M tojiyev, I. Nigmatov

tartibdagi paket
(SHKP-8). 
Bu vosita har bir odamda bo‘lishi shart. Bu paket kimyoviy 
zaharlovchilar teriga, kiyimlarga, shaxsiy saqlovchi vositalarga tushganda 
zararsizlantirishda foydalaniladi. Bu paketda degazatsiya qiluvchi idish 
eritmasi va to‘rtta paxta dokali tampon bo‘lib, bular polietilen qopchada 
germetik joylashtirilgan bo‘ladi.
Agar biror zaharlovchi modda teriga yoki kiyim-boshga tushib qolsa, 
darhol tampon, degazatsiya qiluvchi eritmaga shimdirilib, keyin o‘sha joy
176

---

artiladi.Degazatsiya qiluvchi eritmalar 3 foiz H20,+ 3 foiz NaON yoki 3 
foiz H ,0 2+(150 g natriy silikatning 
11
suvdagi aralashmasi).
Mavzuni o‘zlashtirish uchun zarur bo‘Igan tayanch
so‘z va iboralar:
Fuqarolarni muhofaza qilish prinsiplari; fuqarolarni muhofaza qilish 
uslublari; radiatsiyadan saqlovchi boshpana; boshpana; yerto‘la; rQ va 
KTQ omillari; sHD-2; sHXP-8; matoli maska (MM-1); gP-5, 1P-5M; 
sanoat protivogazlari; resperatorlar; germetik va nogermetik kiyimlar; 
himoyalovchi oddiy kiyimlar; vaqtinehalik evakuatsiya; ro‘liq evakuatsiya; 
xavfli hududdan uzoqlashtirish; xavfli vaziyatlar haqida ogohlantirish 
matnlari:
a) suv toshqinlarida;
b) kimyoviy korxonalardagi avariyada;
d) radiatsiya xavfida;
e) yer silkinishida, yer surilishida.
Mustahkamlash uchun savollar:
1. Fuqarolarni muhofaza qilishda ogohlantirish uslubining mohiyati 
qanday?
2. Himoya inshootlarining bir-biridan farqi va ulami himoyalash 
darajalari qanday?
3. Evakuatsiya omilining mohiyati va uni tashkil etish tadbirlari 
qanday bo‘ladi?
4. Nafas organlarini saqlovchi vositalar va ulaming xususiyatlarini 
tushuntiring?
5. Shaxsiy tibbiyot vositalari va ularning vazifalari nimalardan iborat?
6. Terini saqlovchi vositalar, turlari va xususiyatlarini tushuntiring.
7. Boshpanalarga qanday talab qo‘yi!adi?
8. Fuqarolarni himoya qilishning qanday tamoillari qo‘llaniladi?
9. RQ va KTQ omillari qanday vazifalardan tashkil topgan?
177

---