M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova



Download 9,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/242
Sana23.09.2021
Hajmi9,23 Mb.
#183085
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   242
Bog'liq
2 5285202826778119839

Sferosomalar – diametri 0,5-1 mmk keladigan sharsimon organoid. Optik 
mikroskopda  ko‘rish  mumkin  bo‘lgan  bu  organoidni  1880  yilda  Ganshteyin 
ochib, unga mikrosoma deb atagan. Keyingi vaqtda mikrosoma deb ataladigan 
hujayraning 
boshqa 
fermentlari 
aniqlanganligi 
sababli, 
Genshteyin 
mikrosomalarning  shakliga  qarab  sferosoma  deb  atagan.  Sferosomalar 


34 
 
endoplazmatik  to‘rdan  hosil  bo‘ladi.  Bunda  endoplazmatik  to‘r  kanalchalari 
uchidan kichkina sharchalar uzilib chiqib tez o‘sa boshlaydi va diametri 1000-
1500  A  ga    etadi.  Shu  sharchalar  prosferosomalar  deb  atalgan.  Sferosoma 
yog‘ga  to‘lib,  o‘zining  diametrini  kattalashtiradi  va  undan  hosil  bo‘lgan  yog‘ 
tomchilari  tashqi  tomonidan  membrana  bilan  emas,  balki  endoplazmatik  to‘r 
membranasining  tashqi  osmiofil  qatlami  bilan  o‘ralib  qoladi.  Bu  organoidda 
uchraydagina asosiy ferment lipaza hisoblanib u hujarada yog‘ sintez qiladigan 
va o‘zida to‘playdigan organoiddir. Sferosomada olein, linol, linolen, araxidon 
kislotalari  kabi  qator  to‘yinmagan  yog‘  kislotalari  sintez  qilinadi.  Mazkur 
organoidda 
yog‘ 
almashinishining 
fermentlaridan 
tashqari 
boshqa 
fermentlarning  bo‘lishi  ularda  yana  qo‘shimcha  funksiyalar  borligidan  dalolat 
beradi.  
 
Plastidalar 
 
Plastidalarni  Levenguk  1676  yilda  kashf  etgan.  1882  yilda  esa  Shimper 
barg hujayralarida yashil donachalaridan tashqari yana sariq, to‘q sariq va hatto 
rangsiz  tanachalarni  kuzatdi.  Plastidalarda  qanday  rang  bo‘lishiga  qarab 
Shimper  ularni  leykoplastlar,  xloroplastlar  va  xromoplastlarga  bo‘ldi. 
Plastidalar  boshqa  hujayra  organoidlari  kabi  sitoplazma  qatlami(mezoplazma) 
orasida  joylashib,  u  bilan  va  boshqa  organoidlar  bilan  fiziologik  jarayonlarni 
bajaradi.  Yuksak  o‘simliklarning  rangli  va  rangsiz  plastidalari  shakli  odatda 
disksimon  bo‘ladi.  Suv  o‘tlarning  xromotoforida  esa  tayoqchasimon, 
yulduzsimon,  kosachasimon  va  boshqa  shakllarda  bo‘ladi.  Yuksak 
o‘simliklarning  plastidalarning  kattaligi  3-10  mmkga  teng.  Plastidalarni 
sitoplazmadan qo‘shqavat membranadan  tuzilgan po‘st ajratib turadi.  

Download 9,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish