poʻlatdan ham ustun turadi. U havoda oksidlanmaydi, dengiz suvida zanglamaydi, agressiv kimyoviy muhitlarda ham oʻzgarmaydi. Titan (unsur) suyukdanish trasida eng faol metallar qatoriga oʻtadi. Kizdirilganda deyarli barcha elementlar bilan birikadi. Metallar bilan qattiq eritmalar va intermetalik birikmalar hosil qiladi. 600° dan yuqori temperaturada havo kislorodi bilan oksidlanib, Titan (unsur) (1U)oksid TYU2 ga oʻtadi. 700°dan yuqori trada azot bilan Titan (unsur) nitrid TiN hosil qiladi. 300°dan yuqori trada vodorod xlorid bilan reaksiyaga kirishib, Titan (unsur) (1U)xloridga aylanadi. Titan (unsur) konsentrlangan sulfat kislota bilan reaksiyaga kirishib, Titan (unsur) sulfat Ti(SO4)2 va sulfit angidrid SO2 hosil qiladi. Titan (unsur)ning H2Ti03 va N2TYU4 tarkibli kislotalari N4TYU5 va H4Ti08 tarkibli peroksokislotalari maʼlum. Titan (unsur) oʻz birikmalarida 2 valentli boʻlishi ham mumkin.

Metall xrlidagi Titan (unsur) ancha murakkab usulda olinadi. Avval Titan (unsur) (1U)oksid Titan (unsur) (GU)xloridga oʻtkaziladi. Soʻngra Titan (unsur) (1U)xloridni argon yoki geliy atmosferasida magniy yoki natriy bilan qaytarilib, metall Titan (unsur) olinadi. Sof Titan (unsur) esa Titan (unsur) (1U)yodidni parchalab hosil qilinadi. Sanoatda olinadigan Titan (unsur)ning asosiy qismi aviatsiya, raketa va kemasozlik texnikasiga zarur qotishmalar tayyorlash uchun ketadi. Titan (unsur)ning nikel va temir bilan hosil qilgan qotishmalari poʻlatga qoʻshiladi. Titan (unsur) zaharli emas. U oʻsimlik va hayvon organizmida doim boʻladi. Umurtqali hayvonlarning shox hosilalari, taloq, qalqonsimon bezlarida uchraydi. Kishi organizmiga bir kechakunduzda oziq moddalar va suv bilan 0,85 mg Titan (unsur) kiradi.

Titan birikmalari. Titan (unsur) (1U)oksid TiO2 — oq kukun, qizdirilganda och sariq tusga kiradi, sovitilganda rangi yoʻqoladi. Tabiatda 3 xil kristall: rutil, anataz, brukit shaklida uchraydi. Suyuqlanish trasi 1850°, qaynash trasi 3000° ga yaqin, zichligi 4,18— 4,25 g/sm3. Titan (unsur) (1U)oksid organik va suyultirilgan mineral kislotalarga, H2S va SO2 ga chidamli, ishqorlarda bir oz eriydi. Plastmassalar, sirlar, sunʼiy tolalar ishlab chiqarish.da, qogʻoz, rezina, charm, toʻqimachilik, metallurgiya va lokboʻyoq sanoatida qoʻllanadi.

Titanatlar — metatitanat, ortotitanat va polititanat kislotalarning tuzlari. Barcha titanatlar yuqori tralarda suyuqlanadi, suvda va suyultirilgan kislotalarda erimaydi, faqat konsentrlangan kislotalarda eriydi. Koʻpchilik titanatlarning dielektrik kirituvchanligi yuqori boʻlgani sababli kondensatorlar, ultratovush qurilmalari, elektron sxemalar, termokompensatorlar va boshqa ishlab chiqarihda qoʻllanadi. Oʻzgaruvchan tarkibli murakkab titanlardan armolkolit Oydagi togʻ jinslarida topilgan.

Titan galogenlar bilan birikib TiX2, TiX3 va TiX4 (bu yerda X — galogen) tarkibli galogeniddar hosil qiladi. Titan galogenidlarini amaliy ahamiyatiga koʻra quyidagi ketma-ketlikka joylashtirish mumkin: xloridlar, yodidlar, bromidlar, ftoridlar.

