M tojiyev, I. Nigmatov

Antiseptika 
deb jarohatdagi mikroblar sonini kamaytirish yoki ularni 
yo‘q qilishga qaratilagan chora-tadbirlarga aytiladi. Mexanik, fizik, 
kim yoviy 
va bilogik antiseptika usullari mavjud.
233

---

Mexanikantiseptika 
jarohatlarni birinchi jarrohlik obrabotkadan 
o ‘tkazishdan iborat. 
Fizik antiseptika 
mikroblarning yashab qolishi 
uchun jarohatda noqulay sharoit yuzaga keltiradigan usullarni tatbiq 
etishdan iborat, ya’ni jarohatni quritish, unga drenaj qo‘yish va jarohat 
suvi, selining oqib chiqib turishini ta’minlash chorasi ko‘ri!adi. Chunki 
quyosh nuri va sun’iy ultrabinafsha nur mikroblarni o ‘ldiradi.
Kimyoviy antiseptika 
mikroblarga qarshi har xil dori vositalarini 
ishlatishga asoslangan. Bunday vositalar qatoriga yod, etil spirti, xloramin, 
kaliy permanganat eritmasi va boshqalar kiradi.
Biologik antiseptiklar 
jumlasiga jarohat infeksiyasining profilaktikasi 
va davosi uchun ishlatiladigan antibiotiklar kiradi.
Bog‘lam 
va 
bog‘lashlar t«‘g‘risida tushuncha. Bog‘lamlarning
turlari. 
BogMam jarohatni berkitib, bogTab qo‘yish uchun ishlatiladigan 
materialdir. Bog‘lamlami qo‘yish paytida ortiqcha og‘riq boim asligiga 
harakat qilish zarur. Qon aylanishiga xalal bermaslik uchun bog'lamni 
uncha qattiq bosmaydigan qilib (bosib turadigan maxsus bog‘lam qo‘yish 
kerak bo‘ladigan hollardan boshqa paytlarda) va jarohatdan tushib 
ketmasligi uchun uncha bo‘sh qilmasdan qo'yiladi. Birinchi bog‘lam 
qo‘yisndan aw al jarohatga iflos tekkizmasdan va shikastlangan odamga 
ozor bermasdan turib jarohatni ochib, yalong'ochlash zarur, ustki kiyim esa 
yechib olinadi yoki qirqib tashlanadi. Jarohatga yopishib qolgan kiyimni 
uzib olish yaramaydi, uni qaychi bilan ohista kesib olish, so‘ngra bog‘lam 
qo‘yish kerak. Shaxsiy bog‘lovchi paket ikkita paxta-dokali yostiqcha va 
bintdan iborat. Teshib o ‘tgan jarohatlarni bog'lash mahalida jarohatning 
kirish va chiqish teshigini berkitishga imkon beradi.