Маданиятшунослик фани предмети, методологик асослари ва баркамол авлодни шакллантиришдаги ахамияти


Diniy  kadriyatlarning  tiklanishi



Download 1,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/66
Sana07.01.2022
Hajmi1,51 Mb.
#326134
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   66
Bog'liq
madaniyatshunoslik fanidan maruzalar matni

Diniy  kadriyatlarning  tiklanishi.
  Kadim  zamonlardayok  yurtimizda  din 
erkinligi mavjud bo‘lgan. Zardushtiylar, buddiylar, moniylar, musulmonlar va 
boshka  diniy  e’tikoddagilar  inoklikda  yashagan,  tenglik,  erkinlik  goyalariga 
amal kilingan. Xalkimiz ma’naviy jixatdan ko‘pgina afzalliklarga ega bo‘lgan 
islom dinini kadrlaydi. Abu Abdullox Muxammad ibn Ismoil al-Buxoriy islom 
dini  ta’limotida  Kur’oni  Karimdan  keyingi  asosiy  manba  xisoblanuvchi  "Al-
Jomi’  As-Saxik"  nomli  asar  yaratib  islom  dinini  boyitdi.  Bobokalonlarimiz 
Imom  Abu  Mansur  al-Moturidiy,  Burxoniddin  al-Marginoniy,  Baxouddin 
Nakshband,  Imom  at-Termiziy,  Xo‘ja  Axmad  YAssaviylar  insonni  ma’naviy 
etuklikka chorlovchi diniy, axlokiy va xukukiy xikmatlar ijodkoridirlar.
 
Karamlik  davrida  taxkirlangan  diniy  kadriyatlarimiz  Mustakillik  nuri  bilan 
kayta tiklandi, islomshunos allomalarimizning ulug nomi o‘z o‘rniga ko‘yildi.
 
1993  yil  sentyabrda  Buxoroda  mashxur  shayx  Baxouddin  Nakshband 
tavalludining  675  yilligi  nishonlandi.  YUbiley  munosabati  bilan  Buxorodagi 
Nakshband  nomi  bilan  boglik  tarixiy  yodgorliklar  kaytadan  tiklandi,  uning 
ijodiga bagishlangan kator risolalar chop etildi.
 
1998  yil  23  oktyabrda  Samarkandda  buyuk  mutafakkir  Imom  al-Buxoriy 
tavalludining  xijriy-kamariy  tavkim  bo‘yicha  1225  yilligi  nishonlandi.  SHu 
kuni Xartang kishlokida Imom al-Buxoriy yodgorligi majmui ochildi. YUbiley 
munosabati  bilan  Ismoil  al-Buxoriyning  4  jildlik  "Al-Jomi’  As-Saxik"  kitobi 
o‘zbek tilida nashr etildi.
 
2000 yil 16-17 noyabr kunlari Margilonda islom xukukining asoschilaridan biri 
Burxoniddin al-Marginoniy tavalludining 910 yilligi, Samarkandda Imom Abu 
Mansur  al-Moturidiy  tavalludining  1130  yilligi  nishonlandi  va  ular  xotirasiga 
bagishlab  barpo  etilgan  yodgorlik  majmualari  ochildi.  Burxoniddin  al-
Marginoniyning  islom  xukukiga  bagishlangan  "Xidoya"  kitobi  nashr  etildi. 
SHuningdek,  islom  olamining  tanikli  allomalari  Imom  Abu  Iso  at-
Termiziyning  1200  yilligi,  Maxmud  az-Zamaxshariyning  920  yilligi, 
Najmiddin  Kubroning  850  yilligi,  Xoja  Axror  Valiy  tavalludining  600  yilligi 
keng ko‘lamda nishonlandi.
 


 
127 
O‘zbekiston  Prezidentining  1992  yil  27  martdagi  farmoni  bilan  Ro‘za-
Ramozon xayitining birinchi kuni dam olish kuni deb e’lon kilindi. Respublika 
musulmonlarining istak va xoxishlariga ko‘ra kurbon xayiti xam tiklandi, dam 
olish,  bayram  kuni  bo‘lib  koldi.  O‘zbekiston  xalki  tarixida  birinchi  marta 
bevosita  xukumat  xomiyligida  xar  yili  xaj  va  Umra  amallarini  ado  etish 
imkoniyatlariga  ega  bo‘ldilar.  Mustakillik  yillarida  40  ming  o‘zbekistonliklar 
Makka  va  Madinada  xaj  safarida  bo‘ldi.  YUzlab  masjidlar  musulmonlarga 
kaytarildi,  yangilari  barpo  etildi.  xozir  "Islom  nuri"  gazetasi  chikmokda. 
Kur’oni  Karim  8  marta  1  mln.  nusxada  nashr  etildi.  Bu  tadbirlar  nafakat 
dindorlar  uchun  kilingan  marxamat  bo‘lib  kolmay,  ular  aslida  xalkimizning 
kadimiy rasm-rusum va udumlari, kadriyatlarining tiklanishi, ajdodlar ruxining 
kayta Uygonishidir.
 
Prezidentning 1992 yil 7 martdagi farmoni bilan Islom dini va uning ma’naviy 
imkoniyatlaridan keng foydalanish maksadida Respubika Vazirlar Maxkamasi 
xuzurida  din  ishlari  bo‘yicha  ko‘mita  tashkil  etildi.  Uning  tasarrufida  islom 
instituti va 10 ta madrasa faoliyat ko‘rsatmokda. Ularda 1000 dan ortik talaba-
yoshlar  ta’lim  olmokdalar.  1999  yilda  tashkil  etilgan  Toshkent  Islom 
universitetida 
750 
talaba 
o‘kimokda. 
O‘zbekiston 
Respublikasining 
Konstitutsiyasida va 1998 yil 30 aprelda yangi taxrirda kabul kilingan "Vijdon 
erkinligi va diniy tashkilotlar to‘grisida"gi konunda davlatning din va dindorlar 
vakillariga munosabati xukukiy jixatdan anik belgilab berildi.
 

Download 1,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish