M. T. Ahmedova tdpu pedagogika kafedrasi dotsenti, pedagogika fanlari nomzodi


Konfliktlarning ob’ekti, maqsadi, oqibatlari hamda



Download 6,27 Mb.
bet212/525
Sana11.01.2022
Hajmi6,27 Mb.
#352832
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   525
Bog'liq
Пед конф. УМК-2020.docx

Konfliktlarning ob’ekti, maqsadi, oqibatlari hamda

yo‘nalganligiga ko‘ra tasnifi

Ob’ektiga ko‘ra konflikt turlari:

1) iqtisodiy konfliktlar – ular asosida iqtisodiy manfaatlar to‘qnashuvi yotib, bunda bir taraf manfaatlari ikkinchi taraf manfaatlari hisobiga qondiriladi. Ko‘pincha jamiyat va hokimiyat o‘rtasidagi global inqirozlar asosida aynan iqtisodiy sabablar yotadilar;

2) sotsial-siyosiy konfliktlar – ular asosida davlatning hokimiyat va sotsial munosabatlar, partiyalar va siyosiy uyushmalar sohasidagi siyosatiga doir ziddiyatlar yotadi. Ular davlatlararo va xalqaro to‘qnashuvlar bilan yaqindan bog‘liq bo‘ladilar;

3) mafkuraviy konfliktlar – ular asosida odamlarning jamiyat, davlat hayotining turli muammolariga bo‘lgan qarashlaridagi ziddiyatlar yotadi. Ular makro darajada, shuningdek shaxs darajasidagi eng kichik birlashmalarda ham yuzaga kelishlari mumkin;

4) sotsial-iqtisodiy konfliktlar – ham shaxslar, ham sotsial guruhlar o‘rtasida namoyon bo‘lishlari mumkin. Ular asosida o‘zaro munosabatlar sohasidagi izdan chiqishlar yotadi. Yuzaga kelish sabablari ruhiy (psixologik) nomuvofiqlik, insonning boshqa inson tomonidan besabab qabul qilmaslik, yetakchilik, obro‘-e’tibor, ta’sir doirasi kabilar uchun kurash bo‘lishi mumkin.

5) sotsial-maishiy konfliktlar – ular guruhlar va alohida shaxslarning hayot, turmush kabilar to‘g‘risidagi turlitasavvurga ega ekanligi bilan bog‘liq. Ulardan asosiysi – oilaviy munosabatlar ning buzilishi. Konflikt sabablari – turmushdagi noxushliklar, ma’naviy-maishiy axloqsizlik, shuningdek jiddiy g‘oyaviy ziddiyat lar.

Agar konfliktning asosi sifatida taraflarning ruhiy (psixik) holati, hamda odamlarning shu holatga muvofiq konfliktli vaziyatdagi, o‘zini tutishi olinsa, bu holda konfliktlarni ratsional va emotsional turlarga ajratish mumkin.

Maqsadi va oqibatlariga ko‘ra konfliktlar quyidagi turlarga bo‘linadilar: pozitiv (ijobiy), negativ (salbiy), konstruktiv, destruktiv; cheklanib qolgan hamda shu tufayli konflikt keltirib chiqargan ehtiyojlar xarakteriga ko‘ra ular moddiy, maqomli-rolli (statusno-rolevoy) va ma’naviy (ruhiy) bo‘ladilar; yo‘nalishiga ko‘ra – gorizontal (hamkasblar va sh.k. o‘rtasida), vertikal (boshliqlar va qo‘l ostidagilar o‘rtasida) va aralash (vertikal va aralash konfliktlar eng ko‘p uchraydi); vaqt parametriga ko‘ra – qisqa muddatli va davomli bo‘lishi mumkin.

Konfliktlarning davomiyligi va keskinlik darajasiga ko‘ra turlari:

1) jo‘shqin va tez (jadal) kechadigan konfliktlar – qizg‘in va emotsionalliligi, konflikt taraflarining salbiy munosabatlarini o‘ta keskin namoyon etishi bilan farqlanib, og‘ir xulosa topishi va fojeali oqibatlarga olib kelishi mumkin. Ular asosida ixtilofdagi kishilarning ruhiy holati yotadi;

2) keskin va davomli konfliktlar – ko‘proq ziddiyatlar ancha chuqur, barqaror, murosaga kelib bo‘lmaydigan yoki murosaga kelish juda qiyin hollarda yuzaga keladilar. Konfliktlashayotgan taraflar o‘z reaksiya va harakatlarini nazorat qiladi. Hal bo‘lishiga oid bashoratlar ham asosan noaniq;

3) yaxshi ifodalanmagan va sust kechadigan konfliktlar – keskin bo‘lmagan ziddiyatlar uchun, yoki konfliktning faqat bir tarafi faollik ko‘rsatayotgan to‘qnashuvlar uchun xos bo‘lib, bunda ikkinchi taraf o‘z pozitsiyasini aniq belgilashga intilmaydi yoki ixtilof jiddiylashuvidan qochadi;

4) yaxshi ifodalanmagan va jadal kechadigan konfliktlar – agar bunday konflikt muayyan epizoddagina ro‘y bergan bo‘lsa, bu holda maqbul bashorat (prognoz) haqida so‘z borishi mumkin. Undan keyin bu kabi konfliktlar zanjiri tizilib kelsa, bashorat nafaqat murakkab, balki noxush ham bo‘lishi mumkin.




Download 6,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   525




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish