M. T. Asqarova, G‘. E. Zaxidov, L. F. Amirov

 
Qisqacha xulosalar 
Xalqaro savdo ikki muhim obyektiv sabab - tabiiy va xomashyo 
resurslarining mamlakatlar o‘rtasida bir tekis taqsimlanmaganligi 

---

206 
hamda mamlakatlarda ishlab chiqarish kuchlarining bir xil 
rivojlanma–ganligiga ko‘ra paydo bo‘lgan. 
Xalqaro savdoga mahsulotlarni ayirboshlash, xizmatlarni 
ayirbosh–lash va yangi ilmiy-texnik ma’lumotlarni ayirboshlash 
kiritiladi. Bu ayrboshlashlarning barcha ko‘rinishi tashqi savdo 
operatsiyalari - eksport va import operatsiyalari yordamida amalga 
oshiriladi. Xalqaro savdo nazariyasining klassik ko‘rinishlari A. 
Smitning «Mutloq ustunlik» va D. Rikardoning «Nisbiy ustunlik» 
nazariyalaridir. 
D.Rikardoning nisbiy ustunlik nazariyasi mutlaq ustunlikka ega 
bo‘lmagan mamlakatlar ham tashqi savdodan foyda ko‘rishi 
mumkinligini asoslab beradi. 
Xeksher-Olinning neoklassik konsepsiyasi «Nisbiy ustunlik» 
nazariyasini omillar bilan ta’minlanganlik nuqtai nazaridan izohlab 
berdi. 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
 
1.
Xalqaro savdoni rivojlantirishning obyektiv va subyektiv 
sabablari nimalardan iborat? 
2.
Xalqaro savdoning shakllari va ular hajmini belgilovchi 
omillarni tushuntirib bering. 
3.
A. Smitning «Mutlaq ustunlik» nazariyasi kamchiligi nimada 
ko‘rinadi? 
4.
«Nisbiy ustunlik» nazariyasining mohiyatini tushuntirib bering. 
5.
Savdo sharoitlari tushunchasini izohlab bering. Savdo sharoiti-
ning yaxshilanishi qanday oqibatlarga olib keladi? 
6.
Xeksher-Olinning neoklassik konsepsiyasini izohlab bering. 
 

---

207 
17-BOB. TASHQI SAVDO SIYOSATI 
 
Reja: