M u s t a q I l I s h I ssi-90/21 Muslimova Muxsina



Download 1,57 Mb.
bet2/3
Sana18.04.2022
Hajmi1,57 Mb.
#561298
1   2   3
Bog'liq
IQTISOD MI

Bu fiklar hozirgi davrda ham ko'pgina ko'zga ko'ringan iqtisodchi olimlar tomonidan ma'qullanib takrorlanmoqda. Masalan: A.F.Shishkin, YE.F.Borisovlar o'zlarining «Iqtisodiyot nazariyasi» dars shaklarida ish haqini ishchi kuchi va tovar qiymatining puldagi ifodasi deb ta'riflamoqdalar.

  • Hozirgi zamon iqtisodiyot nazariyasida juda ko'p mualliflar (jumladan Ekonomiks darsliklarida, 1998 yidda Moskvada V.D. Kamayev rahbarligida chiqarilgan «Iqtisodiyot nazariyasi» darsligvda, 1997 yilda Toshkentda chop qilingan A. O'lmasovning «Iqtisodiyot asoslari» o'quv qo'llanmasida va boshqalarda) ish haqini mehnat bahosi sifatida talqin qilinadi. Bunda ular asosan bozorda mehnat sotiladi degan bizningcha noto'g'ri tushunchaga asoslanishadi. Mehnat ipii kuchining funksiya qilishi, uning ma'lum maqsadga qaratilgan faoliyat jarayoni bo'lib, uning na qiymati, na bahosi yo'qlish, bu jarayonni bozorga olib chiqib sotib bo'lmasligi fanda ham, real hayotda ham, iqtisodiy amaliyotda xam hammaga ayon bo'lgan va allaqachon isbotlangan masaladir. Shuning uchun buni isbotlashga harakat qilmasak ham bo'ladi.
  • Bu ham bo'lsa ular mehnatai ishchining malakasi, intensivligi va natijasi bilan bog'lashga harakat qilganlar. Ish haqining mazmuni to'g'risidagi turli nazariyalarni, (turli mampakatlardagi, o'z mamlakatimizdagi amaliyotda) umumlashtirib, quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin.
  • 1. Ish haqi to'g'risidagi nazariyalarda unga bir tomonlama yondashish xarakteri mavjud bo'lib, uning murakkab va ko'p qyrrali iqtisodiy jarayon ekanligi ozgina e'tibordan chetda qolgan ko'rinadi. Lekin bu nazariyalarning har birida ish haqining u yoki bu tomoniga to'g'ri baho berilgan bo'lib, ularda foydalanish mumkin bo'lgan ijobiy yoki ratsional mashq mavjuddir.
  • 2. Ish haqining umumiy darajasi har doim har bir mamlakatda iqtisodiyotning erishgan darajaga, ya'ni umumiy mehnat unumdorligi, milliy mahsulot hajmi, uning aholi jon boshiga to'gri keladigan miqdoriga bogliq bo'ladi. Chunki shu mahsulotlarning bir qismi mehnatning miqdori va sifatiga qarab taqsimlanadi. Shuning uchun ham u turli mamlakatlarda turli miqdorlarda bo'ladi.
  • 3. Ish haqi tovar sifatida oldi — sotdi bo'ladigan ishchi kuchining qiymati bilan bog'liqdir. Chunki uning miqdori ishchi kuchini takror ishlab chiqarishga, ishchining o'zini, oi-da a'zolarini boqishga yetadigan darajada bo'lishi lozim.
  • 4. Ish haqining miqdori va darajasi ishchi kuchining malakasi, uning mehnatining unumdorligi bilan bog'liq bo'ladi.
  • 5. Ish haqining darajasi har bir firma yoki korxonaning erishgan darajasi bilan, ya'ni ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulot hajmi va bir ishchiga to'g'ri kelgan miqdori bilan bog'liq bo'ladi. Shuning uchun ham u mehnat miqdori, malakasi bir xil bo'lsada, turli firmalarda, turli korxonalarda turlicha miqdorda bo'lishi mumkin. Ushbu xulosalardan keyin ish haqining mazmuniga ta'rif berib aytish mumkinki, iga haqi — ishchi va xizmatchilarning Mehnatiniig miqdori, sifati va unumdorligiga qarab, milliy mahsulotdan oladigan ulushining puldagi ifodasidir.

Download 1,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish