Mafkura tayari

Mundarija: 

Kirish…………………………………………………… 

I-Bob. Mafkuraing vujudga kelishi, tushunchasi va ahamiyati 

 

 

1.1.

 

Mafkuraning  vujudga kelishi………………………… 

 

1.2.

 

Mafkura tushunchasi………………………………. 

 

 

 

            II-Bob. Mafkuralar turlari 

 

 

3.1. Liberalizm mafkurasi ……………………… 

3.2. Konservatizm mafkurasi …………………… 

3.3. Social-demokratik mafkurasi……………… 

3.4. Millatshilik va fashizm …………..………… 

3.5.

 Milliy- mafkura……………………………… 

 

 

 

 

 

Xulosa............................................................................... 

Foydalanilgan adabiyotlar............................................. 

---

 

4

K I R I SH 

Oxirgi  ikkita  iygirma  iyllikda  bizni  jamiyatimiz  ancha  o’zraishlarni  boshidan 

kechirdi.  Turmushni  barcha  javhalarida  amalga  oshgan  siljishlar  qator  ichki 

muammolarni  vujudga  keltirmoqda,  ular  esa  yangi  turmush  tarzi,  xulq  va    adob-

axloq  va  fe’l-atvorni  eski  me’yorlari  orasidagi  tovofutlarni  xarakterladi, 

shunugdek,  hozirgi  jamiyatda  maqul bo’lgan  fe’l-atvor  me’yorlarini ishlab  chqish 

uchun  qaysi  bir  yunalish  va  o’lchamlarni  shakllatirish  muammosini  hám  vujudga 

keltirdi  va  payda  qilmoqda.  Ijtimoiy  hayot  dinamikasi  insonni  o’rni  va  ma’nosi, 

o’zini  anglshi  va  ijtimoiy  rolini  ilgarida  odat  bo’lgan  tushunchalarini  “uzib 

tashlaydi”.  Bu  esa  ma’nosizlikga,  ijtimoiy  faoliyatni  sifatsizligiga,  uzilishlarga, 

“buzilishlarga”, uni o’tish jarayoni shakilini tartibli bo’masligiga olib keladi.  

Mafkuralar  siyasiy  faoliyatlar  uchun  maqsad,  yunalishlarni  taqdim  qiladi. 

Mafkura  shuni  uchun  kerakki,  hayotda  ko’pchilik  masalalar  bo’yicha  echimlarni 

qabul  qilish  zarur,  ammo  ularga  fan  doimo  javov  topib  bera  bermaydi.  Mafkura, 

shunday  qilib,  –  fandan  farqli  ularoq,  ijtimoiy  ongni  boshqa  shaklidir.  Hayot 

amaliyotida esa ko’p hollarda yo “a’lo” yo “yomon” echimlari qabul qilinadi, u esa 

usha  paytda  qadriyat  sanalǵan  qaysi  biriga  ko’proq  ahamiyat  berilishiga  bog’lik 

bo’ladi. Mafkurani qadiriyatlar tizimi sifatida qaragan holda, uni xarakteristikasida 

nimaga etiborni berilishini o’zqarishini anglash mumkun. 

Shu  asnoda  mafkurani  shakllanishini  ijtimoiy  strategiya  sifatida  dolzarb 

muammo  deb  olish,  u  aynan  shaxs  va  bir  butun  holda  ijtimoiy  organizm  hayoti 

uchun  maqsaq,  ma’nosini,  gorizontini  belgilaydi.  Vaziyat  shunisi  bilan  yanada 

qiziqarliki,  biz  SSSR  monomafkurasi  o’rniga  kelgan  mafkuraviy  plyuralizmni 

odattagidek  bo’lmaǵan  foniga  dush  kelamiz.  Bundan  tashqai,  umumiy  ijtimoiy 

fazoni shaklanish bilan, jahan civilizaciyasi tuzilishi bilan bog’lik hozurgi dunyoda 

o’tayotgan  o’zgarishlar  jamiyatdagi  har  xil  mafkuralarni  va  har  xil  milliy 

qadriyatlarni o’zaro ta’sir usullari va mexanizmlari haqidagi masalani dolzarb qilib 

kun tartibiga qoymoqda.  Shunday  qilib, mafkura umumfalsafiy  mulohaza qilishni 

periferiy mavzusi bo’lishidan yiroqlashadi – u tadqiqotni aynan predmetiga aylanib 

qoladı.  

---

 

5