Titan tetraxlorid Ti S14 — oʻtkir hidli suyuqlik. Suyuqlanish trasi — 23°, kaynash trasi 136°, zichligi 1,72 g/sm3 (20°da). Suvda gidrolizlanib titan oksixlorid TiOCl2 yoki titan gidroksid (metatitanat kislota) N2TYU3 hosil qiladi. Konsentrlangan xlorid kislota taʼsirida xlortitanat kislota H2TiCl6 kompleksini beradi. Titan tetraxlorid sanoat koʻlamida ishlab chiqarilib, undan asosan (magniy va natriy bilan qaytarib) titan olinadi.

Titanning quyi xloridlar i TiCl3 va TiCl2 — beqaror moddalar; havoda oksidlanadi, gigroskopik. TiCl4 ni vodorod, rux, alyuminiy yoki titan bilan 700—1000°da qaytarib hosil qilinadi. Organik birikmalarni polimerlash jarayonida katalizator sifatida qoʻllanadi.

Titan tetrayodid, Til4 — metall kabi yaltiroq qizilqoʻngʻir tusli kristallar. Suyuqlanish trasi 150—156°, qaynash trasi 377°, zichligi 4,27—4,40 g/sm3. Suvda gidrolizlanadi. Kukun holidagi titanga 170— 200°da yod taʼsir ettirib olinadi.

Titanning quyi yodidlar i d a n Til, (toʻq binafsha tusli qattiq modda; suyuqlanish trasi 1030°) va Til2 (toʻq jigarrang qattiq modda; suyuqlanish trasi 1050°) olingan.

Titan tetrabromid TiBr4 — sariq rangli kristall modda: suyuqlanish trasi 38°, qaynash trasi 232°, zichligi 3,24 g/sm3. Suvda gidrolizlanadi. Titan karbid yoki TiO2QC aralashmani brom bugʻi ostida qizdirish yoxud Ti va bromni yuqori tralarda biriktirish yoʻli bilan olinadi.

Titanning quyi bromidlari TiBr3 va TiBr2 — beqaror, oson oksidlanadigan va gidrolizga uchraydigan moddalar. TiBr4 ni qaytarish yoʻli bilan olinadi.

Titan tetraftorid TiF4 — oq rangli qattiq modda. 284°da suyuqlanmasdan qaynaydi, zichligi 2,8 g/sm3, yuqori temperatura (427°) va bosim ostida suyuqlanadi. Oʻta gigroskopik, suvda gidrolizlanadi. Titanga, titan karbidga yoki TYU2QS aralashmaga ftor taʼsir ettirib olinadi. Ftorid kislota bilan kompleks ftor titanat kislota H2TiF6 hosil qiladi. Uning tuzlari — ftortitanatlar K2TiF6, Na2TiF6 — barqaror moddalar, texnologik amaliyotlarda qoʻllanadi.

Titanning quyi ftoridlar i TiF3 va TiF2 xam olingan Titan qotishmalar - tarkibida muayyan miqdorda legirlovchi elementlar [alyuminiy A1 (8%), molibden Mo(30%), vanadiy (V 16%), marganets Mp (8%), temir Gʻe (5%) va boshqa] boʻlgan titan asosidagi materiallar. Mustahkamligi yuqori, uncha zich emas. Kriogen temperatura (—250°S) dan yuqori (300—600°S) tralarda dengiz suvi va boshqa yemiruvchi muhitlarda zanglash (korroziya) va yemirilishga turgʻun. Antifriksion (ishqalanishga qarshi) xossalari past boʻlganligi uchun Titan qotishmalardan tayyorlangan detallarning ishqalanuvchi sirtlarini moylab turishga toʻgʻri keladi. Titan qotishmalar samolyotsozlik, raketasozlik, energetika mashinasozligi, kemasozlik, kimyo sanoati va boshqa sohalarda ishlatiladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Болховитинов Н.Ф. Металловедение и термическая обработка. «Машиностроение», Москва, 1965 г.

