КИРИШ Ҳозирги кунда ахборот технологиялари жадал тарзда ривожланиб бораётган бир вақтда алоқа, ахборот алмашинуви ҳам жуда катта тезлик билан ривожланиб бормоқда. Aлоқаларнинг қулайлиги оширишда алоқа воситаларини ҳам ўрни беқиёсдир. Чунки алоқанинг сифатлилиги алоқа воситаларига чамбарчас боғлиқ. Дастлаб алоқаларни фақат сим улагичлар орқали амалга оширилар эди. Ушбу симлар фойдаланувчиларни алоқа марказлари орқали бир-бири билан бўглаган ва шу тариқа шахарлар, давлатлар орасида алоқа ўрнатилган. Ҳозирги кунда бундай симларни замонавий кўришдаги махсулотларидан фойдаланилади. Буларга мисол қилиб оптик толали симларни келтирамиз. Бу бир қанча қулайликларга эга. Лекин шундай толали алоқалар ҳам замон талабларига жавоб бера олмаяпти. Чунки бу сим орқали алоқасининг ўзига боғлиқ бир қанча ноқулайликлари бор. Буларга мисол келтирсак, бу симларни қандайдир алоқа марказларигача тортиб олиб бориш, симларни жойлаштиришдаги ноқулайликлар ва ҳоказо. Бундан ташқари симларни тайёрлаш учун ҳам хом ашёлар сарф бўлиши каби молиявий ноқулайликлари мавжуд. Шундай ноқулайликлар ва молиявий зарарлардан
қочган ҳолда янги замонавий алоқа симсиз алоқалар ишлаб чиқилди. Бунга мисоллар келтирсак, биринчи навбатда мобил алоқа ва энг қулай алоқалардан бири
ҳисобланаётган симсиз алоқа тизимидир. Симсиз алоқага Wи-Фи, Wи-МAХ, Wи-Брова шунга ўхшаш бир қатор алоқа технологиялар киради.
СИМСИЗ ЛОКAЛ ТAРМОҚ ТЕХНОЛОГИЯЛAРИ: ЎТМИШ ВA КЕЛAЖAК Aхборот узатишнинг симсиз технологиялари тарихи ХИХ асрнинг охирига келиб биринчи радиосигнал узатилиши билан бошланган ва ХХ асрнинг 20-йилларида амплитуда модуляцияли радио қабул қилгичлар пайдо бўлиши бу технологияларни ривожланиш жараёнларига катта таъсир кўрсатди. 1970-йилларга келиб товушни радиотўлқинлар орқали узатувчи биринчи симсиз радиотелефонлар яратилди. Дастлаб булар аналог тармоқларда ишлаган бўлса, 80-йиллар бошида рақамли стандартларга ўтиш бошланганлигини англатувчи, спектрни яхши тақсимлашини, энг яхши сифатли сигнални ва энг яхши хавфсизликни таъминловчи ГСМ стандарти ишлаб чиқилди. Симсиз локал тармоқлар (WЛAН) ҳамда ўрта ва қисқа масофа тармоқ (Блуетоотҳ) ларнинг ривожланиши жуда истиқболлидир. Симсиз локал тармоқлар аеропортлар, университет ва институтлар, меҳмонхоналар, ресторанлар, корхона ва ташкилотлар тармоқларида кўплаб қўлланилмоқда. Симсиз тармоқларни стандартлариниишлаб чиқиш 1990 йилда бутунжаҳон ИЕЕЕ (Электр ва электроника бўйича муҳандислар институти) ташкилоти томонидан 802.11 комитети ташкил этилиши билан бошланган. Бутунжаҳон ўргимчак тўри ва бу тармоқда симсиз қурилмалар ёрдамида ишлаш ғояси симсиз технологияларнинг ривожланиш жараёнларига муҳим туртки вазифасини ўтади. Симсиз технологиялар тараққиётининг аҳамиятли жиҳати шундаки, бу технологиялардан уй шароитидаги фойдаланувчилар қулай тарзда фойдалана олишларидир. Уй тармоғи қурилмалари сонининг ортиши билан ушбу қурилмаларни бирбири билан уловчи кўплаб симлар бу тармоқнинг асосий муаммосига айланиб бормоқда. Бу ўз навбатида симсиз технологияларга ўтишга сабаб туғдирмоқда.
Симсиз технологияларнинг якка тартибда фойдаланувчилари сони салмоқли
бўлсада тезкор ўсиб борувчи сегменти - бу унинг корпоратив фойдаланувчилари
ҳисобланади. Маълумотларни симсиз узатиш муҳим стратегик восита ҳисобланиб
корхонада унумдорликни ошиши (ҳодимлар корпоратив ахборотларга доимий ватезкор эга бўладилар, улар янгиликлардан тезкор бохабар бўладилар) ни таъминлайди, мижозларга хизмат кўрсатиш сифатини оширади (бир вақтнинг ўзида уларнинг шикоятларини ва хоҳишларини қабул қилиш ҳамда бир вақтнинг ўзида сезиш мумкин), рақибларга нисбатан устунликни яратади (ахборотларни алмашиш ва қарор қабул қилиш тезликларини ошиши). Бир сўз билан симсиз технологияларни келажак технологиялари деб айтишимиз мумкин.
