М. С.Қосимова, Ш. Ж. Эргашходжаева, А. Н. Самадов, И. Б. Шарипов. Кичик бизнес ва тадбиркорлик. Ўқув қўлланма. – Т.: 2010, – 256бет

2010 йилда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик 
корхоналарига кредит ресурслари ажратиш 
миқдорининг ўсиши, баробар
1,3
1,4
1,25
1,3
1,35
1,4
1,45
Микрокредитлар ҳажми
Кредит ресурслари ажратиш
миқдори
 
6.5.3-расм. 
 
6.6. Кичик бизнес ва тадбиркорлик субъектларини
солиққа тортиш, улардан олинадиган солиқ
турлари ва солиқ имтиѐзлари 
 
Мулк шаклларидан қатъий назар, барча корхоналар Ўзбекистон 
Республикасининг «Корхоналар, бирлашмалар ва ташкилотлардан олинадиган 
солиқлар тўғрисида»ги қонунига мувофиқ давлат ва маҳаллий бюджетларга
солиқлар тўлайдилар. 
Солиқлар
– бу бюджетга тушадиган пул ва қонун билан белгиланган 
мажбурий муносабатлардир. Бу муносабатлар солиқ тўловчилар (юридик ва 
жисмоний шахслар) билан давлат ўртасидаги муносабатларни ифода этади. 
Солиқлар, энг аввало, давлатнинг вазифаларини молиявий маблағлар билан 
таъминлаш зарурлигидан келиб чиқади. 
Давлат олдида турган умумий-ижтимоий зарурий вазифаларга ҳозирги 
шароитда қуйидагилар киради: 

---

136 
- аҳолининг кам таъминланган табақалари (талабалар, нафақахўрлар, 
ногиронлар ва бошқалар)ни ижтимоий ҳимоя қилиш; 
- мамлакат мудофаасини таъминлаш;
 
- мамлакат фуқароларининг тинч меҳнат қилиши ва эркин яшаши 
муҳофазасини таъминлаш;
 
- мамлакат ичида узлуксиз ижтимоий, маданий тадбирлар (маориф, 
соғлиқни сақлаш, маданият, ижтимоий таъминот ва бошқалар)ни амалга 
ошириш;
 
- хорижий мамлакатлар билан иқтисодий, маданий ва сиѐсий алоқаларни 
ўрнатиш;
 
- бозор инфратаркибини яратиш ва ҳоказо.
 
Бу вазифаларни амалга ошириш ниҳоятда кўп молиявий ресурс-ларни 
талаб қилади. Бозор иқтисодиѐти шароитида бу ресурсларни фақат солиқлар ва 
солиқ характерига эга бўлган тўловлар орқали амалга ошириш мумкин. 
Амалдаги қонунчиликларга мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида 
солиқлар ва йиғимлар Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси томонидан 
белгиланади ва бекор қилинади. 
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида қуйидаги солиқлар ва йиғимлар амал 
қилади: 
- умумдавлат солиқлари; 
- маҳаллий солиқлар ва йиғимлар.