2. Долматовский Т.А. Справочник технолога по обработке резанием. Машгиз, 1962 г.

3. Дубинин М.П. и др. Технология металлов. «Высшая школа», Москва, 1964 г.

4. Далский А.М. Технология конструкционных материалов. Машст, 1990 г.

5. Иванова Г.А. Основа теории резания, инструмента, станка. Москва, 1963 г.

6. Kнорозов Б.В. и др. Технология металлов. «Металлургия», Москва, 1974 г.

7. Mirboboyev V.A. Konstruksion materiallar texnologiyasi. T.: «O‘qituvchi», 1977-y. va 1991-y.

8. Материалы и машиностроении. «Машиностроение», Москва, 1969 г.

Ramz: Mg

Atomning og'irligi: 24.305

Ochish: Black 1775 tomonidan element sifatida tan olingan; Sir Humphrey Devy 1808 (Angliya) tomonidan izolyatsiya qilingan.

Elektron Konfiguratsiya : [Ne] 3s 2

So'zlarning kelib chiqishi: Maqnesiya , Thessaly shahridagi (Gretsiya) tuman

Xususiyatlari: Magniy 648.8 ° S suvga erishish nuqtasiga, 1090 ° C qaynoq nuqtasiga, 1.738 (20 ° S) gacha bo'lgan og'irlik darajasiga ega . 2. Magnezium metall engil (alyuminiydan uchdan biriga engilroq), kumush-oq , va nisbatan qiyin.

Metan havoda biroz chayqaladi. Nozik bo'linadigan magnezium havoda isitiladi, yorqin oq alov bilan yonadi.

Foydalanish manbai : Magnezium pirotexnik va yutish qurilmalarda ishlatiladi. Aerosanoat sohasidagi ilovalar bilan ularni engillashtiradigan va osonroq payvand qilish uchun boshqa metallar bilan qotishtiriladi. Magniy ko'plab propelentlarga qo'shiladi. Uran va boshqa metallarni tayyorlashda ularning tuzlaridan tozalanadigan vosita sifatida ishlatiladi. Refrakterlarda magnezit ishlatiladi. Tibbiyotda magnezium gidroksidi (magnezium suti), sulfat (Epsom tuzlari), xlorid va sitrat ishlatiladi. Organik magniy birikmalari ko'p ishlatiladi. Magniy o'simlik va hayvonlarni oziqlantirish uchun juda muhimdir. Xlorofil - magniyga asoslangan porfirindir.

Manbalar: Magniy yer qobig'ining eng katta 8- elementi . U tabiatan bepul topilmasa-da, magnezit va dolomit kabi minerallar mavjud.

Metallni sho'rva va dengiz suvidan olingan eritma magnezium xlorid elektrolitlari yordamida olish mumkin.

Atomning og'irligi : 24.305

Elementlarning tasnifi: gidroksidi tuproqli metall

Izotoplar: magnezium Mg-20dan Mg-40gacha bo'lgan 21 ta izotopga ega. Magniy 3 ta barqaror izotopga ega: Mg-24, Mg-25 va Mg-26.

Magniy fizikaviy ma'lumotlar

Zichlik (g / son): 1.738

Tashqi ko'rinishi: engil, engil, kumush rangli metall

Atom radiusi (pm): 160

Atom hajmi (cc / mol): 14.0

Kovalent radiusi (pm): 136

Ion radiusi : 66 (+ 2e)

Maxsus issiqlik (@ 20 ° CJ / g mol): 1.025

Issiqlik energiyasi (kJ / mol): 9.20

Bug'lanish harorati (kJ / mol): 131.8

Debye harorati (K): 318.00

Pauling salbiy soni: 1.31

Birinchi ionli energiya (kJ / mol): 737.3

Oksidlanish davlatlari : 2

Qisqichbaqasimon tarkibi: oltitqi

Qatlam tokli (A): 3.210

Kafesli ishlamasligi: 1,624

CAS registri : 7439-95-4

Magniy Trivia:

Maqnezium magneziumdan elementni izolyatsiya qilganidan keyin Humphrey Davy tomonidan "magnium" deb nomlangan bo'lib, endi magniy oksidi sifatida tanilgan.

