M tojiyev, I. Nigmatov

Rejali yoki takroriy yo‘riqnoma. 
Bu y o ‘riqnomadan korxonadagi
hamma ishchilar (ish staji, kasbi, malakasidan qat’i nazar) korxona kasaba
uyushmasi q o ‘mitasi bilan kelishilgan bir vaqtda о 4ka7.iladi.
Rejadan tashqari yo‘riqnoma. 
Agar mehnatni m uhofaza qiiish
qoidalarida, 
texnologik 
jarayonda, 
uskuna-moslama 
tuzilishida,
ishlatilayotgan xomashyolarda o ‘zgarishlar b o is a , ishchilar xavfli ish
usullaridan foydalansa, baxtsiz hodisalar yu z bersa, mehnat intizomi va
xavfsizlik texnikasi qoidalari buzilsa, avariya sababli baxtsiz hodisa ro‘y
bergandan keyin darhol o ‘tkaziladi.
Kundalik yo‘riqnoma 
- m axsus ruxsatnoma bilan bajariladigan
xavfli ish bajaruvchilaming ish boshlashlaridan oldin o‘tkaziladi. Bu
y o ‘riqnomaning o ‘tkazilganligi haqidagi m a’lumot maxsus-ruxsatnoma
qog'ozida yozib q o ‘yiladi.
56

---

4.5. Mehnat muhofazasiga oid qoida va me’yorlarni
buzganlik uchun javobgarlik
M a’lumki, ishlab chiqarish korxona rahbarlarini, ishchilam i o ‘z
ishlariga sovuqqonlik, loqaydlik bilan qarashlari oqibatida mehnat
xavfsizligi tartib qoidalari buzilib, baxtsiz hodisalar ro‘y beradi. Baxtsiz
hodisaning o g ‘ir-yengilligi va oqibatlariga qarab 4 x il javobgarlik chora-
tadbirlari belgilangan:
1. Intizomiy javobgarlik. 
Bunda korxonada ishlab chiqilgan so g ‘lora
va xavfsiz mehnat sharoitlarinmg buzilishi oqibatida ish rejasining
buzilishiga, kasallik, baxtsiz hodisa, zaharlanish va boshqa salbiy hodisalar
ro‘y berishi mumkin. Ular uchun intizom iy javobgarlik ta’sis etilgan.
Bu javobgarlik ishchilar uchun: ogohlantirish, xayfsan e ’lon qilish, 3