Madaniyatshunoslik fanidan sessiya oroliq nazorat ishi sirqi ta’lim

intilishlarini kuylagan otashnafas she’r-g’azallari, qasidalari – bular mumtoz 
o’zbek adabi-yoti rivojining muhim yutug’idir. Mazkur asarlarda o’zbek tilining 
jarangdorligi, uning badiiy imkoniyatlarining benihoyaligi, qolaversa, uning 
halqchilligi, yuksak estetik qudrati va ta’sirchanligi to’la kuch bilan 
ifodalanganligi ko’zga tashlanib turadi. 

---

7 
 
O’zbek adabiyotning yanada yuksak darajaga ko’tarilib, keng e’tirof topishida 
ulug’ o’zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiy (1441-1501) ijodi alohida o’rin 
tutadi. Negaki she’riyat mulkining sultoni Navoiy o’ziga qadar bo’lgan turkigo’y 
shoirlar ijodi erishgan yutuqlarni o’zida mujassamlashtiribgina qolmay, balki 
ayni zamonda o’zining serqirra ijodi bilan bu adabiyotning yuksak kamol topishi 
va dovrug’ini ko’tarilishiga mislsiz ulush qo’shdi. 
 
Navoiy «Xamsa»siga kirgan «Hayratul-abror», «Farhod va Shirin», «Layli va 
Majnun», «Sabbayi sayyor», «Saddi Iskandariy» doston-larining har biri o’zining 
bebaho ma’naviy qudrati, badiiy yuksakligi, til boyligining mukammalligi bilan 
ajrafib turadi. Eng muhimi, o’zbek tilida ilk bor «Xamsa» bitishdek g’oyatda 
mashaqqatli vazifani sharaf bilan ado etgan Navoiy dahosi har qancha tahsinga 
sazovordir. 
 
Ulug’ mutafakkir asarlarini mutolaa qilar ekanmiz, ularda aks etgan, ilgari 
surilgan chin insonparvarlik, vatanparvarlik, mehnat-sevarlik, hayotga 
oshuftalik, keng ma’nodagi ishq-rnuhabbat g’oyalari vujudimizni qamrab oladi, 
o’ziga maftun etadi. Bit ham Navoiy ijo dining umrboqiyligidan, umumbashariy 
qadriyatlar ruhi bilan chuqur sug’orilganligidan yaqqol dalolatdir. 
 
Shu bilan birga, bu davrda fors-tojik adabiyoti ham an’anaviy tarzda