1915 yilgi Nobel mukofoti xlorofill bilan ishlashi uchun Richard Willstatterga berildi va uning tarkibida markaziy atom bo'lgan magniyni aniqladi.

Epsom tuzi magnezium birikma, magnezium sulfat (MgSO4).

Magniy inson tanasining eng ko'p 10- elementi .

Magniy magnli azot gazida va toza karbon dioksid gazida yoqiladi.

Magniy suv dengizida uchraydigan eng keng tarqalgan element hisoblanadi.

Kimyoviy element magniy - davriy jadvalda o'n ikkinchi. Bu ikkinchi guruh va uchinchi davriga xosdir. Bu majmui, shu jumladan qilingan ishqoriy yer metallar. Bu elementlar fanlar - Kimyo. fanni o'rganish mumkin ustiga davriy jadvali, proton va neytronlarning magniy atomi o'n ikki tarkibidagi dalolat beradi. Bu tartib soni bilan aniqlanadi mumkin (bu protonlarning soniga teng bo'ladi, va elektronlar o'rniga neytral atom bo'lsa bir xil, ion bo'ladi).

magniy kimyoviy xususiyatlari, shuningdek, kimyo o'rganmoqda. Bu bizga elementning Valence ko'rsatadi, ularni ko'rib chiqish uchun Mendeleev-jadval ham zarur (bu holda, u ikki teng). Bu atom tegishli bo'lgan guruh bog'liq. Bundan tashqari, u bilish yordam berishi mumkin, deb yigirma to'rt ommaviy teng magniy molyar. Ya'ni, metall bir mol yigirma to'rt gramm. magniy formula juda oddiy - u molekulalar va birlashgan kristall panjarasidagi atomlarning iborat emas.

FIZIKLAR NUQTAI NAZARIDAN MAGNIY XUSUSIYATLARI

Barcha metallar kabi, simob tashqari, bu aralashma normal sharoitda qattiq agregat holatini ega. Bu o'ziga xos ma'sumligi bilan yengil-kulrang rangga ega. Bu metall nisbatan yuqori kuch bor. magniy uchlari jismoniy xususiyatlari At.

kimyoviy element magniy erish va harorat qaynoq ko'rib chiqaylik. birinchi olti yuz ellik daraja Selsiy, ming to'qson daraja Tselsiy ikkinchi tengdir. Bu juda kam erish metall, deb aytish mumkin. - 1,7 g / sm3, uning zichligi: Bundan tashqari, u juda oson.

MAGNIY. KIMYO

moddaning jismoniy xususiyatlarini bilib, siz uning xususiyatlari, ikkinchi qismi borish mumkin. Bu metall o'rtacha faoliyat darajasiga ega. Bu metallar elektrokimyoviy qator ko'rish mumkin - u ko'proq passiv, shuning o'ng yana bor. Magniy chapda birinchi biri hisoblanadi. tartibini ko'rib chiqaylik, u reaksiyaga nima moddalar va u sodir qanday.

ODDIY BILAN

Bu kimning molekulalar faqat bitta kimyoviy elementning iborat kiradi. Bu kislorod va fisfor va oltingugurt va boshqalar. Birinchi kislorodli bilan o'zaro ko'rib. Bu yonish deyiladi. Bu metall oksidi hosil qiladi. kislorod biri mol sarf esa magniy ikki mol yoqishga bo'lsa, biz oksidi ikki mol olish. 2 mg + O 2 = 2MgO: quyidagicha reaktsiya tenglamasi yoziladi. parallel metall muhitida mavjud azot bilan reaksiyaga Bundan tashqari, yonish magniy davomida uning nitrid, hosil ochiq havoda deb.

yonish azotning mole boshiga magniy uch mol sarf va natija metall nitrür biri mol bo'ladi. kimyoviy o'zaro ta'sir Ushbu turdagi tenglama shunday yozilgan bo'lishi mumkin: 3mg + N 2 = Mg 3 N 2.

