М. С.Қосимова, Ш. Ж. Эргашходжаева, А. Н. Самадов, И. Б. Шарипов. Кичик бизнес ва тадбиркорлик. Ўқув қўлланма. – Т.: 2010, – 256бет

Тадбиркорлик фаолиятининг бизнес-режаси 

---

100 
Тадбиркорлик фаолиятининг 
мақсади ва вазифалари 
Бизнес-режанинг умумий 
хулосаси, асосий параметрлари 
ва кўрсаткичлари 
Ҳаракат дастури ва ташкилий 
чора-тадбирлари 
Тадбиркорнинг истеъмолчига 
тақдим қилаѐтган маҳсулот, 
товар ва хизматларнинг таснифи 
Битимнинг ресурслар 
Таъминоти 
Бозор конъюктураси, талаб ва 
сотув ҳажмининг таҳлили 
Битимнинг самарадорлиги 
 
5.1.1-расм. 
 
Тадбиркорлик 
бизнесининг 
асосий 
мақсади 
фойда 
олишдир. 
Режалаштирилаѐтган битимни амалга ошириш олдидан катта маблағ ишлатишни 
ва шу маблағ қанча фойда келтиришини ҳисоб-китоб қилиб чиқиш лозим. Бунда ва 
умуман, бизнес-режа тузишда вақт омилини доимо ҳисобга олиш керак. Бошқача 
қилиб айтганда, келадиган фойда вақтга қараб қандай тақсимланади ва 
инфляцияга нисбатан унинг самарадорлиги қандай бўлишлигини ҳисоб-китоб 
қилиб чиқиш лозим. 
Бизнес-лойиҳани амалга оширишдан олдин шуни эътиборга олиш керакки, 
олинадиган фойда омонат банкка қуйилган шу миқдордаги маблағ келтирадиган 
фоиздан кўп бўлишини таъминлаши лозим. 
Бизнес-режа тузувчиларнинг диққат марказида, марказий, устувор масаладан 
ташқари, бошқа мақсад ва вазифалар ҳам туриши керак. Масалан, ижтимоий 
мақсадлар, тадбиркорлик мақомини кўтариш, махсус мақсад ва вазифалар, 
ҳомийлик тадбирлари ва бошқалар. 
Иккинчи бўлим.
«Бизнес-режанинг умумий хулосаси, асосий параметрлари 
ва кўрсаткичлари» умумлаштирувчи хусусиятга эга бўлиб, бизнес-режанинг асосий 
ғоя ва мазмунининг қисқача кўринишидир. У режани ишлаб чиқиш жараѐнида 
яратилиб, аниқланади ва бизнес-режани тузгандан кейин якунланади. 
Умумлаштирувчи бўлимда қуйидагилар тақдим этилади: бош мақ-саднинг 
лойиҳаси (битим); ишлаб чиқариладиган маҳсулот, тузилаѐт-ган режа якунининг 
қисқача тавсифи ва уларнинг бир-биридан фарқи; қўйилган мақсадларга эришиш 
йўллари ва усуллари; лойиҳани амалга ошириш муддатлари; уни амалга ошириш 
билан боғлиқ сарф-харажат-лар; кутилаѐтган самара ва натижа; олинган фойдани 
ишлатиш соҳаси. 
Умумлашган натижанинг кўрсаткичлари: умумий якунловчи кўрсаткичлар 
(ишлаб чиқариш ҳажмлари, маҳсулотнинг сотилиши, хизматларнинг 

---

101 
кўрсатилиши; сотишдан тушган маблағ; шахсий ва заѐм сифатида олинган 
воситалар (самарадорлик); махсус кўрсаткичлар (сотилаѐтган товар ва 
кўрсатилаѐтган хизматлар сифати, уларнинг ўзига хос хусусияти, 
истеъмолчиларнинт талаби ва дидини қониқтириши; қилинган харажатларнинг 
қопланиши; таваккалнинг паст даражали-лиги; режалаштирилаѐтган натижани 
олиш кафолати).