M u t a X a s s I s L i k k a k I r I s h

Fanning asosiy vazifasi
- talabalarni kasbiy faoliyatning ilmiy asoslari bilan tanishtirish; 
Oliy o`quv yurtida o`quv mehnati madaniyatini egallashlariga ko`maklashish; pedagogik 
amaliyotni o`tashlariga yordam berish; asosan, mustaqil ravishda talabalarning o`zlarida 
o`qituvchi va tarbiyachi shaxsiga kerak bo`lgan fazilatlarni shakllantirish va o`z-o`zlarini 
tarbiyalashga o`rgatishdir.
O'qitishda nazariy bilimlar qanchalik qat'iy ifoda etilsa, talabaning fikr yuritishi 
ham shunchalik aniq va ravshan bo'ladi va o'quv materiallarini ongli o'zlashtirish darajasi 
ham oshadi. Ta'lim tizimi isloh qilinayotgan hozirgi jarayonda yoshlarning mustaqil fikr 
yuritishi, mustaqil suratda bilim olishga intilishi talab qilinadi. Buning natijasida bilimlarni 
o'zlashtirishning jarayoni ijodiy tus oladi. Bunday sharoitda o'qituvchi-talabaning 
mashg'ulotlarga munosabati va bu jarayonda o'zini qanday tutishiga e'tibor bermog'i lozim. 
Yoshlardagi o'qish istagi ta'lim jarayonining zaruriy va mantiqiy qismidir. Shunday ekan, 
ta'limning samaradorligi o'qutuvchini talabalarni o'qishga izchil va muntazam qiziqtirib 
borishga bog'liqdir. Buning uchun, o'qutuvchi, ularni ijodiy munosabatda bo'lishga, 
mustaqillikka, ishchanlikka odatlantirish lozim. 
Ta'lim jarayoni, uning mazmuni unda ko'tarilgan hayotiy masalalar yoshlar tarbiyasiga 
ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Shu sababli ta'lim, shaxs shakllanishining asosiy manbaidir. 
Talaba ilmiy bilimlarni o'zlashtirar ekan, uning dunyoqarashi ham, irodasi va ahloqiy 
sifatlari, imon-e'tiqodi va qobilyati ham o'sib rivojlanib boradi. Ta'limning tarbiyaviy 
imkoniyatlaridan foydalanishda o'qituvchi awalo ta'limni uslubiy jihatdan to'g'ri tashkil 
etishga, o'quv materialining mazmuni bilan bog'liq tarbiyaviy maqsadni aniq belgilashga 
va bilim olishga qiziqtira olishga bog'liqdir. Shu bilan birga, o'qituvchining talabalar 
oldidagi obro'-e'tibori ham muhim tarbiyaviy ahamiyatga egadir. 
O'qitish jarayonini ko'rgazmali tashkil etish zarur. Ham eshitish, ham ko'rsatish orqali 
o'quv materiallarini idrok qilish, ularni ongli va puxta o'zlashtirish, bilimlarni turmushdagi 

---

37 
zaruriyatni anglab olishlariga asos soladi, diqqatni barqarorlashtiradi. Shuning uchun ham, 
ko'rgazmali materiallar o'rganilayotgan mavzu mazmuniga mos kelishi, talabaning yoshi va 
bilim darajasiga bog'liq bo'lishi hamda ulardan foydalanishning samarali yo'l va vositalarini 
qo'llab va ishlab chiqish lozim. Ko'rgazmali material o'quv predmetlarining xarakteri va 
mazmuniga qarab turli-tuman bo'lish mumkin.