magniy formula

Bundan tashqari, magniy kabi galogenlar kabi boshqa oddiy moddalar bilan reaksiyaga ega. butlovchi juda yuqori haroratlar uchun isitiladi qilinmoqda, agar ular bilan o'zaro hamkorlik faqat sodir bo'ladi. Bu holda, bir oshirish reaksiya bor. kloro, iyodo, bromo, fluoro: bunday, halojen oddiy moddalarni o'z ichiga oladi. Va reaktsiyalar tegishli deyiladi: klorlama, iyodinasyon, bromlama, florlama. u allaqachon mumkin edi, deb xlorid, iodid, bromid, magniy ftor olish mumkin, masalan, o'zaro ta'sir natija taxmin qilish. Misol uchun, biz magniy biri mol olib, agar shu yod metall iyodür biri mol olish. Mg + 2 I = MgI 2: quyidagi tenglama yordamida, bu kimyoviy reaksiya izhor. Shu qoida amalga oshirilgan va xlor bo'ladi. Bu reaktsiya tenglama: Mg + Cl 2 = MgCl 2.

Bundan tashqari, magniy, shu jumladan, metallar, fosfor va oltingugurt bilan reaksiyaga. Birinchi holda, siz ikkinchi, bir fosfit olishingiz mumkin - (! emas fosfat va sulfat bilan adashtirmaslik kerak) sulfidida. Biz kerakli haroratga unga fosfor va qizg'in ikki mol qo'shib magniy uch mol, olsang, metall fosfit biri mol ishlab chiqaradi. kimyoviy reaktsiya tenglamasi quyidagicha bo'ladi: 3mg + 2P = Mg 3 P 2. Shu molyar nisbatlarda ichiga magniy va oltingugurt aralashtiriladi va yuqori harorat hosil qilish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish Xuddi shu tarzda, biz bir berilgan metall sülfide olish. Mg + S = MGS: bu kimyoviy o'zaro ta'sir tenglama deb yozilgan bo'lishi mumkin. Shunday qilib, biz boshqa oddiy moddalar bilan reaksiyaga olib metall qaradi. Lekin magniy kimyoviy xususiyatlari bor tugamaydi.

MURAKKAB BIRIKMALAR BILAN REAKSIYAGA

Bunday moddalar suv, tuzlar, kislotalar o'z ichiga oladi. turli guruhlar yildan kimyoviy metallar boshqacha munosabat. tartibda har bir narsani o'ylab ko'ring.

MAGNIY VA SUV

Agar kuchli noxush hid bilan hosil bo'ladi jahon kimyoviy aralashma oksidi va vodorod gaz eng keng tarqalgan bilan metall o'zaro. reaktsiya komponentlarini bunday ham isitadi kerak. magniy va suv bir mol aralashmasi bo'lsa, biz oksidi va vodorod bir xil miqdorda uchun olish. quyidagicha reaktsiya tenglama yozilgan: Mg + H 2 O = Astenosfera + H 2.

KISLOTALAR BILAN O'ZARO TA'SIRI

Boshqa kimyoviy faol metallar kabi, magniy, ularning birikmalar vodorod atomlarını ko'chirmoq ega. Bunday jarayonlar deyiladi almashtirish reaktsiya. Bunday hollarda, metall atomlari vodorod atomlarining bir almashtirish va magniy (yoki boshqa element) va kislota loy iborat tuzlar shakllantirish bor. Misol uchun, biz magniy biri mol olib, agar uni kiritish xlorid kislotasi metall xlorid hosil bir mol va ko'p vodorod ikki mol bir miqdorda. Mg + 2HCl = MgCl 2 + H 2: reaksiya tenglamasini kabi qarash edi.

