M u n d a r I j a

XULOSA VA TAKLIFLAR 
Bozor munosabatiga asoslangan iqtisodiyotda cheklangan resurslardan unumli 
foydalanish, chet el kapitali oqimini oshirish, ishlab chiqarish samaradorligini 
ko‘tarish orqali turizm sohasini yuksaltirish muhim ijtimoiy–iqtisodiy ahamiyat kasb 
etadi. Turistik mahsulot ishlab chiqarishning pirovard natijasiga kam harajatlar, 
resurslar sarflash orqali erishish iqtisodiy faoliyatning bosh maqsadi hisoblanadi. 
Bozor munosabatlari sharoitida mamlakatda barqaror iqtisodiy o‘sishni ta‘minlash 
xizmat ko‘rsatish samaradorligini oshirish masalalari bilan uzviy bog‘liqdir. 
Mamlakat iqtisodiyotini barqaror rivojlantirishninig ob‘ektiv shart - 
sharoitlarini yaratish iqtisodiyotni investitsiyalashni, asosiy fondlarni yangilashni 
hamda zamonaviy va maqsadli loyihalarni amalga oshirishni taqoza etadi. 
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda bitiriuv malakaviy ishi asosida quyidagi 
xulosa va tavsiyalar ishlab chiqildi: 
1. Investitsiya bu iqtisodiy samara (foyda, daromad) olish yoki ijobiy ijtimoiy 
natijaga erishish uchun sarflanadigan pul mablag‘lari, banklarga qo‘yilgan omonatlar, 
paylar, qimmatli qog‘ozlar (aktsiya, obligatsiyalar), texnologiyalar, mashinalar 
asbob-uskunalar, litsenziyalar va samara beradigan boshqa har qanday boyliklardir. 
Bu iqtisodiy ta‘rif investitsiyaning bozor iqtisodiyoti sharoitiga mos kelishini 
to‘laligicha tasdiqlaydi. Jumladan, unda, birinchidan, investitsiyaning o‘ziga va 
investitsiya faoliyatining ob‘ektlarini keng ta‘riflaydi. Ikkinchidan, investitsiyaning 
bevosita iqtisodiy va ijtimoiy samara olishga muqarrar bog‘liqligi ta‘kidlaydi. 
Demak, investitsiyaga bozor munosabatlaridan kelib chiqib berilgan ta‘rifning 
o‘zidayoq investitsiya jarayonining hajmi, asosiy bosqichlari, ya‘ni jamg‘armalar 
(resurslar), qo‘yilma mablag‘lar (sarf-xarajatlar), samara (daromad, foyda) aniq va 
ravshan ko‘rsatadi. 
2. Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir investitsiya turining o‘ziga xos o‘rni 
bo‘ladi. Moliyaviy investitsiyalar tarkibiga mahalliy va xorijiy mamlakatlarning pul 
birliklari, banklardagi omonatlar, depozit sertifikatlar, aktsiyalar, obligatsiyalar, 
veksellar va boshqa qimmatli qog‘ozlar hamda tenglashtirilgan boyliklar kiradi. 

---

55 
Moddiy investitsiyalar tarkibiga asosiy fondlar, ya‘ni binolar, asbob-uskunalar, 
inshootlar, kommunikatsiyalar va boshqa turdagi asosiy ishlab chiqarish fondlarining 
aktiv va passiv qismlari kiradi. 
Aqliy (intellektual) investitsiyalar miqdori juda rang-barangdir, ya‘ni ular 
mulkiy huquqlar shaklidagi investitsiyalar, aqliy mehnatga oid shakldagi 
investitsiyalar va tabiiy resurslardan foydalanish shaklidagi investitsiyalardan iborat. 
3. O‘tkazilgan izlanish natijasida investitsiyalarning quyidagi turlari mavjudligi 
aniqlandi: