Magistrlik dissertatsiyasi

I BOB BO’YICHA QISQA XULOSA: 
1.
Kvantitativlik tilda narsalar, odamlar, moddalar, masofa kabilarni aniq yoki 
taxminiy o‟lchash zarurati tufayli yuzaga kelgan. Kvantitativlik tasnif qilish 
xususiyatiga ega bo‟lgan inson tafakkurining murakkab mahsuli hamda rang-
barang shakllarida namoyon bo‟luvchi kategoriyadir.
2.
Kvantitativ tahlil til hodisalarini aniq va atroflicha tadqiq qilish imkonini 
beradi, shu bilan birga til birliklarini aniq va tartibli joylashtirish, to‟g‟ri 
o‟rinlashuviga erishishga ko‟maklashadi. Miqdor logik kategoriyasining 
mazmunini yaxshiroq oydinlashtirishga ko‟plab fanlar qatori til faktlarini tahlil 
qilish orqali ham erishiladi.
3.
Tilshunoslarning kvantitativlik kategoriyasiga nisbatan bildirgan fikrlari 
hamda bu kategoriyani tasniflash bo‟yicha qilgan takliflari turlicha. Kvantitativ 
metodlar, ayniqsa, statistika tilshunoslikda allaqachon o‟zining mustahkam o‟rnini 
egallagan. 
4.
Miqdoriylik qobig‟i turli rivojlangan tillarda o‟zining serqirraligi bilan 
ajralib turadi. Yevropa tilshunosligida va rus tilshunosligida kvantitativlik turli 
aspektlarga ko‟ra tahlil qilingan. Xususan, rus tilshunoslari tomonidan 
kvantitativlik masalasiga chuqur yondashilgan, qator ilmiy tadqiqot ishlari amalga 
oshirilgan, maxsus tezaruslar tuzilgan. Ularni tahlil qilish shuni ko‟rsatadiki, 
kvantitativlik masalasi muhim izlanishlar uchun manba bo‟lib xizmat qiladi, 
fanlararo integratsiya asosida ko‟plab tasniflarga asos bo‟ladi.
5.
O‟zbek tilshunosligida ham miqdor va miqdoriylik masalasiga bag‟ishlangan 
bir qator ilmiy izlanishlar chop etilgan. Ularda o‟zbek tilining o‟ziga xos bo‟lgan 
umumiy va xususiy tomonlaridan kelib chiqib turlicha fikrlar bildirilgan.
6.
Til va tafakkur dialektik aloqadorlikda bo‟lgani bois barcha asosiy 
mazmuniy kategoriyalar, xususan, miqdor kategoriyasi ham tilda o‟z aksini topadi. 
O‟zbek tilida mavjud tadqiqotlarda miqdoriy munosabatlarning ifodalanishi uch 
кonstant – universal ma‟nolar asosida shakllanadi.