TUZLARI BILAN O'ZARO HAMKORLIK

tuzlar kislota hosil bo'ladi, deb, biz allaqachon aytdim, lekin kimyo jihatidan magniy xususiyati va tuzlar bilan reaksiyaga ko'rib o'z ichiga oladi qilgan. tuz metall qismi magniy kamroq faol bo'lsa, bu holda, reaksiya faqat bo'lishi mumkin. Biz magniy sulfat va mis sulfat bir mol olib Misol uchun, agar savol metall va teng molar nisbati sof mis olish. quyidagicha kabi reaksiya tenglamalari yoziladi mumkin: Mg + CuSO 4 = MgSO 4 + Cu. magniy kamaytirish xususiyatlari bor ko'rinadi.

Kimyo davriy jadval

BU METALL FOYDALANISH

Tufayli u alyuminiy ustun ko'p jihatdan ekanligiga - u taxminan uch marta oson, lekin ikki barobar kuchli, u keng sanoati turli tarqatilgan edi. Bu, birinchi navbatda, aviatsiya. Bu erda magniy asoslangan qotishmalari ishlatiladigan materiallarning barcha orasida ommaviylashib birinchi o'rinni egallaydi. Bundan tashqari, ularning aralashmalari ba'zi metallar olish uchun agenti kamaytirish kabi kimyo sanoatida ishlatiladi. Tufayli yonish magniy shakllari juda kuchli flesh, u ishlab chiqarish solyut, boshqalar stun o'q-dorilar uchun harbiy sanoatida ishlatiladi, aslida.

MAGNIY TAYYORLASH

Asosan, bu metall xlorid uchun xomashyo hisoblanadi. Bu elektroliz qilish usuli bilan amalga oshiriladi.

METALL KATIONLARINING SIFAT REAKTSIYASI

Bu moddaning ionlari mavjudligini aniqlash uchun mo'ljallangan maxsus tartibi hisoblanadi. magniy birikmalar eritmasi ishtirokida sinov qilish uchun kaliy karbonat yoki natriy gidroksid unga qo'shilishi mumkin. Natijada, bir oq cho'kma osonlik kislotalarda eriydi, qaysi shakllangan.

METALL TABIATDA TOPISH MUMKIN QAERDA?

Bu kimyoviy element tabiatda juda keng tarqalgan. qobiq deyarli ikki foiz metall iborat bo'ladi. Bu, masalan, karnallit, magnezit, dolomit, talk, asbest kabi ko'plab mineral tarkibi topilgan. Bu zangori kristallar, rangpar pushti, qizil, sariq rangpar, yoki shaffof rangini xira bo'lib ko'rinadi KCl • MgCl 2 • 6H 2 O.: kabi Formula birinchi mineral ko'rinadi.

magniy baho Magnezit - deb , magniy karbonat uning kimyoviy formulasi - MgCO 3. Bu bir oq rang bor, lekin aralashmalarning qarab, kulrang jigarrang yoki sariq rang bo'lishi mumkin. MgCO 3 • CaCO 3: oxaktosh quyidagi kimyoviy formuladan ega. Bu sarg'ish-kulrang yoki oxra mineral bir camsı nashrida ega.

Talk va asbest yanada murakkab formula egadir: 3MgO • 4SiO 2 • H 2 O 2SiO 2 3MgO • 2H 2 • u o'z navbatida. Tufayli uning yuqori issiqlik qarshilik uchun, ular keng sanoatida ishlatiladi. Bundan tashqari, magniy, hujayra tuzilishi va ko'plab organik moddalar kimyoviy tarkibi kiradi. Bu biz batafsil ko'rib chiqamiz.

ORGANGA MAGNIY ROLI

Har ikki o'simlik va hayvon mavjudot uchun muhim bu kimyoviy element. Magniy o'simliklarni organizm oddiygina muhim. magniy, o'simlik mavjud emas mumkin holda klorofil muhim bir qismi, chunki faqat temir kabi, hayvon hayoti uchun kerakli gemoglobin asosidir. Bu pigment barglari ozuqalarga noorganik birikmalar sintez bo'lgan fotosintez jarayonida ishtirok etadi.

tanasi uchun magniy hayvonlar organizmi uchun Magniy ham juda zarur. hujayra ichida iz element massa ulushi - 0.02-0.03%. u juda oz bo'lishiga qaramay, u juda muhim vazifani bajaradi. tuzilishi tufayli u hayot uchun zarur bo'lgan oqsillar bilan hosil qilingan uyali nafas olish va energiya sintez, shuningdek ribozomlar, mas'ul kabi mitoch sifatida organel qo'llab-quvvatlanadi. Bundan tashqari, u hujayra ichidagi modda almashinuvi va DNK sintezi uchun zarur bo'lgan ko'plab fermentlar, kimyoviy tarkibi kiritilgan.

tanasi glyukoza metabolizm, yog'lar va ba'zi aminokislotalar jalb qilinishi uchun umuman, bir magnit kerak. Bundan tashqari nerv signal berilgan mikroelementlar orqali yuqishi mumkin. organizmdagi yuqorida, etarli magniy tashqari yurak xurujlari, yurak xurujlari va falaj xavfini kamaytiradi.

INSON TANASINING YUQORI VA PAST KONTENT BELGILARI

Magniy tanqisligi gipertoniya, charchoq va kambag'al moslashishga, asabiylashish va kambag'al uyqu, xotira yo'qotish, bosh aylanishi, tez-tez bo'lib tanasi kabi asosiy xususiyatlari o'zini namoyon. Bu, shuningdek, ko'ngil aynishi, tirishish, titroq barmoqlari, tartibsizlik, bo'lishi mumkin - bu asar element ovqat daromad juda past darajada oyat-belgilar bordir.

yilda Magniy tanqisligi organizmdagi Magniy tanqisligi tez-tez nafas olish yo'llari kasalliklari, yurak-qon tomir tizimida tartibsizliklar, va diabet ikkinchi turiga olib keladi. Keyingi, oziq-ovqat bilan magniy mazmunini ko'rib. kimyoviy element ma'lumotlar qanday ovqatlar boy bilish ehtiyoji yo'qligini oldini olish uchun. Bu hisobga bu alomatlar ko'p ham sodir bo'lishi mumkin, deb haqiqatni qabul qilish zarur bo'lsa aksi - tanada magniy bir ortiqcha, shuningdek, bunday kaliy va natriy kabi minerallar, yo'qligi. Shuning uchun, u diqqat xun qayta ko'rib chiqish va muammoning mohiyatini tushunish uchun muhim ahamiyatga ega, u ro'yxatdan diyetisyen yordamida Buning uchun eng yaxshi hisoblanadi.

MAHSULOTLARI MAGNIY KONTENT

Yuqorida aytib o'tilganidek, faol element klorofil asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi. Shuning uchun, biz katta miqdorda uning yashil mavjud deb taxmin qilish mumkin: .. Bundan tashqari, yorma, ayniqsa, karabuğday va tariq, va hatto jo'xori va arpa ko'p selderey, ukrop, petrushka, gulkaram va karam, salat va hokazo. Bundan tashqari, yong'oq boy ma'lumotlar iz element: ular cashews va yong'oq va eman, va findiq va bodom bor. Shuningdek metall katta miqdori, masalan, loviya va no'xat kabi dukkakli mavjud.

mahsulotlari magniy kontent bu haqda ko'p o'tlar, masalan, suv o'tlari tarkibi mavjud. Bu mahsulotlarni foydalanish normal miqdorda bo'lib olsa, keyin tana, bu maqola metall muhokama etishmasligi emas bo'ladi. Agar muntazam ravishda yuqorida sanab ovqat olmasangiz, bu asar elementi o'z ichiga ozuqaviy qo'shimchalar, sotib olish uchun eng yaxshi hisoblanadi. Lekin bu zarur oldin shifokor bilan maslahatlashing.

XULOSA

Magniy - dunyodagi eng muhim metallar biri. kimyoviy aviatsiya va harbiy - Bu keng ko'plab sohalarda ishlatiladi. Bundan tashqari, u biologik nuqtai nazardan juda muhim ahamiyatga ega. biron-bir o'simlik yoki hayvon organizmlarning mavjudligi holda. Fotosintez - Due bu kimyoviy element uchun, jarayon sayyoramizdagi butun hayotni beradi, amalga oshiriladi.